Rządowy projekt ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej

2



stosowującej niektóre dyrektywy Rady w dziedzinie swobodnego przepływu
osób, w związku z przystąpieniem Bułgarii i Rumunii (Dz.Urz. UE L 363
z 20.12.2006).
Z kolei ustawa z dnia 10 maja 2002 r. o zasadach uznawania nabytych
w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do podejmowania lub
wykonywania niektórych działalności (Dz. U. Nr 71, poz. 655, z późn. zm.)
wdrożyła do polskiego prawa dyrektywę 99/42/WE Parlamentu Europejskiego
i

Rady z dnia 7 czerwca 1999 r. ustanawiającą procedurę uznawania
kwalifikacji w zakresie działalności zawodowych, objętych dyrektywami
w sprawie liberalizacji i środków przejściowych oraz uzupełniającą ogólne
systemy uznawania kwalifikacji.
Postanowienia powyższych dyrektyw zostały w znacznej części przeniesione do
nowej dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji. Oprócz bezpośredniego
przeniesienia niektórych przepisów z obecnie obowiązujących dyrektyw do
nowej dyrektywy, pojawiło się kilka nowych rozwiązań. Do najważniejszych
należy zaliczyć tzw. „wspólne platformy” (art. 15 projektu ustawy) oraz przepisy
dotyczące świadczenia usług transgranicznych w ramach wykonywania
zawodów regulowanych i działalności regulowanych (rozdział 3 projektu
ustawy), które mają na celu ułatwienie przepływu pracowników oraz
liberalizację świadczenia usług na rynku wewnętrznym. Tym samym, nowa
dyrektywa w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych jest jednym
z

kluczowych aktów prawnych w zakresie swobodnego przepływu osób
– w kontekście założeń Strategii Lizbońskiej. Z drugiej strony, część przepisów
nowej dyrektywy została zmodyfikowana z przyczyn „technicznych”,

w sposób pozwalający na umieszczenie regulacji dotyczących systemu
ogólnego w dyrektywie, która stanowi kompleksową regulację zagadnień
uznawania kwalifikacji, w tym również tzw. „zawodów sektorowych” (lekarza,
lekarza dentysty, lekarza weterynarii, pielęgniarki, położnej, farmaceuty oraz
architekta).
Z powyższych względów, z racji dość istotnych zmian w przepisach unijnych
w zakresie uznawania kwalifikacji, nowelizacja obecnie obowiązujących ustaw



3



dotyczących „systemu ogólnego”, spowodowałaby zbyt duże poprawki,
wykreślenia i modyfikacje obecnych przepisów.
Dlatego rozsądnym wydaje się przyjęcie nowej ustawy, która w sposób
systematyczny i czytelny przeniesie postanowienia nowej dyrektywy w sprawie
uznawania kwalifikacji zawodowych do polskiego porządku prawnego.
W rozdziałach 1 i 2 projektowanej ustawy znalazły się przepisy dotyczące
systemu ogólnego uznawania kwalifikacji zawodowych do wykonywania
zawodów regulowanych. Jego zasady ogólne nie uległy zmianie, z tego też
względu, większość przepisów w tym rozdziale została przeniesiona z po-
przednio obowiązującej ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów
regulowanych z pewnymi zmianami:
– art. 1 określa zakres podmiotowy ustawy. Przepisami objęci będą obywatele
państw członkowskich UE, Konfederacji Szwajcarskiej i państw
członkowskich EFTA – stron umowy o EOG. Ponadto, przepisy ustawy będą
stosowane także do członków ich rodzin w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich
Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 144, poz. 1043) oraz
obywateli państw trzecich posiadających zezwolenie na pobyt rezydenta
długoterminowego WE w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 czerwca
2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694), co wynika
z prawa wspólnotowego (dyrektywa 2004/38 oraz 2003/109),
– w art. 2 dodano kilka nowych definicji pojęć ustawowych oraz uwzględniono
zmianę w poziomach kwalifikacji zawodowych (dodatkowy poziom
kwalifikacji),
– w art. 6 został sformułowany dodatkowy obowiązek organu właściwego
potwierdzenia otrzymania wniosku o uznanie kwalifikacji,
– art. 11 stanowi przeniesienie przepisów ustawy o zasadach uznawania
nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do
podejmowania lub wykonywania niektórych działalności. Jego umieszczenie



4



w tym rozdziale nie jest przypadkowe, ponieważ przepisy dyrektywy
2005/36/WE przewidują, że jeżeli wnioskodawca zamierzający wykonywać
działalność regulowaną nie spełnia wymogów określonych w tym artykule,
mają zastosowanie do niego zasady uznawania kwalifikacji do wykonywania
zawodów regulowanych,
– art. 15 przewiduje możliwość zastąpienia stosowania środków wyrównaw-
czych tzw. „wspólnymi platformami”, czyli warunkami ustalonymi wspólnie
przez państwa członkowskie UE, po których spełnieniu wnioskodawca nie
będzie mógł być zobowiązany przez organ właściwy do odbycia stażu
adaptacyjnego, ani też testu umiejętności,
– w art. 18 szczegółowo zostały określone dokumenty, które organ właściwy
może wymagać od wnioskodawcy w postępowaniu o uznanie kwalifikacji
zawodowych, świadczące o jego nienagannym charakterze, stanie zdrowia,
sytuacji finansowej itd.,
– w art. 19-21 sformułowana została zasada „współpracy administracyjnej”
między organami właściwymi z poszczególnych państw członkowskich Unii
Europejskiej i państw członkowskich EFTA, mająca na celu ulepszenie,
przyspieszenie i ułatwienie w praktyce procesu uznawania kwalifikacji
zawodowych,
– w myśl art. 23 wnioskodawca powinien posiadać znajomość języka
polskiego, w stopniu pozwalającym mu na wykonywanie zawodu regulo-
wanego.
Dlatego w art. 24-27 znajduje się grupa przepisów, zawierających upoważnienia
ustawowe dla właściwych ministrów do wydania aktów wykonawczych do
projektu ustawy, w tym do powołania osoby pełniącej funkcję koordynatora oraz
zespołu do współpracy z ministrem właściwym ds. szkolnictwa wyższego,
a także – do utworzenia ośrodka informacji.
W rozdziale 3 projektu ustawy znajdują się przepisy dotyczące świadczenia
usług transgranicznych. Jest to zespół regulacji stanowiący zupełną nowość na
tle przepisów z zakresu uznawania kwalifikacji zawodowych w ramach systemu
ogólnego. Ich głównym celem jest zniesienie wszelkich zbędnych barier



5



i postępowań administracyjnych oraz ograniczenie do minimum formalności,
prowadzących do uzyskania możliwości wykonywania zawodu regulowanego
bądź działalności regulowanej na zasadzie tymczasowego i okazjonalnego
świadczenia usług transgranicznych. Zgodnie z głównym założeniem, jeżeli
wnioskodawca chce tymczasowo wykonywać swój zawód lub działalność
regulowaną w innym państwie członkowskim, nie zmieniając przy tym swojej
siedziby, niecelowe jest stosowanie w stosunku do niego tych samych procedur
sprawdzających (z reguły zajmujących niewspółmiernie dużo czasu w stosunku
do okresu, przez jaki wnioskodawca zamierza świadczyć usługi transgra-
niczne), które są stosowane wobec osób przyjeżdżających do państwa
członkowskiego z zamiarem trwałego osiedlenia się.
Zatem przepisy art. 28-33 projektu ustawy regulują:
– rozwiązania, pozwalające na szybsze rozpoczęcie świadczenia usług przez
wnioskodawcę, aniżeli w przypadku gdyby miał uznawać swoje kwalifikacje
zawodowe według zasad określonych w rozdziale 2,
– kwestię posługiwania się tytułami zawodowymi,
– kwestię możliwości dokonania wstępnego sprawdzenia kwalifikacji usługo-
dawcy,
– współpracę organów właściwych i wymianę informacji między nimi,
– zagadnienie przekazywania informacji odbiorcy usług przez usługodawcę.
W rozdziale 4 w art. 34-41 zawarto zmiany w przepisach obowiązujących oraz
przepisy przejściowe i końcowe, w tym uchylające dotychczas obowiązujące
przepisy w zakresie ogólnego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych oraz
wprowadzające niezbędne dostosowania innych ustaw (ustawa o systemie
ubezpieczeń społecznych, ustawa o działach administracji rządowej, ustawa
o opłacie skarbowej) w związku z wejściem w życie nowej ustawy i uchyleniem
dotychczas obowiązujących w tej materii przepisów. Ponadto, wprowadzono
przepis utrzymujący w mocy (do czasu wejścia w życie nowych przepisów)
obecnie obowiązujące akty wykonawcze.



6



Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, co wynika z konieczności
implementacji dyrektywy (dyrektywa powinna być wdrożona do polskiego
porządku prawnego z dniem 20 października 2007 r.), a zasady demo-
kratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. Już w chwili
obecnej Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego koordynuje sprawy związane z
wdrożeniem dyrektywy 2005/36/WE i reprezentuje Polskę w spotkaniach grupy
implementującej dyrektywę, zwoływanych przez Komisję Europejską.
Projekt został zamieszczony na stronach podmiotowych Ministra Nauki

i Szkolnictwa Wyższego, w Biuletynie Informacji Publicznej – zgodnie
z

przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414). W trybie tej ustawy
nie zgłoszono uwag.
Projekt ustawy nie podlega procedurze notyfikacji, zgodnie z przepisami
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U.
Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).

Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.