Poselski projekt ustawy o Straży Kolejowej

6) zatrzymywania i kontroli środków transportu poruszających się na obszarze
kolejowym i przyległym pasie gruntu w przypadku uzasadnionego podej-
rzenia popełnienia przestępstwa przy użyciu tego środka transportu;
7) obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu
zdarzeń w miejscach publicznych będących we właściwości działania SK;
8) nakładania grzywien, w drodze mandatu karnego, na zasadach określonych
w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia;
9) kontroli punktów zbierania odpadów metali, a w przypadku stwierdzenia
przyjęcia metali pochodzących z infrastruktury kolejowej bez zachowania
wymogów określonych w przepisach o odpadach, przedkładanie właściwe-
mu organowi SK wniosku o wystąpienie do właściwego organu o cofnięcie
zezwolenia na prowadzenie tego punktu;
10) przebywania i poruszania się na gruntach bez uzyskiwania zgody ich właści-
cieli lub użytkowników oraz przechodzenia przez pola uprawne w czasie
bezpośredniego pościgu, również z użyciem psa służbowego, jeżeli nie ma
możliwości korzystania z dróg;
11) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów admini-
stracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego; wymienione
instytucje i organy są zobowiązane, w zakresie swojego działania, do
udzielenia nieodpłatnie tej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów
prawa;
12) wydawania osobom poleceń określonego zachowania się, w granicach nie-
zbędnych do wykonania czynności, o których mowa w pkt 1-6.
2. Osobie zatrzymanej na podstawie ust. 1 pkt 3 przysługują uprawnienia przewi-
dziane dla osoby zatrzymanej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks po-
stępowania karnego.
3. Zatrzymywanie osób może być zastosowane tylko wówczas, gdy inne środki
okazały się bezcelowe lub nieskuteczne.
4. Osoba zatrzymana może być okazywana, fotografowana lub daktyloskopowana
tylko wtedy, gdy jej tożsamości nie można ustalić w inny sposób.
5. Osobę zatrzymaną należy niezwłocznie poddać, w przypadku uzasadnionej po-
trzeby, badaniu lekarskiemu lub udzielić jej pierwszej pomocy medycznej.
6. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1-6, powinny być wykonywane w spo-
sób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, wobec której zostały
podjęte.

Rozdział 4
Użycie środków przymusu bezpośredniego

Art. 16.
1. W razie niepodporządkowania się wydanym na podstawie prawa poleceniom
funkcjonariuszy oraz w razie zagrożenia dla życia lub zdrowia własnego lub in-
nej osoby, mogą oni używać następujących środków przymusu bezpośredniego:
1) fizycznych i technicznych środków służących do obezwładniania osób;

10



2) indywidualnych chemicznych środków obezwładniających;
3) psów służbowych;
4) pałek służbowych;
5) pocisków niepenetracyjnych, miotanych z broni palnej;
6) paralizatorów elektrycznych.
2. Funkcjonariusze mogą stosować jedynie środki przymusu bezpośredniego odpo-
wiadające potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i niezbędne do osią-
gnięcia podporządkowania się wydanym poleceniom.
3. Jeżeli środki przymusu bezpośredniego wymienione w ust. 1 okazały się niewy-
starczające lub ich użycie ze względu na okoliczności danego zdarzenia nie jest
możliwe, funkcjonariusz ma prawo użycia broni palnej wyłącznie:
1) w celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie
lub wolność funkcjonariusza lub innej osoby oraz w celu przeciwdziałania
czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu;
2) przeciwko osobie niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiasto-
wego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego uży-
cie zagrozić może życiu, zdrowiu lub wolności funkcjonariusza lub innej
osoby;
3) przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną
funkcjonariuszowi lub innej osobie uprawnionej do posiadania broni palnej;
4) w celu odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na obiekty i urzą-
dzenia znajdujące się na obszarze kolejowym, których uszkodzenie lub
unieruchomienie mogłoby spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo
dla życia podróżnych lub katastrofę kolejową;
5) w celu odparcia zamachu na mienie, stwarzającego jednocześnie bezpośred-
nie zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności człowieka;
6) w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na
konwój ochraniający osoby, dokumenty zawierające wiadomości stanowią-
ce tajemnicę państwową, pieniądze albo inne przedmioty wartościowe;
7) w bezpośrednim pościgu za osobą, wobec której użycie broni było dopusz-
czalne w przypadkach określonych w pkt 1–6.
4. Użycie broni palnej powinno następować w sposób wyrządzający możliwie naj-
mniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni i nie może zmierzać do
pozbawienia jej życia, a także narażać innych osób na niebezpieczeństwo utraty
życia lub zdrowia.
5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, dostosowane do sytuacji wa-
runki i sposób postępowania przy użyciu broni palnej, uwzględniając ogranicze-
nia w zakresie użycia broni palnej, a także sposób dokumentowania przypadków
użycia broni palnej.

Art. 17.
Na sposób przeprowadzenia czynności, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1-7 i art.
16 ust. 1-3, przysługuje zażalenie do miejscowo właściwego prokuratora w trybie
przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego.

11




Art. 18.
Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, uzbro-
jenie SK, rodzaje i sposób jego zakupu, przydziału i ewidencjonowania oraz prze-
chowywania, w celu zapewnienia środków technicznych do wykonywania zadań
służbowych oraz zabezpieczenia fizycznego i ewidencyjnego broni.

Rozdział 5
Służba w Straży Kolejowej

Art. 19.
Funkcjonariuszem może być osoba, która:
1) posiada wyłącznie obywatelstwo polskie;
2) posiada nieposzlakowaną opinię;
3) nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
4) korzysta w pełni z praw publicznych;
5) posiada co najmniej średnie wykształcenie;
6) posiada zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojo-
nych, podległych szczególnej dyscyplinie służbowej, której gotowa jest się
podporządkować;
7) daje rękojmię zachowania tajemnicy stosownie do wymogów określonych
w przepisach o ochronie informacji niejawnych.

Art. 20.
1. Funkcjonariusz Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej
Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Cen-
tralnego Biura Antykorupcyjnego może być na własną prośbę przeniesiony do
służby w SK, jeżeli wykazuje on szczególne predyspozycje do pełnienia tej służ-
by.
2. Funkcjonariuszy, o których mowa w ust. 1, do służby w SK przenosi, w porozu-
mieniu odpowiednio z Komendantem Głównym Policji, Komendantem Głów-
nym Straży Granicznej, Szefem Biura Ochrony Rządu, Komendantem Głównym
Państwowej Straży Pożarnej, Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Szefem Agencji Wywiadu, Szefem Służby Wywiadu Wojskowego, Szefem
Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Szefem Centralnego Biura Antykorup-
cyjnego, Komendant Główny SK, za zgodą ministra właściwego do spraw we-
wnętrznych.
3. Funkcjonariusz przeniesiony do służby w SK w trybie, o którym mowa w ust. 2,
zachowuje ciągłość służby.
4. Funkcjonariuszowi przenoszonemu w trybie, o którym mowa w ust. 2, nie przy-
sługuje odprawa ani inne należności przewidziane dla funkcjonariuszy odcho-
dzących ze służby.

12



5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy sposób i tryb prowadzenia postępowania w stosunku do funkcjona-
riuszy, o których mowa w ust. 1, uwzględniając szczególne kwalifikacje prede-
stynujące do służby w SK, równorzędność okresów służby i stażu, należności
oraz uzyskanych w dotychczasowych jednostkach kwalifikacji zawodowych z
przewidzianymi w SK.

Art. 21.
1. Zdolność fizyczną i psychiczną do służby ustalają komisje lekarskie podległe
ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
kryteria oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby, częstotliwość badań
lekarskich i psychologicznych, wzory dokumentacji medycznej i psychologicz-
nej, a także tryb orzekania o tej zdolności oraz właściwość i tryb postępowania
komisji lekarskich w tych sprawach, uwzględniając cechy fizyczne i psychiczne
niezbędne do dalszej służby w SK.

Art. 22.
1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) warunki i sposób prowadzenia postępowań kwalifikacyjnych w stosunku do
osób ubiegających się o przyjęcie do służby, w celu zapewnienia właściwej
selekcji kandydatów i wyłonienia osób posiadających odpowiednie predys-
pozycje do służby w SK;
2) sposób oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o
przyjęcie do służby, tryb i jednostki uprawnione do orzekania o tej zdolno-
ści oraz wzory dokumentacji medycznej i psychologicznej w celu ustalenia
właściwego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego kandydata, pozwa-
lającego na przyjęcie do służby w SK.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
warunki odbywania szkolenia zawodowego funkcjonariuszy, w celu zapewnie-
nia odpowiedniego przygotowania do wykonywania zadań służbowych.

Art. 23.
1. Przed podjęciem służby funkcjonariusz składa ślubowanie według następującej
roty:

„Ja, obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, świadom podejmowanych obowiązków
funkcjonariusza Straży Kolejowej - ślubuję służyć wiernie Narodowi Polskiemu,
mając zawsze na względzie interes Państwa Polskiego.

lubuję ściśle przestrzegać zasad Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i obo-
wiązującego porządku prawnego, chronić życie i zdrowie osób przebywających
na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych, a także
mienie, strzec ładu i porządku publicznego na obszarze kolejowym, a także na
innym wyznaczonym mi terenie.

lubuję sumiennie wykonywać powierzone mi zadania, przestrzegać dyscypliny
służbowej, wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych, dochować tajemnicy

13



państwowej i służbowej, strzec dobrego imienia służby, honoru i godności, a
także przestrzegać zasad etyki funkcjonariusza Straży Kolejowej”.

lubowanie może być również złożone z dodaniem słów: „Tak mi dopomóż
Bóg”.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
ceremoniał składania ślubowania, uwzględniając przebieg ceremoniału, terminy
składania, osoby uprawnione do przyjmowania ślubowania oraz wzór aktu ślu-
bowania, dla zapewnienia jednolitości ceremoniału i tworzenia więzi konsolidu-
jących funkcjonariuszy.

Rozdział 6
Przebieg służby

Art. 24.
1. Stosunek służbowy funkcjonariusza powstaje w drodze mianowania na podsta-
wie dobrowolnego zgłoszenia się do służby.
2. Początek służby funkcjonariusza liczy się od dnia określonego w decyzji o przy-
jęciu do służby i mianowaniu na stanowisko służbowe w SK.
3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określa, w drodze rozporządzenia,
rodzaj i wzór legitymacji służbowej i innych dokumentów funkcjonariuszy, or-
gany właściwe do ich wydawania oraz zasady dokonywania wpisów w tych do-
kumentach, w celu zapewnienia właściwej i jednolitej identyfikacji indywidual-
nej funkcjonariuszy oraz zabezpieczenia możliwości dokonywania nadużyć
przez osoby do tego nieuprawnione, uwzględniając wymogi określone w przepi-
sach o ochronie informacji niejawnych.

Art. 25.
1. Osobę zgłaszającą się do podjęcia służby w SK mianuje się funkcjonariuszem w
służbie przygotowawczej na okres 3 lat.
2. Po upływie okresu służby przygotowawczej funkcjonariusz zostaje mianowany
funkcjonariuszem w służbie stałej.
3. W przypadkach uzasadnionych szczególnymi kwalifikacjami funkcjonariusza,
Komendant Główny SK z urzędu albo na wniosek komendanta regionu, może
skrócić mu okres służby przygotowawczej albo zwolnić go od jej odbywania.
4. W przypadku przerwy w wykonywaniu przez funkcjonariusza obowiązków służ-
bowych trwającej łącznie dłużej niż 30 dni Komendant Główny SK może prze-
dłużyć okres jego służby przygotowawczej.

Art. 26.
1. Do mianowania funkcjonariusza na stanowisko służbowe, przenoszenia oraz
zwalniania z tych stanowisk właściwi są przełożeni: Komendant Główny SK- w
stosunku do podległych funkcjonariuszy, komendanci regionów - w stosunku do
podległych funkcjonariuszy, komendanci ośrodków szkolenia - w stosunku do
podległych funkcjonariuszy.

14