Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego

powodował, że niemożliwe było nakładanie sankcji przez Inspekcję Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na do osoby niewywiązujące się z
tego obowiązku.
Proponowane w art. 19 ust. 1 pkt 6-8 nowe upoważnienia dla ministra
właściwego do spraw rynków rolnych wynikają z przyznania przez Komisję
Europejską państwu członkowskiemu upoważnienia do ewentualnego
uregulowania szczegółowego sposobu wdrażania przepisów związanych
z wdrażaniem programów operacyjnych.
Podstawę prawną tych upoważnień stanowią przepisy rozporządzenia Komisji
(WE) nr 1580/2007 w przypadku upoważnienia w pkt 6 – art. 31 ust. 2,
w przypadku upoważnienia w pkt 7 – art. 59 oraz w przypadku upoważnienia
w pkt 8 – art. 61 ust. 5.
Zmiana brzmienia upoważnienia w art. 19 ust. 2 pkt 3 jest związana
z przepisami art. 9 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1182/2007. Przepisy te
stanowią, że państwo członkowskie gwarantuje, że w programach operacyjnych
znajdą się przynajmniej dwa działania w zakresie ochrony środowiska (lit. a) lub
przynajmniej 10% wydatków w ramach tych programów będzie przeznaczone
na takie działania (lit. b). Mając na względzie różnice w potrzebach dopiero
powstających organizacji producentów w Polsce w porównaniu
z funkcjonującymi od wielu lat organizacjami w innych państwach UE-15,
wydaje się, że bardziej korzystne z punktu widzenia tych podmiotów jest
zobowiązanie ich do realizowania dwóch działań w zakresie ochrony
środowiska (których koszty mogą być znacznie niższe niż 10% wydatków
w ramach programu operacyjnego) niż uszczuplanie środków na inne ważne
dla nich działania na rzecz ochrony środowiska.
Dodanie pkt 15-18 w ust. 2 w art. 19 jest związane z wynikającą z przepisów
unijnych koniecznością szczegółowego uregulowania przez państwo
członkowskie niektórych kwestii związanych z funkcjonowaniem grup
i organizacji producentów owoców i warzyw.
Podstawą prawną tych upoważnień są przepisy rozporządzenia Komisji (WE)
nr 1580/2007 art. 44 ust. 2 oraz art. 53 ust. 4 w przypadku upoważnienia
w pkt 15, art. 80 ust. 1 oraz załącznik X w przypadku upoważnienia w pkt 16,
8
art. 81 ust. 1 i 2 w przypadku upoważnienia w pkt 17 oraz art. 122 lit. b
w przypadku upoważnienia w pkt 18.
Nowe brzmienie art. 19 ust. 4 wynika ze zmiany przepisów Unii Europejskiej
w
zakresie finansowania funduszu operacyjnego przez organizacje
producentów. Na podstawie przepisów art. 8 ust. 1 rozporządzenia (WE)
nr 1182/2007 organizacje producentów mogą finansować fundusz operacyjny
zarówno z wkładów finansowych członków, jak i samej organizacji. W związku
z tym nie ma potrzeby, aby minister właściwy do spraw rynków rolnych
upoważniał organizacje producentów do przeznaczania własnych środków
finansowych na zwiększenie funduszu operacyjnego.
W art. 1 w pkt 21 projektu ustawy zaproponowano zmiany w art. 40 ustawy,
zawierającym przepisy karne. Zmiana brzmienia pkt 1 w ust. 4 w art. 40 ustawy
wynika z konieczności przywołania właściwych przepisów w wyniku zmian
w art. 13 zmienianej ustawy.
Zmiana brzmienia ust. 4a w art. 40 wynika z konieczności przywołania
aktualnych przepisów Unii Europejskiej dotyczących kwestii poruszanych w tych
przepisach oraz dostosowania do nich przepisów karnych zawartych w ustawie.
Upoważnienia dla państwa członkowskiego wynikające z przepisów rozdziału III
oraz art. 20-21 rozporządzenia (WE) nr 1182/2007 i art. 36 ust. 1
rozporządzenia Komisji (WE) nr 1580/2007 nie zostały uwzględnione
w projekcie, gdyż są to upoważnienia fakultatywne, których państwo
członkowskie nie ma obowiązku wdrażać w prawodawstwie krajowym.
Przepisy dotyczące rozszerzania zasad na producentów w określonym
obszarze gospodarczym (rozdział III rozporządzenia (WE) nr 1182/2007) nie
mają zastosowania w Polsce z uwagi na brak reprezentatywności
poszczególnych organizacji producentów w takim obszarze. W przypadku
przepisów dotyczących uznawania i kontroli funkcjonowania organizacji
międzybranżowych (art. 20-21 rozporządzenia (WE) nr 1182/2007) należy
stwierdzić, że w Polsce nie jest zasadne tworzenie takich organizacji ze
względu na niski stopień zorganizowania rynku ogrodniczego. Jednocześnie nie
jest zasadne dopuszczanie możliwości członkostwa indywidualnych
producentów (albo innych osób prawnych lub fizycznych) w zrzeszeniu
9
organizacji producentów. Członkami zrzeszenia organizacji producentów
powinny być wyłącznie organizacje producentów. Niemniej jednak, w ustawie
dopuszcza się możliwość, aby członkiem organizacji była osoba prawna lub
fizyczna niebędąca producentem (art. 8 ust. 1 pkt 1 zrealizowany w ramach
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 czerwca 2004 r.
w
sprawie warunków przystąpienia osób prawnych i osób fizycznych
niebędących producentami owoców i warzyw do organizacji producentów
– Dz. U. Nr 144, poz. 1522).
Szczegółowe przepisy dotyczące wdrażania środków zapobiegania kryzysom
i zarządzania w sytuacjach kryzysowych (art. 86-91 rozporządzenia Komisji
(WE) nr 1580/2007) zostaną określone w rozporządzeniu ministra właściwego
do spraw rynków rolnych, dla którego podstawę prawną będzie stanowiło
upoważnienie zawarte w art. 8 ust. 4. W art. 9 ust. 2 rozporządzenia (WE)
nr 1182/2007 wyszczególniono szereg działań, które zakwalifikowano jako
środki zapobiegania kryzysom i zarządzania w sytuacjach kryzysowych, które
są finansowane z funduszu operacyjnego organizacji producentów. rodki te to:
nieprzeznaczanie owoców i warzyw do sprzedaży, zbieranie niedojrzałych
owoców lub ich niezbieranie, promowanie i informowanie, działania szkoleniowe
oraz ubezpieczanie zbiorów. Przepisy art. 74 rozporządzenia Komisji (WE)
nr 1580/2007 pozostawiają krajom członkowskim możliwość wyboru tych
działań, które będą w nich stosowane. Wybrane działania zarządzania
kryzysowego, które zostaną zastosowane w przypadku Polski, będą zawarte
w strategii krajowej opracowanej zgodnie z art. 8 ust. 3 pkt 2.
Terminologia użyta w projekcie ustawy jest taka sama, jak terminologia
używana w ustawie z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i
warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego. Mimo
pewnych rozbieżności z terminologią użytą w rozporządzeniu (WE) nr
1182/2007 i rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1580/2007, w niniejszym projekcie
postanowiono zachować dotychczas używane terminy z uwagi na fakt, że są
one znane i rozumiane przez zainteresowane strony, a ich zmiana mogłaby
wręcz zaburzyć prawidłowe wdrażanie przepisów. Na podstawie art. 1 ust. 3
zostanie ogłoszone obwieszczenie zawierające wykaz przepisów
10
obowiązujących aktualnie w odniesieniu do rynków regulowanych przepisami
przedmiotowej ustawy.
Zmiany dotyczące regulacji rynku suszu paszowego
Przepisy zawarte w art. 1 pkt 17 projektu ustawy (dotyczy dodanego art. 34a)
zostały wprowadzone do projektu w celu przeciwdziałania niedozwolonym
praktykom stosowania siana z traw łąkowych jako surowca do produkcji suszu
paszowego metodą dehydratacji (sztucznego suszenia). Należy podkreślić, że
przepisy wspólnotowe, tj. załącznik I część IV: „Susz paszowy” do
rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r.
ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy
szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie
o jednolitej wspólnej organizacji rynku”) (Dz. Urz. UE z 16.11.2007, str. 1),
w tym opis kodu CN ex 1214 90 zawarty w tym przepisie, zabrania używania
siana jako surowca do produkcji suszu paszowego otrzymywanego metodą
dehydratacji. Jednakże w przepisach wspólnotowych nie określono definicji
siana. Powołując się na powyższe przepisy wspólnotowe, w toku kontroli,
Komisja Europejska zarzuciła Hiszpanii – największemu producentowi suszu
paszowego w Unii Europejskiej, że producenci suszu paszowego w tym kraju
stosują niewłaściwy jakościowo surowiec do wytwarzania tej paszy. W wyniku
tych zarzutów Hiszpania wprowadziła szczegółowe wymogi w stosunku do
zielonki przeznaczonej do produkcji suszu paszowego metodą dehydratacji.
Jest to m.in. wymóg stosowania zielonki o wilgotności nie niższej niż 30%.
Zgodnie z informacją strony hiszpańskiej – uściślenie takie zostało
zaakceptowane przez służby kontrolne Komisji Europejskiej. Należy podkreślić
ponadto, że ww. wymóg co do jakości zielonki funkcjonował też
w prawodawstwie polskim, bowiem zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
29 listopada 2000 r. o organizacji rynków owoców, rynku chmielu, rynku tytoniu
oraz rynku suszu paszowego (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 19, z późn. zm.), która
obowiązywała do dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii
Europejskiej, do produkcji suszu paszowego metodą sztucznego suszenia
mogła być stosowana wyłącznie zielonka, której wilgotność nie była niższa niż
30%.
11
Ponadto w projektowanym art. 34b określono metody, jakimi przedsiębiorstwo
przetwórcze może oznaczać wilgotność ww. zielonki. Przepisy te nie skutkują
dodatkowymi czynnościami dla producentów suszu paszowego, za wyjątkiem
powiadamiania (raz w miesiącu) o dostawach zielonki przeznaczonej do
dehydratacji w celu umożliwienia ewentualnej kontroli prawidłowości
oznaczania jej wilgotności przez Agencję Rynku Rolnego (projektowany
art. 35a). Stosownie bowiem do art. 11 ust. 3 rozporządzenia Komisji (WE)
nr 382/2005 przedsiębiorstwo przetwórcze ma obowiązek oznaczania średniej
wilgotności zielonki, zgodnie z ust. 4 tego artykułu – co kwartał informuje tę
Agencję o wynikach tych oznaczeń.
Zmiana w art. 35 ust. 1, dotycząca nowego brzmienia pkt 1, jest zmianą
porządkową.
Ponadto proponuje się uzupełnienie przepisu zawartego w art. 37 zmienianej
ustawy o przepisy określające, że informacja o powierzchni uprawy roślin
motylkowych i innych pastewnych roślin zielonych, o której mowa w art. 33
ust. 2 lit. e rozporządzenia Komisji (WE) nr 382/2005, dotyczy powierzchni
uprawy roślin, które zostały przeznaczone do produkcji suszu paszowego.
W związku z powyższym, jest niezbędne również wprowadzenie terminu dla
przedsiębiorstwa przetwórczego na przekazanie tej informacji ministrowi
właściwemu do spraw rynków rolnych. Doprecyzowanie tego przepisu wynika
z art. 1 pkt 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 232 z dnia 14 marca 2008 r.
zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 382/2005 ustanawiające szczegółowe
zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1786/2003 w sprawie
wspólnej organizacji rynku suszu paszowego (Dz. Urz. UE L 73 z 15.03.2008,
str. 6). Ponieważ informacja ta powinna być przekazana Komisji Europejskiej do
dnia 31 maja każdego roku – proponuje się wyznaczyć termin na przesłanie tej
informacji dla przedsiębiorstw przetwórczych na dzień 10 maja.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy został ujęty w „Programie prac legislacyjnych Rady Ministrów na
okres styczeń-czerwiec 2008”.
Projekt niniejszej ustawy nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu
przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
12