Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

3
proponuje się, aby zmiana ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych polegała na zniesieniu kryterium domicylu, jako przesłanki ograniczającej prawo
do uzyskania świadczeń.
4. Konsultacje
Projekt ustawy został przekazany Ministrowi Spraw Zagranicznych, Ministrowi Pracy
i Polityki Społecznej, Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Rzecznikowi Ubezpieczonych,
Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Krajowej Radzie Radców Prawnych, Naczelnej
Radzie Adwokackiej oraz Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Spośród wymienionych
podmiotów stanowiska przedstawili jedynie: Minister Spraw Zagranicznych, Minister Pracy i
Polityki Społecznej oraz Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa, nie zgłaszając uwag do
rozwiązania zawartego w projekcie.
Uwagi do projektu ustawy nadesłał Zakład Ubezpieczeń Społecznych, proponując
dokonanie kilku doprecyzowań (we wprowadzeniu do wyliczenia zawartego w art. 9 -
"przyznane świadczenie" nie zaś "wypłacane", zastąpienie wyrażenia "świadczenie rentowe" -
wyrażeniem "świadczenie emerytalno-rentowe" oraz dodanie przepisu precyzującego
stosowanie nowego uregulowania do świadczeń wypłacanych po wejściu w życie ustawy w
nowelizowanym brzmieniu), a także przedstawił wątpliwość co do zasadności zniesienia
warunku stałego zamieszkania na obecnym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stosunku do
okresów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9 i ust. 2 pkt 2 lit. a i b oraz art. 7 pkt 8 ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. wykonywania pracy za
granicą przez repatriantów, wykonywania pracy przymusowej na rzecz Niemiec hitlerowskich i
byłego ZSRR, urlopu bezpłatnego oraz przerwy w zatrudnieniu małżonków pracowników
skierowanych do pracy za granicą).
W trakcie I czytania projektu, na wspólnym posiedzeniu Komisji Ustawodawczej oraz
Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, w dniu 11 stycznia 2010 r., przedstawiciel Ministra
Pracy i Polityki Społecznej podtrzymał stanowisko zawarte w wyrażonej uprzednio opinii
pisemnej. Nie podzielając stanowiska Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wskazał
jednocześnie, że proponowane przez ZUS doprecyzowania wykraczają poza zakres wykonania
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i mają charakter zmian merytorycznych ustawy. Po
przeprowadzeniu dyskusji, Komisje przychyliły się do argumentacji przedstawiciela Ministra
Pracy i Polityki Społecznej, wnosząc jednogłośnie o przyjęcie projektu w przedłożonej wersji,
zawartej w druku senackim nr 993.
5. Skutki finansowe wykonania projektowanej ustawy
4
Ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.
6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Projektowana ustawa nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.
Warszawa, 18 lutego 2011 r.
BAS-WAPEiM-367/11


Pan
Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (przedstawiciel wnioskodawcy: senator Grażyna Anna Sztark)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5, poz.
47, ze zmianami) sporządza się następującą opinię:
1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt ustawy przewiduje zmianę art. 9 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z
2009 r. Nr 153, poz. 1227, ze zmianami). Projekt ma stanowić wykonanie
obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 5 lipca 2010 r. (sygn. akt P31/09, Dz. U. z 2010 r. Nr 134, poz. 903),
orzekającego o niezgodności z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP art. 9 ust. 1
ustawy, w zakresie przesłanki stałego miejsca zamieszkania na obecnym
obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, w części odsyłającej do art. 6 ust. 2 pkt 1 lit.
c w związku z art. 65 ustawy. Zmiana polega na rezygnacji – przy
uwzględnianiu okresów zatrudnienia (i innych okresów oznaczonych w tym
przepisie) w celu ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości – z wymogu
stałego zamieszkania osoby uprawnionej do świadczeń na terytorium RP.
Zmieniany przepis i proponowana regulacja stanowią, iż przy ustalaniu prawa
do świadczeń nie uwzględnia się pewnych okresów (zatrudnienia i innych), jeśli
z ich tytułu jest wypłacane świadczenie rentowe z instytucji zagranicznej inne
niż renta z ubezpieczenia dodatkowego.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.
2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
W prawie Unii Europejskiej w dziedzinie ubezpieczeń społecznych
należy wskazać rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr
883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów
zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 166 z 30.4.2004 r., str. 1, Dz. Urz.
UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 5, t. 5, str. 72).
3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Rozporządzenie (WE) nr 883/2004, co do zasady, nie przyznaje ani nie
utrzymuje prawa do kilku świadczeń tego samego rodzaju za jeden i ten sam
okres ubezpieczenia obowiązkowego (zakaz kumulacji świadczeń, art. 10
rozporządzenia). W preambule rozporządzenia zwraca się uwagę, że zasada
uwzględniania określonych okoliczności lub wydarzeń w państwie
członkowskim nie powinna prowadzić do obiektywnie nieuzasadnionych
rezultatów ani do kumulacji świadczeń tego samego rodzaju za ten sam okres
(motyw 12 preambuły). Z preambuły wynika ponadto, że ustanawianie zasad
nakładających ograniczenie dotyczące kumulacji dwóch lub większej liczby
emerytur lub rent nabytych w różnych państwach członkowskich poprzez
obniżkę kwoty emerytury lub renty nabytej wyłącznie na podstawie
ustawodawstwa krajowego, należy do ustawodawcy krajowego. Jednakże
ustalanie granic, w jakich mają być stosowane przepisy krajowe w zakresie
obniżki, zawieszania lub wstrzymywania świadczeń należy do władz
prawodawczych Unii. (zob. motywy 30 i 31 preambuły).
Rozporządzenie nie stoi więc na przeszkodzie utrzymaniu przez
ustawodawcę krajowego regulacji, zgodnie z którą przy ustalaniu prawa do
świadczeń nie uwzględnia się pewnych okresów (zatrudnienia i innych), jeśli z
ich tytułu jest wypłacane świadczenie rentowe z instytucji zagranicznej inne niż
renta z ubezpieczenia dodatkowego. Projekt nie narusza prawa Unii
Europejskiej.
4. Konkluzja
Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych nie narusza prawa Unii Europejskiej.



Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski

2
Warszawa, 18 lutego 2011 r.
BAS-WAPEiM-368/11


Pan
Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy
senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (przedstawiciel wnioskodawcy: senator
Grażyna Anna Sztark) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej

Projekt ustawy przewiduje zmianę art. 9 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z
2009 r. Nr 153, poz. 1227, ze zmianami). Zmiana polega na rezygnacji – przy
uwzględnianiu okresów zatrudnienia (i innych okresów oznaczonych w tym
przepisie) w celu ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości – z wymogu
stałego zamieszkania osoby uprawnionej do świadczeń na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. Zmieniany przepis i proponowana regulacja
stanowią, iż przy ustalaniu prawa do świadczeń nie uwzględnia się pewnych
okresów (zatrudnienia i innych), jeśli z ich tytułu jest wypłacane świadczenie
rentowe z instytucji zagranicznej inne niż renta z ubezpieczenia dodatkowego.
Projekt ustawy nie narusza prawa Unii Europejskiej.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej.


Dyrektor
Biura
Analiz
Sejmowych





Michał Królikowski