Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o izbach lekarskich oraz niektórych innych ustaw

Warszawa, 20 czerwca 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-57(4)/11

Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej





Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
senackiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o izbach lekarskich
oraz niektórych innych ustaw (druk nr
4102).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Zdrowia
do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.



(-) Donald Tusk
PROJEKT
Stanowisko Rządu
wobec senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o izbach lekarskich oraz
niektórych innych ustaw (druk nr 4102)

Uchwałą z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie
ustawy o izbach lekarskich oraz niektórych innych ustaw, Senat zdecydował o wniesieniu do
Sejmu RP projektu ustawy zawierającego propozycje nowelizacji ustaw określających
funkcjonowanie pięciu samorządów, tj.: lekarzy, lekarzy weterynarii, pielęgniarek
i położnych, aptekarzy oraz diagnostów laboratoryjnych.
Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 czerwca 2010 r. (P 28/09) dotyczącego ustawy z dnia
17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 30, poz. 158, z późn. zm.). Ustawa ta została
zastąpiona przez ustawę z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 219, poz.
1708). W wyroku z dnia 29 czerwca 2010 r. Trybunał Konstytucyjny zakwestionował zatem
przepis ustawy już uchylonej. W uzasadnieniu TK wskazywał, że wydanie orzeczenia było
konieczne po to, by sąd, który zadał pytanie prawne w tej sprawie, mógł rozpoznać odwołanie
od orzeczenia dyscyplinarnego wydanego w czasie obowiązywania tej ustawy.
Obowiązujący dotychczas model zaskarżania orzeczeń dyscyplinarnych kończących
postępowanie dyscyplinarne przed organami samorządów zawodów medycznych

np. w ustawie o izbach lekarskich, przewiduje odwołanie od orzeczenia sądu dyscyplinarnego
w formie kasacji, czyli nadzwyczajnego środka zaskarżenia zarówno co do formy, jak
i podstaw jego złożenia. Przyjęcie takiej koncepcji było wynikiem uzgodnień z samorządami
zawodowymi i zostało oparte o założenie, że samorząd zaufania publicznego sprawuje, na co
wskazywał wielokrotnie Trybunał Konstytucyjny, swoistą funkcję nadzorczą wobec osób
wykonujących zawód zaufania publicznego. W praktyce oznacza to ustanowienie organów
odpowiedzialności zawodowej, które wykrywają i sankcjonują zachowania sprzeczne

z obowiązkami, jakie ciążą na osobach wykonujących zawód zaufania publicznego.
Rozwiązania przyjęte w senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o izbach lekarskich oraz
niektórych innych ustaw, były przedmiotem opinii Ministra Zdrowia (pismo z dnia 31
stycznia 2011 r., znak: MZ-PR-024-25414-2-MR/EW/10/11) oraz opinii Ministra
Sprawiedliwości z dnia 1 lutego 2011 r. (znak: DL-P-IV-451-1/11/6), adresowanych do
Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Zarówno
Minister Zdrowia, jak i Minister Sprawiedliwości, co do zasady poparli zaproponowaną
w projekcie ustawy koncepcję ujednolicenia regulacji związanych z zaskarżaniem orzeczeń
dyscyplinarnych kończących postępowanie we wszystkich zawodach medycznych. Jednakże
dla zapewnienia spójności systemu odwoławczego od orzeczeń wydawanych

w postępowaniach dyscyplinarnych w odniesieniu do poszczególnych grup zawodowych,
zaproponowali dokonania w projekcie ustawy szeregu zmian, z których tylko część zyskała
akceptację Senatu. W związku z powyższym w celu doprecyzowania i zapewnienia
właściwego funkcjonowania przepisów zawartych w druku 4102 Rada Ministrów proponuje
dokonanie w projekcie ustawy o zmianie ustawy o izbach lekarskich oraz niektórych innych
ustaw następujących zmian:
1) w art. 1 pkt 1 lit. b projektu ustawy, dotyczącym art. 95 ust. 1a ustawy o izbach lekarskich
Senat zaproponował, aby do rozpoznawania odwołań przez sąd apelacyjny stosowano
przepisy ustawy - Kodeks postępowania karnego o apelacji. Tymczasem w propozycjach
zmian przepisów pozostałych ustaw, tj. ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach
lekarsko – weterynaryjnych (art. 2 pkt 1 projektu, dotyczący art. 46 ust. 3), o samorządzie
pielęgniarek i położnych (art. 3 pkt 1 projektu, dotyczący art. 39 ust. 3), o izbach aptekarskich
(art. 4 pkt 1 projektu, dotyczący art. 46 ust. 3), o diagnostyce laboratoryjnej (art. 5 pkt 1
projektu, dotyczący art. 58 ust. 5) wskazano jedynie, że „do rozpoznania odwołania stosuje
się przepisy Kodeksu postępowania karnego”.
Zasadnym jest zatem użycie w przepisach wszystkich zmienianych ustaw, jednolicie
brzmiącego sformułowania, celem wyeliminowania wątpliwości, czy do rozpoznania odwołań
od orzeczeń sądów dyscyplinarnych, innych niż lekarskie, mają zastosowanie przepisy
Kodeksu postępowania karnego o apelacji, czy też wszystkie przepisy tej ustawy.
2) w projektowanym art. 1 ust. 1 lit. a dotyczącym zmiany art. 95 ust. 1 ustawy o izbach
lekarskich należy wykreślić wyraz „prawomocnego”.
Powyższe jest podyktowane tym, że orzeczenie dyscyplinarne nie może korzystać
z przymiotu prawomocności z chwilą jego ogłoszenia, jeśli ustawodawca zakłada możliwość
zaskarżenia go do sądu powszechnego, przy zastosowaniu przepisów Kodeksu postępowania
karnego o apelacji. Powyższe oznacza konieczność dokonania zmian także w art. 94 ustawy
o izbach lekarskich. Przepis art. 94 ust. 1 ustawy przewiduje obecnie, że orzeczenia
Naczelnego Sądu Lekarskiego (jako sądu II instancji) są prawomocne z chwilą ich ogłoszenia.
W świetle powyższego, przepis ten powinien zostać uchylony.
3) art. 94 ust. 2 ustawy o izbach lekarskich należy zmienić poprzez dodanie, że orzeczenie
Naczelnego Sądu Lekarskiego podlega doręczeniu w terminie 2 miesięcy od dnia jego
ogłoszenia „wraz z uzasadnieniem”.
W art. 1 ust. 1 lit. a projektowanej ustawy przewiduje się, że termin do wniesienia odwołania
do sądu apelacyjnego ma wynosić 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia wraz


2
z uzasadnieniem. Z kolei przepis art. 94 ust. 2 ustawy o izbach lekarskich w obecnym
brzmieniu nie przewiduje obowiązku doręczenia stronom orzeczenia wraz z uzasadnieniem,
a jedynie samego orzeczenia. Dokonanie proponowanej zmiany art. 94 ust. 2 ustawy o izbach
lekarskich jest niezbędne dla zapewnienia możliwości rozpoczęcia biegu terminu na
wniesienie odwołania do sądu powszechnego.
Proponowane w senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o izbach lekarskich oraz
niektórych innych ustaw zmiany, wymagają rozważenia potrzeby wprowadzenia przepisów
międzyczasowych (przejściowych) regulujących sposób rozpatrzenia spraw, które zostały
wszczęte przed wejściem w życie nowych przepisów.
Ponadto należy zauważyć, że przyjęcie rozwiązania zaproponowanego w senackim projekcie
ustawy skutkować będzie koniecznością dokonania stosownych zmian w procedowanym
obecnie przez Sejm projekcie ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych (druk 3356).
Projekt ustawy o zmianie ustawy o izbach lekarskich oraz niektórych innych ustaw był przez
wnioskodawcę (Senat) konsultowany z naczelnymi organami wszystkich pięciu samorządów,
których nowelizacja dotyczy. Naczelna Rada Lekarska nie poparła propozycji nowelizacji
ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, ponieważ w jej ocenie spełnia ona
standard konstytucyjny. Opowiedziała się za utrzymaniem trybu kasacyjnego oraz za tym, aby
odwołanie, a w istocie kasację, rozpatrywał Sąd Najwyższy.
Ideę ujednolicenia procedury dyscyplinarnej dla wszystkich samorządów zawodów
medycznych poparli natomiast przedstawiciele pozostałych samorządów. Zaproponowali
jednak, aby sąd rozpatrujący apelację pracował wedle trybu karnego, a nie cywilnego.
Propozycja ta została uwzględniona, a jej konsekwencją było skreślenie fragmentu
projektowanej ustawy przewidującego, że właściwy w tych sprawach jest wydział (sąd) pracy
i ubezpieczeń społecznych sądu apelacyjnego.
Akceptacji Senatu nie zyskała natomiast propozycja zmiany, zgodnie z którą sprawy
dyscyplinarne rozpatrywałby jeden sąd apelacyjny w skali kraju – warszawski, a to z uwagi
na fakt, że wprowadzenie takiego zapisu powodowałoby konieczność każdorazowego
wzywania stron postępowania i świadków do Warszawy.
Przechodząc do oceny skutków finansowych wejścia w życie projektowanej ustawy, należy
zwrócić uwagę, że aktualnie nie jest możliwe dokładne oszacowanie kosztów postępowania
związanego z wniesieniem do sądu apelacyjnego środka prawnego rozpatrywanego w trybie
przepisów kodeksu postępowania karnego o apelacji. Z danych którymi dysponuje Minister
Zdrowia wynika, że w 2010 r. Naczelny Sąd Lekarski wydał 107 orzeczeń, od których
przysługiwała kasacja do Sądu Najwyższego (liczba orzeczeń nieznacznie przekraczających
100 rocznie utrzymuje się niezmiennie przez okres ostatnich 5 lat). Dla porównania, Naczelny

3
Sąd Aptekarski w tym samym roku wydał 10 orzeczeń od których przysługiwało prawo
wniesienia odwołania do sądu apelacyjnego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Z uwagi
na krótki okres obowiązywania przepisów umożliwiających złożenie pokrzywdzonemu
środka odwoławczego od wyroku Naczelnego Sądu Lekarskiego nie ma obecnie możliwości
określenia stopnia zainteresowania osób pokrzywdzonych skorzystaniem z tego trybu
zaskarżenia orzeczeń. Wydaje się jednak, że zmiana właściwości sądu i przekazanie
rozpatrywania odwołań od wyroków sądów lekarskich z Sądu Najwyższego do 11 sądów
apelacyjnych nie będzie miała większego wpływu na funkcjonowanie tych sądów oraz na
finanse sądownictwa powszechnego, a co za tym idzie nie będzie wymagała zwiększenia
budżetu tych sądów z niniejszego tytułu (w przypadku odwołań od wyroków wydawanych
przez sądy innych samorządów niż lekarski już obecnie stosowany jest tryb apelacji do sądu
apelacyjnego).
Wobec powyższego Rada Ministrów pozytywnie opiniuje senacki projekt ustawy o zmianie
ustawy o izbach lekarskich oraz niektórych innych ustaw (druk nr 4102), z zastrzeżeniem
uwzględnienia przedstawionych propozycji zmian do projektu.


4