Poselski projekt ustawy o umowie związku partnerskiego
projekt dotyczy wprowadzenia do porządku prawnego umowy związku partnerskiego określającej prawa osób pozostających w związkach nieformalnych (także tej samej płci) regulując ich sytuację prawną i majątkową
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 4418
- Data wpłynięcia: 2011-05-23
- Uchwalenie:
4418
późn. zm.
1) w art. 691 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. W razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują:
małżonek lub partner związany z najemcą umową związku partnerskiego, niebędący
współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których
najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała
faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą.”;
2) art. 931-9351 otrzymują brzmienie:
„Art. 931 § 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy
oraz jego małżonek bądź partner związany ze spadkodawcą umową związku partnerskiego;
dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi bądź
partnerowi związanemu ze spadkodawcą umową związku partnerskiego nie może być
mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu
przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio
do dalszych zstępnych.
Art. 932 § 1. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego
małżonek bądź partner związany ze spadkodawcą umową związku partnerskiego i rodzice.
§ 2. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem bądź
partnerem spadkodawcy związanym z nim umową związku partnerskiego, wynosi jedną
czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki
spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem bądź partnerem związanym ze
spadkodawcą umową związku partnerskiego, wynosi połowę spadku.
§ 3. W braku zstępnych i małżonka bądź partnera spadkodawcy związanego z nim umową
związku partnerskiego cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.
§ 4. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy,
który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.
5
§ 5. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku
pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.
Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych
zstępnych spadkodawcy.
Art. 933. § 1. Udział spadkowy małżonka bądź partnera związanego ze spadkodawcą umową
związku partnerskiego, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi
rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku.
§ 2. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek
przypada małżonkowi bądź partnerowi spadkodawcy związanemu z nim umową związku
partnerskiego.
Art. 934. § 1. W braku zstępnych, małżonka, bądź partnera związanego ze spadkodawcą
umową związku partnerskiego, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy
cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy; dziedziczą oni w częściach równych.
§ 2. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy,
który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według
zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy.
§ 3. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy,
który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.
Art. 9341. W braku małżonka bądź partnera spadkodawcy związanego z nim umową związku
partnerskiego i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w
częściach równych tym dzieciom małżonka bądź partnera spadkodawcy związanego z nim
umową związku partnerskiego, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.
Art. 935. W braku małżonka bądź partnera spadkodawcy związanego z nim umową związku
partnerskiego, jego krewnych i dzieci małżonka bądź partnera spadkodawcy związanego z
nim umową związku partnerskiego, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada
gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli
ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić
albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada
Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.
6
Art. 9351 Przepisów o powołaniu do dziedziczenia z ustawy nie stosuje się do małżonka
spadkodawcy pozostającego w separacji bądź partnera spadkodawcy znajdującego się w
okresie wypowiedzenia zawartej ze spadkodawcą umowy związku partnerskiego.”;
3) art. 939 i 940 otrzymują brzmienie:
„Art. 939 § 1. Małżonek bądź partner związany ze spadkodawcą umową związku
partnerskiego dziedziczący z ustawy w zbiegu z innymi spadkobiercami, wyjąwszy zstępnych
spadkodawcy, którzy mieszkali z nim razem w chwili jego śmierci, może żądać ze spadku
ponad swój udział spadkowy przedmiotów urządzenia domowego, z których za życia
spadkodawcy korzystał wspólnie z nim lub wyłącznie sam. Do roszczeń małżonka bądź
partnera związanego ze spadkodawcą umową związku partnerskiego z tego tytułu stosuje się
odpowiednio przepisy o zapisie.
§ 2. Uprawnienie powyższe nie przysługuje małżonkowi bądź partnerowi związanemu ze
spadkodawcą umową związku partnerskiego, jeżeli wspólne pożycie małżonków lub
partnerów ustało za życia spadkodawcy.
Art. 940 § 1. Małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o
orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. Partner jest
wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca złożył mu wypowiedzenie umowy związku
partnerskiego, w którym zastrzegł takie wyłączenie.
§ 2. Wyłączenie od dziedziczenia małżonka bądź partnera związanego ze spadkodawcą
umową związku partnerskiego następuje na mocy orzeczenia sądu. Wyłączenia może żądać
każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z
małżonkiem lub partnerem; termin do wytoczenia powództwa wynosi sześć miesięcy od dnia,
w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż jeden rok od
otwarcia spadku.”;
4) w art. 991 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Zstępnym, małżonkowi bądź partnerowi związanemu ze spadkodawcą umową związku
partnerskiego oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy,
należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony
jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy
7
dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału
(zachowek).”;
5) w art. 994 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn,
które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Przy obliczaniu zachowku
należnego partnerowi związanemu ze spadkodawcą umową związku partnerskiego nie dolicza
się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim umowy związku
partnerskiego.”;
6) art. 1008 otrzymuje brzmienie:
„art.1008. Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka bądź partnera
związanego z nim umową związku partnerskiego oraz rodziców zachowku (wydziedziczenie),
jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami
współżycia społecznego;
2)
dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego
przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.”;
7) w art. 1039 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo
między zstępnymi i małżonkiem bądź partnerem związanym ze spadkodawcą umową
związku partnerskiego, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę
spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn, chyba że z oświadczenia spadkodawcy
lub z okoliczności wynika, że darowizna została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku
zaliczenia.”.
Art. 18. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U.
Nr 43, poz. 296, z późn. zm. art. 261 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków
stron bądź partnerów stron związanych ze stronami umową związku partnerskiego, ich
8
wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak
również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań
trwa po ustaniu małżeństwa, wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy związku partnerskiego lub
rozwiązaniu stosunku przysposobienia. Jednakże odmowa zeznań nie jest dopuszczalna w
sprawach o prawa stanu, z wyjątkiem spraw o rozwód.”.
Art. 19. W ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z
2009 r. Nr 93, poz. 768) w art. 14 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3.Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I - małżonka, partnera związanego umową związku partnerskiego,
zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2) do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków
pasierbów bądź partnerów pasierbów związanych umową związku partnerskiego, małżonków
rodzeństwa bądź partnerów rodzeństwa związanych umową związku partnerskiego i
rodzeństwo małżonków bądź rodzeństwo partnerów związanych umową związku
partnerskiego, małżonków rodzeństwa małżonków bądź partnerów rodzeństwa małżonków
związanych umową związku partnerskiego bądź partnerów rodzeństwa partnerów związanych
umową związku partnerskiego, małżonków innych zstępnych i partnerów innych zstępnych
związanych umową związku partnerskiego;
3) do grupy III - innych nabywców.”.
Art. 20. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.
1) w art. 6 po ust. 13 dodaje się ust. 14 w brzmieniu:
„14. Przepisy ust. 2-3a i 8-13 stosuje się odpowiednio do partnerów związanych umową
związku partnerskiego.”;
2) w art. 6a po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do partnerów związanych umową związku
partnerskiego.”;
3) w art. 32 ust. 1a otrzymuje brzmienie:
9