Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw

UZASADNIENIE


Uwzględniając stopień zagrożenia dla bezpiecznego funkcjonowania i eksploatacji
elektrowni jądrowej związany z wpływem promieniowania jonizującego, Minister
Gospodarki zgodnie z upoważnieniem ustawowym zawartym w art. 8 ust. 5a ustawy
z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321,
z późn. zm.), określa, w drodze rozporządzenia, warunki techniczne dozoru
technicznego, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie
art. 5 ust. 4 ustawy o dozorze technicznym, w zakresie projektowania, wytwarzania
– w tym wytwarzania materiałów i elementów, eksploatacji, naprawy, modernizacji
i
likwidacji, w szczególności zaś wymagania dotyczące konstrukcji, obliczeń
wytrzymałościowych, budowy, osprzętu, oznaczeń, materiałów i elementów, zakresu
badań technicznych urządzeń, materiałów i elementów, terminów badań okresowych,
rodzaju dokumentacji niezbędnej do objęcia dozorem i potwierdzenia kwalifikowania
oraz wykonania połączeń nierozłącznych, przeróbki plastycznej i obróbki cieplnej,
kwalifikowania i wykonywania badań nieniszczących oraz obsługi i konserwacji.

Urządzeniami wymagającymi określenia warunków technicznych dozoru
technicznego są te rodzaje maszyn, dźwigów i urządzeń w elektrowni jądrowej, które
określone zostały w § 1 pkt 3, 4 i 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia …..….
w sprawie rodzajów urządzeń technicznych lub urządzeń podlegających dozorowi
technicznemu w elektrowni jądrowej.

Wymienione rodzaje urządzeń technicznych lub urządzeń obejmują w szczególności:
1) maszyny do przemieszczania osób lub ładunków w ograniczonym zasięgu, w
tym: wciągarki i wciągniki wraz z osprzętem do mocowania ładunków, suwnice
wraz z osprzętem do mocowania ładunków, żurawie wraz z osprzętem do
mocowania ładunków, dźwigniki (podnośniki), wyciągi towarowe, wózki jezdniowe
podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia wraz z osprzętem do
mocowania ładunków, podesty ruchome,
2) dźwigi do transportu osób lub ładunków, dźwigi budowlane i dźwigi towarowe
małe,
3) urządzenia służące do przemieszczania kontenerów przy pracach

22
przeładunkowych wraz z osprzętem do mocowania ładunków – zwane dalej
„urządzeniami MDK”.

Zgodnie z art. 36c pkt 3 ustawy – Prawo atomowe, urządzenia MDK w elektrowni
jądrowej stanowią jej systemy lub elementy konstrukcji lub wyposażenia w zależności
od realizowanej funkcji.

W obowiązujących obecnie polskich przepisach normatywnych tj. ustawie o dozorze
technicznym oraz rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie
rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U.
Nr 120, poz. 1021, z późn. zm.), nie były określone wymagania wydania przez
ministra właściwego do spraw gospodarki odpowiednich warunków technicznych
oraz wskazane rodzaje urządzeń technicznych podlegające dozorowi technicznemu
w elektrowniach jądrowych biorąc pod uwagę realizowane przez te urządzenia
funkcje bezpieczeństwa. Wynikało to z braku konieczności objęcia kontrolą tego typu
urządzeń technicznych lub urządzeń wobec braku tego typu budowli technicznych
w Polsce.

W art. 7a ustawy – Prawo atomowe ustawodawca wprowadza pojęcie funkcji
bezpieczeństwa jako funkcji, którą dla zapewnienia bezpieczeństwa wypełnia system
lub element konstrukcji lub wyposażenia obiektu jądrowego w elektrowni jądrowej,
w tym urządzenia techniczne lub urządzenia stwarzające inne niż określone w art. 4
pkt 1 ustawy o dozorze technicznym zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz
mienia i środowiska, a w szczególności powodowane promieniowaniem jonizującym.

Projekt obiektu jądrowego, w tym urządzeń technicznych instalowanych
i eksploatowanych w elektrowni jądrowej, powinien zawierać rozwiązania, które
umożliwiają jego pewną, stabilną, łatwą i bezpieczną w zarządzaniu eksploatację, ze
szczególnym uwzględnieniem czynników związanych ze współdziałaniem człowieka
i eksploatowanych systemów oraz elementów konstrukcji i wyposażenia, w tym
urządzeń, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie
art. 5 ust. 4 ustawy o dozorze technicznym.



23
Bez względu na przyjęty w przyszłości wariant technologiczny reaktora jądrowego,
projektowane systemy lub elementy konstrukcji lub wyposażenia, w tym urządzenia,
o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 5 ust. 4
ustawy o dozorze technicznym muszą zapewniać przeciwdziałanie skutkom
możliwych awarii urządzeń i potencjalnych błędów ludzkich. Dotyczy to
w szczególności wszystkich zainstalowanych i eksploatowanych w elektrowni
jądrowej urządzeń MDK, które pełnią zasadniczą rolę utrzymania bezpiecznej pracy,
w szczególności reaktora jądrowego. Odbywa się to przez właściwy dobór
materiałów, zapewnienie jakości w fazie projektowania, budowy i eksploatacji,
a także kontrolę odchyleń od normalnej eksploatacji i wykrywanie uszkodzeń oraz
zapewnienie stałego nadzoru zarówno przez eksploatującego, jak i dozór techniczny.

Urząd Dozoru Technicznego w zakresie swoich kompetencji wraz organami dozoru
jądrowego oraz innymi organami, o których mowa w art. 66 ust. 3 ustawy – Prawo
atomowe będzie kontrolować wykonawców i dostawców systemów oraz elementów
konstrukcji i wyposażenia obiektu jądrowego, a także wykonawców prac
prowadzonych przy budowie, wyposażeniu, rozruchu, eksploatacji i likwidacji obiektu
jądrowego w zakresie systemów, elementów i prac istotnych ze względu na
bezpieczeństwo jądrowe i ochronę radiologiczną oraz bezpieczne funkcjonowanie
urządzeń, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie
art. 5 ust. 4 ustawy o dozorze technicznym.

Projekt rozporządzenia podlega notyfikacji w trybie określonym w rozporządzeniu
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039,
z późn. zm.).

Projekt rozporządzenia zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej
zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.).






24
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje rozporządzenie

Projektowana regulacja będzie miała znaczenie dla:
1) Urzędu Dozoru Technicznego wykonującego dozór techniczny w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321,
z poźn. zm.) w elektrowni jądrowej,
2) Ministerstwa Gospodarki,
3) Państwowej Agencji Atomistyki,
4) Głównego Inspektora Pracy,
5) inwestora,
6) jednostki organizacyjnej wykonującej działalność związaną z narażeniem, polegającą na
budowie, rozruchu, eksploatacji lub likwidacji elektrowni jądrowej,
7) podmiotów działających jako projektujący, wytwarzający, eksploatujący, naprawiający
modernizujący urządzenia techniczne lub urządzenia techniczne w rozumieniu ustawy
o dozorze technicznym,
8) podmioty wymienione w art. 36k ust.4 oraz 37 ust.4 pkt 1 i 2 ustawy z dnia ……...
o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr
…, poz. ...).

2. Konsultacje
Projekt rozporządzenia zostanie przekazany w ramach konsultacji społecznych do opinii
przez podmioty wymienione w pkt 1.
Projekt zostanie zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki.

3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Nie przewiduje się wydatków budżetowych związanych z realizacją rozporządzenia.
Wystąpi wzrost dochodów budżetu Państwa z tytułu wpłat części zweryfikowanego zysku
Urzędu Dozoru Technicznego wynikający z wykonywania czynności dozoru technicznego
w zakresie określonym niniejszym rozporządzeniem.

Zapewnienie bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych lub urządzeń jako
elementu bezpieczeństwa publicznego w celu zminimalizowania zdarzeń związanych
z nieszczęśliwych wypadkami i niebezpiecznymi uszkodzeniami, zaliczane jest do kategorii
efektów niewymiernych.


4. Wpływ regulacji na rynek pracy
Projektowana regulacja nie będzie miała znaczącego wpływu na rynek pracy, nie mniej
jednak do wykonywania czynności dozoru technicznego przez Urząd Dozoru
Technicznego będzie konieczne dodatkowe zatrudnienie wyspecjalizowanych i wysoko
kompetentnych inspektorów dozoru technicznego, co będzie uzależnione od rodzaju
wybranej technologii jądrowej.


5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Projektowana regulacja nie będzie miała wpływu na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Wprowadzane projektem
rozporządzenia regulacje mają na celu zapewnienie bezpiecznego funkcjonowania
instalowanych i eksploatowanych urządzeń technicznych lub urządzeń w elektrowniach

25
jądrowych, przez identyfikację zagrożeń stwarzających nie akceptowalne społecznie
i publicznie ryzyko począwszy od projektowania do późniejszej eksploatacji.
Działania wykonywane przez urząd Dozoru Technicznego nie zwalniają jednak
projektujących, wytwarzających, eksploatujących, naprawiających i modernizujących
urządzenia techniczne lub urządzenia w elektrowni jądrowej od odpowiedzialności za ich
jakość i stan techniczny.


6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów
Projektowane rozporządzenie będzie miało wpływu na rozwój regionalny.


7. Wpływ regulacji na stan środowiska
Projektowane rozporządzenie będzie miało wpływ na stan środowiska przez osiągnięcie
odpowiednich warunków eksploatacji, zapobieganie awariom i łagodzenie ich skutków,
czego wynikiem jest ochrona pracowników i ludności przed zagrożeniami wynikającymi
z promieniowania jonizującego z elektrowni jądrowych.

8. Źródła finansowania
Projekt nie pociąga za sobą obciążenia budżetu państwa i jednostek samorządu
terytorialnego.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
04/03‐kt 

26