Poselski projekt ustawy o wykonywaniu kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym w systemie tygodniowym

4
penitencjarnej skazany będzie przebywał w dwóch następujących po sobie
kolejno dniach tygodnia. Ponieważ żadnego miesiąca nie da się podzielić na
równą liczbę tygodni, na użytek tejże ustawy przyjęto, że każdy miesiąc
orzeczonej i podlegającej wykonaniu kary pozbawienia wolności jest równy
czterem tygodniom kary pozbawienia wolności w systemie tygodniowym.
Zakłada się, że – przykładowo – skazani pracujący i uczący się (od
poniedziałku do piątku) będą odbywali tę karę od piątku po południu do niedzieli
po południu (2 dni), zaś skazani nieuczący się i bezrobotni oraz bez
dodatkowych obowiązków rodzinnych czy opiekuńczych – od poniedziałku po
południu do środy po południu lub od wtorku po południu do czwartku
popołudniu (też 2 dni).
W celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwości, które mogłyby powstać przy
obliczaniu kary w systemie tygodniowym odbytej w warunkach izolacji
więziennej przyjęto, że jeden dzień kary pozbawienia wolności w systemie
tygodniowym, odbywanej w warunkach pozbawienia wolności trwa 24 godziny
liczone od godziny stawienia się skazanego w zakładzie karnym, wyznaczonej
przez sąd penitencjarny.
Do odbywania kary pozbawienia wolności w systemie tygodniowym będzie
miało odpowiednie zastosowanie szereg przepisów Kodeksu karnego
wykonawczego, o ile niniejsza ustawa nie będzie stanowiła inaczej (art. 3
projektowanej ustawy). Jednak niektórych przepisów tego Kodeksu, z uwagi na
specyfikę wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie tygodniowym,
o której była już wcześniej mowa, stosować nie będzie można. Są to
uregulowania dotyczące:
–
zmiany lub uchylenia postanowienia (art. 24 § 2),
– zmiany
zakładu i systemu terapeutycznego (art. 74),
– działania komisji penitencjarnej i innych organów (art. 75-77),
–
wezwanie do stawiennictwa w zakładzie karnym (art. 79),
–
umieszczenia w celi przejściowej (art. 79b),
– kolejności wykonywania kar (art. 80),

5
–
systemów wykonywania kar (art. 81),
–
klasyfikacji skazanych (art. 82),
–
badania psychologicznego i psychiatrycznego (art. 83),
– zakładu da młodocianych (art. 84),
– zakładu dla odbywających karę po raz pierwszy (art. 85),
– zakładu dla recydywistów (art. 86),
– zakładów karnych dla kobiet i domów dla matek i dzieci (art. 87 § 2 i § 4-
5),
– typów
zakładów karnych (art. 88),
–
osadzania w zakładzie karnym typu zamkniętego (art. 88a),
–
warunków odbywania kary w takim zakładzie (art. 88b),
–
przeniesienia (art. 89),
– zakładu zamkniętego (art. 90),
– zakładu półotwartego (art. 91),
–
dodatkowego widzenia w miesiącu (art. 91a),
– zakładu otwartego (art. 92),
–
przepustek (art. 93),
–
kary aresztu wojskowego (art. 94),
–
systemu programowego oddziaływania (art. 95),
–
systemu terapeutycznego (art. 96 i 97),
– systemu
zwykłego (art. 98),
– kar
porządkowych (art. 99),
–
miejsca odbywania kary (art. 100),
– zapoznawania
z
regulaminem organizacyjno-porządkowym wykonywania
kary pozbawienia wolności, obowiązującym w systemie izolacji ciągłej
(art. 101),

6
– praw
skazanych,
odbywających karę pozbawienia wolności w systemie
izolacji ciągłej (art. 102),
– praw do widzeń, paczek i przekazów pieniężnych, które przysługują
skazanym odbywającym karę pozbawienia wolności w systemie izolacji
ciągłej (art. 105 § 1, § 3 i 6, art. 105a, art. 105b),
– przesłanek branych pod uwagę przy umieszczaniu skazanego w celi
mieszkalnej (art. 110 § 4),
– prawa do otrzymania odzieży, obuwia i bielizny z zakładu karnego
(art. 111),
– zasad prowadzenia depozytów środków pieniężnych i przedmiotów
wartościowych, które mają zastosowanie jedynie wobec skazanych
odbywających karę w systemie izolacji ciągłej (art. 113),
– zakupów dokonywanych wyłącznie przez skazanych odbywających karę
w systemie izolacji ciągłej (art. 113a),
– prawa do miesięcznej zapomogi finansowej, która przysługuje wyłącznie
skazanym odbywającym karę w systemie izolacji ciągłej, którzy nie mają
możliwości zarobkowania (art. 114),
– zagwarantowania
wyłącznie skazanym odbywającym karę pozbawienia
wolności w systemie izolacji ciągłej nieograniczonego dostępu do
świadczeń zdrowotnych, w tym zaopatrzenia ich m.in. w protezy
i przedmioty ortopedyczne (art.115 § 1, 2-3, § 5 pkt 1 i 3 oraz § 7 i 8),
–
leczenia i rehabilitacji uzależnionych (art. 117),
– trybu postępowania w przypadku dokonania tzw. samouszkodzenia,
specyficznego dla osadzonych przebywających w warunkach izolacji ciągłej
(art. 119),
– zatrudnienia
(rozdział X, oddział 5, art. 121-129), – nauczania (rozdział X,
oddział 6, art.130-134), – funduszy zapomogowych tworzonych wyłącznie
przez skazanych odbywających karę pozbawienia wolności w systemie
izolacji ciągłej (art. 136a),
–
nagród i ulg (rozdział X, oddział 8, art. 137-141a),

7
–
kar dyscyplinarnych (rozdział X, oddział 9, art. 142-149),
– odraczania i przerwy wykonania kary pozbawienia wolności (rozdział X,
oddział 10, art. 150-163),
– warunkowego przedterminowego zwolnienia (rozdział X, oddział 11,
art. 159-163),
– zasad zwalniania z zakładów karnych i warunków udzielania pomocy
skazanym odbywającym karę pozbawienia wolności w systemie izolacji
ciągłej (art. 164, 165, 166 § 3, 167a § 1 i 3 i 168),
– informowania pokrzywdzonego o opuszczeniu przez skazanego zakładu
karnego (rozdział X, oddział 13, art. 168a),
– przepisów aktów wykonawczych wydanych na podstawie upoważnień
ustawowych, które nie będą miały zastosowania wobec skazanych
odbywających karę pozbawienia wolności w systemie tygodniowym
(Rozdział XXII – art. 249 § 1-2 i § 3 pkt 1-2 i 6-7).
Wyłączenie od odpowiedniego stosowania art. 75-77 i art. 82-83 – K.k.w. jest
działaniem przemyślanym. Wynika bowiem z przekonania, że angażowanie
komisji penitencjarnych do procesu wykonywania kary pozbawienia wolności
w
systemie tygodniowym jest nieuzasadnione zarówno pod względem
materialnym, jak i formalnym. Zakres zadań realizowanych przez komisję
penitencjarną wykracza bowiem w sposób zdecydowany poza zakres
oddziaływań, jakim – zgodnie z projektem ustawy – poddany winien zostać
skazany, odbywający karę w systemie tygodniowym. Tytułem przykładu:
komisja penitencjarna nie będzie mogła przecież wskazywać zakładów karnych,
w których skazany ma odbywać karę w systemie tygodniowym (jest to wyłączna
kompetencja właściwego sądu penitencjarnego), nie będzie wyrażała opinii
w sprawach przyznania takiemu skazanemu przepustki (w projektowanym
systemie – co jest oczywistym – nie przewiduje się wprowadzenia instytucji
przepustki), czy też wreszcie nie będzie kwalifikowała skazanych do osadzenia
w zakładzie karnym typu zamkniętego w warunkach zapewniających ochronę
społeczeństwa i bezpieczeństwo zakładu .

8
Konsekwencją nie stosowania do skazanych odbywających karę pozbawienia
wolności w systemie tygodniowym przepisów Kodeksu karnego wykonawczego
dotyczących warunkowego zwolnienia jest także włączenie stosowania
przepisów o warunkowym zwolnieniu zawartych w Kodeksie karnym (art. 4
projektowanej ustawy).

Rozdział 2
Warunki odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie
tygodniowym
Zakres przedmiotowy proponowanej regulacji obejmuje wprowadzenie do
katalogu systemów wykonywania kary pozbawienia wolności całkowicie
nowego systemu wykonywania krótkoterminowej (tj. orzekanej w wymiarze do
6 miesięcy) kary pozbawienia wolności – systemu tygodniowego. System ten
byłby orzekany przez sąd penitencjarny i pozwalałby na zastosowanie
krótkotrwałej izolacji skazanego, odbywanej na przemian z jego pobytem na
wolności. Pobyt na wolności umożliwiłby skazanemu świadczenie stałej pracy
zarobkowej, pobieranie nauki lub sprawowanie opieki nad osobą małoletnią,
niedołężną lub chorą (art. 5 ust. 1 projektowanej ustawy).
Ten szczególny system wykonywania kary pozbawienia wolności będzie mógł
być stosowany także do skazanego na karę pozbawienia wolności orzeczoną
w wymiarze do jednego roku, jeżeli czas pozostały do odbycia tej kary nie
przekroczy 6 miesięcy (art. 5 ust. 2 projektowanej ustawy).
W art. 5 projektowanej ustawy sformułowano dodatkowe przesłanki, których
łączne spełnienie umożliwi skazanemu odbycie kary pozbawienia wolności
w systemie tygodniowym. I tak, odnośnie do skazanego na karę do 6 miesięcy
pozbawienia wolności, jest to prognoza, że odbycie kary pozbawienia wolności
w tym systemie jest wystarczające dla osiągnięcia celów kary, chyba że
sprzeciwiają się temu stopień demoralizacji skazanego lub inne okoliczności,
w tym zwłaszcza interes pokrzywdzonego. Natomiast odnośnie do skazanego
odbywającego karę pozbawienia wolności orzeczoną w wymiarze do jednego
roku są to następujące przesłanki: