Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy - Ordynacja podatkowa

Druk nr 4415
Warszawa, dnia 26 maja 2011 r.

SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Komisja Nadzwyczajna
„Przyjazne Państwo” do spraw związanych
z ograniczaniem biurokracji
NPP-020-150-2011
Pan
Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu Komisja Nadzwyczajna „Przyjazne
Państwo” do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji wnosi projekt ustawy

- o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych oraz ustawy - Ordynacja
podatkowa.

Do reprezentowania stanowiska Komisji w pracach nad projektem ustawy został
upoważniony poseł Krzysztof Borkowski.
Przewodniczący Komisji
/-/ Adam Szejnfeld

projekt

USTAWA

z dnia 2011 r.

o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy
– Ordynacja podatkowa

Art. 1.
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U.
z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 37:
a) w ust.1a w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 w brzmieniu:
„6) uwzględnia informacje podane zgodnie z ust. 1c pkt 1 i ust. 1d oraz oblicza
zaokrągloną do pełnych dziesiątek groszy w dół kwotę odpowiadającą części
1% podatku należnego wskazanej zgodnie z ust. 1c pkt 2.”,
b) po ust. 1b dodaje się ust. 1c-1e w brzmieniu:
„1c. W oświadczeniu, o którym mowa w ust. 1, podatnik może złożyć wniosek
o przekazanie organizacji pożytku publicznego działającej na podstawie ustawy
o działalności pożytku publicznego, wybranej przez podatnika z wykazu,
o którym mowa w art. 27a ustawy o działalności pożytku publicznego, kwoty w
wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego wynikającego z rocznego
obliczenia podatku. We wniosku tym podatnik podaje:
1) numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego jednej organizacji pożytku
publicznego;
2) wyrażoną w procentach część w jakiej 1% podatku należnego ma być
przekazany na rzecz tej organizacji.
1d. W oświadczeniu, o którym mowa w ust. 1, podatnik wraz z wnioskiem
określonym w ust. 1c, może wyrazić zgodę na przekazanie informacji, o których
mowa w art. 45c ust. 5 pkt 1 i 2, lub wskazać cel szczegółowy, o którym mowa
w art. 45c ust. 5 pkt 3; przepis art. 45c ust. 5 stosuje się odpowiednio.
1e. Jeżeli podatnik po upływie terminu określonego w ust. 1, chciałby dokonać
zmiany w zakresie informacji, o których mowa w ust. 1c lub 1d, po otrzymaniu
rocznego obliczenia podatku, jest obowiązany złożyć zeznanie podatkowe w
terminie określonym w art. 45 ust. 1.”;
2) w art. 45c:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania
podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a,
naczelnik urzędu skarbowego właściwy w
sprawach opodatkowania osób
zagranicznych, na wniosek, o którym mowa w ust. 3 oraz w art. 37 ust.1c,
przekazuje na rzecz organizacji pożytku publicznego działającej na podstawie
ustawy o działalności pożytku publicznego, wybranej przez podatnika z wykazu,

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały opublikowane w Dz. U. z 2010 r. Nr 57, poz. 352, Nr
75, poz. 473, Nr 105, poz. 655, Nr 149, poz. 996, Nr 182, poz. 1228, Nr 219, poz. 1442, Nr 226, poz. 1475
i 1478 i Nr 257, poz. 1725 oraz z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 75, poz. 398 i Nr 84, poz. 455.
o którym mowa w art. 27a ustawy o działalności pożytku publicznego, kwotę w
wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego wynikającego z:
1) rocznego obliczenia podatku, o którym mowa w art. 37 ust. 1, albo
2) zeznania podatkowego złożonego w terminie określonym dla jego złożenia,
albo
3) korekty zeznania, o którym mowa w pkt 2, jeżeli została dokonana w ciągu
miesiąca od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego
– po jej zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół.”,
b) ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:
„3. Za wniosek, z zastrzeżeniem art. 37 ust. 1c, uważa się wskazanie przez
podatnika w zeznaniu podatkowym albo w korekcie zeznania, o których mowa w
ust. 1, jednej organizacji pożytku publicznego poprzez podanie jej numeru wpisu
do Krajowego Rejestru Sądowego oraz kwoty do przekazania na rzecz tej
organizacji, w wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego.
4. Kwotę, o której mowa w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego przekazuje
w terminie od maja do lipca roku następującego po roku podatkowym, za który
składane jest zeznanie podatkowe, na rachunek bankowy organizacji pożytku
publicznego wskazany w wykazie, o którym mowa w art. 27a ustawy
o działalności pożytku publicznego. Kwota ta jest pomniejszana o koszty
przelewu bankowego.”,
c) w ust. 5 zdanie końcowe otrzymuje brzmienie:
„– jeżeli podatnik w zeznaniu podatkowym lub w korekcie zeznania, o których
mowa w ust. 1, lub zgodnie z art. 37 ust. 1d, wyraził zgodę na przekazanie
organizacji pożytku publicznego danych wymienionych w pkt 1 i 2, lub wskazał
cel szczegółowy, o którym mowa w pkt 3.”,
d) po ust. 5 dodaje się ust. 5a w brzmieniu:
„5a. W przypadku podatników, o których mowa w art. 37 ust. 1e, podstawą
przekazania 1% jest wniosek złożony w zeznaniu podatkowym, o którym mowa
w ust. 1 pkt 2, lub w korekcie zeznania, o której mowa w ust. 1 pkt 3.”.

Art. 2.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60,
z późn. zm.2)) art. 77c § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do nadpłat wynikających z zeznań w podatku
dochodowym od osób fizycznych złożonych przez podatników po otrzymaniu
rocznego obliczenia podatku oraz do nadpłat wynikających z decyzji.”.

Art. 3.
Ustawa ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2011 r.

Art. 4.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727, Nr 86,
poz. 732 i Nr 143, poz. 1199, z 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 143, poz. 1031, Nr 217, poz.
1590 i Nr 225, poz. 1635, z 2007 r. Nr 112, poz. 769, Nr 120, poz. 818, Nr 192, poz. 1378, Nr 225, poz. 1671,
z 2008 r. Nr 118, poz. 745, Nr 141, poz. 888, Nr 180, poz. 1109 i Nr 209, poz. 1316, 1318 i 1320, z 2009 r.
Nr 18, poz. 97, Nr 44, poz. 362 , Nr 57, poz. 466 , Nr 131, poz. 1075, Nr 157, poz. 1241, Nr 166, poz. 1317,
Nr 168, poz. 1323, Nr 213, poz. 1652 i Nr 216, poz. 1676, z 2010 r. Nr 40, poz. 230, Nr 57, poz. 355 Nr 127,
poz. 858, Nr 167, poz. 1131, Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1306 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 173.
UZASADNIENIE
Wstęp
Samodzielne dokonanie rocznego rozliczenia podatku dochodowego większości podatnikom
sprawia problem. Ogromnym ułatwieniem dla nich jest więc obowiązek dokonania rocznego
rozliczenia podatku przez podmioty określone w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Niestety, brak możliwości dla części podatników dokonania, wraz z rocznym rozliczeniem,
zadeklarowania przekazania 1 % podatku dochodowego na rzecz organizacji pożytku
publicznego powoduje, iż ogromna większość podatników tej grupy nie korzysta z tej
społecznie korzystnej możliwości. Tracą na tym organizacje pożytku publicznego, a przede
wszystkim beneficjenci działalności tychże organizacji. Stan taki nie służy również
podnoszeniu wrażliwości społecznej i zbiorowej odpowiedzialności obywateli, nie wzmacnia
także procesu rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w demokratycznym państwie, jakim jest
Polska.

Instytucja przekazywania 1% podatku należnego dla organizacji pożytku publicznego (OPP)
została wprowadzona do polskiego systemu podatkowego w Polsce w 2004 r. Wówczas
podatnicy sami wpłacali pieniądze na rzecz wybranej organizacji, a następnie zmniejszali
podatek o przekazaną kwotę. W roku 2007 zmieniono przepisy. Zaskutkowało to skokowym i
najwyższym do tej pory wzrostem liczby darczyńców. Odpis 1% wcześniej dokonało 1,6 mln
podatników, a po zmianie przepisów już aż 5,1 mln osób. Stało się to, od kiedy zadeklarowany
przez podatników 1% na rzecz OPP przekazują nie oni sami, lecz urzędy skarbowe.

Jak więc z powyższego wynika wystarczyło tylko, że zmieniono przepisy na bardziej
przyjazne obywatelom, a wzrost odpisów na organizacje pożytku publicznego wyniósł ponad
300%. Tak skutkuje przyjazne prawo, tak działa przyjazne państwo.

Niestety, ze względu na to, iż obecnie w rozliczeniu rocznym PIT-40 i oświadczeniu PIT-12
nie ma możliwości wskazania organizacji pożytku publicznego uprawnionej do otrzymania
1% podatku dochodowego należnego od podatnika, nadal duża rzesza osób nie może dokonać
odpisów 1% na OPP, gdyż cały katalog płatników podatku dochodowego nie ma uprawnień,
by dokonywać tego wraz z rocznym rozliczeniem podatnika.

Jeśli natomiast osoba zainteresowana chce samodzielnie dokonać takiego odpisu, musi
rozliczać się samodzielnie a nie poprzez płatnika. Wiąże się to z koniecznością samodzielnego
wypełnienia zeznania lub też ze skorzystania z fachowej pomocy, za wynagrodzeniem. Taki
stan najczęściej powoduje, iż podatnik, nie chcąc mieć dodatkowych kosztów
biurokratycznych i finansowych woli nie przeznaczać 1% na rzecz OPP. Tracą na tym
psychologicznym mechanizmie wszyscy.

Obecny stan prawny
Na podstawie art. 37 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm ), wymienieni w nim
płatnicy mają obowiązek dokonania rocznego rozliczenia podatku na rzecz podatników.
Konkretnie obowiązek ten dotyczy:
1. pracodawców,

2. rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub innych spółdzielni zajmujących się
produkcją rolną,
3. osób prawnych i ich jednostek organizacyjnych, które dokonują wypłat
emerytur z zagranicy,
4. jednostek organizacyjnych uczelni, placówek naukowych, zakładów pracy oraz
innych jednostek organizacyjnych wypłacających stypendia,
5. aresztów
śledczych i zakładów karnych pobierających zaliczki od należności za
pracę na rzecz tymczasowo aresztowanych lub skazanych,
6. centrów integracji społecznej wypłacających świadczenia integracyjne oraz
motywacyjne premie integracyjne.

Wymienione podmioty dokonują rozliczenia rocznego (PIT-40) tylko o ile podatnik złoży w
tej sprawie pisemne oświadczenie według ustalonego wzoru (PIT-12).

Obecnie w rozliczeniu rocznym PIT-40 i oświadczeniu PIT-12 nie ma jednak możliwości
wskazania organizacji pożytku publicznego uprawnionej do otrzymania 1% podatku
dochodowego należnego od podatnika. W praktyce oznacza to, że podatnik zainteresowany
przekazaniem podatku takiej organizacji nie może skorzystać jednocześnie z możliwości
rozliczenia jego podatku przez płatnika, tzn. musi we własnym zakresie dokonać rocznego
obliczenia podatku. Częstokroć wiąże się to z koniecznością skorzystania z pomocy
wykwalifikowanego doradcy, a to pociąga za sobą koszty. Samodzielne przygotowanie
rozliczenia rocznego, tudzież korzystanie z odpłatnej pomocy w tym zakresie tylko w celu
przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (bez zmniejszenia kwoty
podatku należnego), jak już we wstępie wskazano, w naturalny sposób tworzy barierę dla
korzystania z możliwości wspierania takich organizacji przez osoby, które mogą korzystać z
nieodpłatnego rozliczenia rocznego podatku przez płatników. Duża więc liczba podatników,
która chętnie przeznaczyłaby stosowne środki na wsparcie organizacji pożytku publicznego,
nie chcą tworzyć sobie kłopotów i zwiększać swoich kosztów biurokratycznych oraz
finansowych, rezygnuje z tej formy aktywności w społeczeństwie obywatelskim.

OPIS ZMIAN
Nowelizacja zakłada zmianę przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
w zakresie sporządzania rocznego obliczenia podatku przez płatnika określonego w art. 37 ust.
1 ustawy (art. 1 projektu) oraz zmianę przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa (art. 2
projektu).
Art. 1 pkt 1 lit.a projektu – dodaje kolejny, szósty punkt w ust. 1a w art. 37 ustawy.
Na mocy tej regulacji płatnik, o którym mowa w art. 31, art. 33 lub art. 35 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 7
ustawy (czyli w szczególności zakłady pracy, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, oraz banki
wypłacające zagraniczne świadczenia emerytalno-rentowe), będzie zobligowany w rocznym
obliczeniu podatku (PIT-40) zamieścić numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego OPP,
jeżeli numer ten znajdzie się we wniosku stanowiącym element oświadczenia PIT-12
otrzymanym od podatnika. Dodatkowo, na podstawie tego wniosku, płatnik będzie
zobligowany obliczyć kwotę podlegającą przekazaniu OPP przez naczelnika urzędu
skarbowego. Należy bowiem zauważyć, iż kwota przekazywana na rzecz OPP nie stanowi
równowartości 1% podatku należnego, lecz jest ograniczona limitem w tej wysokości.
W konsekwencji, podatnik może zadecydować o przekazaniu OPP kwoty równej 1% lub
niższej, w zależności od jego woli. Jednocześnie z uwagi na fakt, iż w momencie składania
przez podatnika oświadczenia PIT-12 kwota podatku należnego wynikająca z PIT-40 nie jest
jeszcze mu znana, stąd podatnik w składanym wniosku może jedynie określić jaką część 1%
podatku należnego deklaruje na rzecz wybranej OPP (np. 100% kwoty 1% lub 35% kwoty
1%). Obliczenia kwoty odpowiadającej tej części podatku (z uwzględnieniem zaokrągleń do
pełnych dziesiątek groszy w dół), a następnie do jej wpisania w PIT-40, dokona płatnik.
Dodatkowo w PIT-40 płatnik będzie zobligowany zamieścić informacje dotyczące wyrażenia
przez podatnika zgody na przekazanie OPP jego danych identyfikacyjnych, a także informacji
o wysokości zadeklarowanych środków oraz ich przeznaczeniu.