Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania
projekt ustawy dotyczy zmian w zasadach realizacji programu preferencyjnych kredytów mieszkaniowych "Rodzina na swoim" poprzez: określenie maksymalnego wieku kredytobiorcy na 35 lat, wyłączenia możliwości finansowania tym kredytem nieruchomości z rynku wtórnego i ograniczeniu przyjmowania wniosków do dnia 31 grudnia 2012 r.
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 3899
- Data wpłynięcia: 2011-02-17
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2011-07-15
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 168, poz. 1006
3899
ograniczenie finansowania tylko do rynku pierwotnego wpłynie na obniżenie akcji
kredytowej o 55 %,
–
wprowadzenie kryterium maksymalnego wieku kredytobiorcy (35 lat) dodatkowo
zmniejszy akcję kredytową o 5 %,
–
zmniejszenie wskaźnika cenowo-kosztowego z 1,4 do 1,1 zmniejszy akcję kredytową
o kolejne 20 %,
–
spodziewana korekta cenowa na rynku pozwoli na dodatkowe (po uwzględnieniu
powyższych zastrzeżeń) zwiększenie akcji kredytowej o 5 %,
–
w sumie wysokość udzielonych kredytów, w stosunku do prognoz nieuwzględniających
zmian w ustawie, spadnie o 37 % w 2011 r. oraz o 79 % w 2012 r.
Przyjęcie powyższych założeń spowoduje, że w wariancie I łączna akcja kredytowa
w 2011 r. obniży się do kwoty 5,04 mld zł, zaś w 2012 r. do kwoty 1,68 mld zł. W wariancie
II łączna akcja kredytowa obniży się w 2011 r. do kwoty 7,5 mld zł, zaś w 2012 r. do kwoty
2,5 mld zł.
Szacowana wysokość dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych w latach
2011 – 2020 wynikająca z kredytów udzielonych w latach 2011 i 2012 w obu analizowanych
wariantach jest przedstawiona w tabeli nr 8.
Tabela nr 8. Prognoza dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych udzielonych w latach 2011 i 2012
z uwzględnieniem zmian proponowanych w projekcie nowelizacji (mln zł)
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Razem
Wariant I
59,9
66,4
91,9
90,1
88,0
85,9
83,6
81,3
62,5
22,5
732,1
Wariant II
86,0
98,8
136,8
133,9
130,9
127,8
124,4
120,9
92,9
33,4
1 085,8
Źródło: Szacunki dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych z Funduszu Dopłat, BGK
Przy uwzględnieniu skali wykonania programu „Rodzina na Swoim” w latach 2007 – 2010,
a także oszacowaniu wysokości akcji kredytowej w latach 2011 i 2012 uwzględniającej
zmiany zaproponowane w treści nowelizacji, suma szacowanych dopłat do oprocentowania
preferencyjnych kredytów wyniesie, zgodnie z wariantem I, w latach 2011 – 2020
3 350,1 mln zł, zaś zgodnie z wariantem II 3 703,9 mln zł. Odpowiednie dane w rozkładzie na
poszczególne lata prezentuje tabela nr 9.
18
Tabela nr 9. Prognoza dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych udzielonych w latach 2007 – 2012
z uwzględnieniem zmian proponowanych w projekcie nowelizacji (mln zł)
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Razem
Wariant I
447,0
462,7
478,6
466,6
450,9
422,2
349,8
187,3
62,5
22,5
3 350,1
Wariant II
473,1
495,1
523,4
510,5
493,8
464,1
390,6
226,9
93,0
33,4
3 703,9
Źródło: Szacunki dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych z Funduszu Dopłat, BGK
Powyższa analiza pozwala na oszacowanie kwoty oszczędności budżetowych powstałych
w wyniku zmian wprowadzonych do ustawy. W zależności od przyjętego w analizie wariantu
kształtowania się przyszłej akcji kredytowej banków w latach 2011 i 2012zczędności
budżetowe kształtowałyby się na poziomie ok. 2 564,4 mln zł (w wariancie I) lub
3 822,8 mln zł (w wariancie II). Znaczące oszczędności byłyby odczuwalne dla budżetu
państwa już od 2012
r. Kwoty oszczędności w poszczególnych latach prezentuje
tabela nr 10.
Tabela nr 10. Oszczędności budżetu państwa wynikające z przyjęcia projektowanej nowelizacji ustawy
o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania (mln zł)
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Razem
Wariant I
35,3
250
345,9
338,7
331,2
323,1
314,6
305,6
235,2
84,6
2 564,2
Wariant II
50,6
371,9
514,7
513,9
492,6
480,6
468,0
454,8
349,8
125,9
3 822,8
Źródło: Szacunki dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych z Funduszu Dopłat, BGK
Podsumowując, wejście w życie proponowanych zmian spowoduje znaczące zmniejszenie
liczby transakcji objętych programem „Rodzina na Swoim”, co przełoży się na zmniejszenie
dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów, pokrywanych docelowo ze środków
budżetowych, za pośrednictwem Funduszu Dopłat. Wysokość spodziewanych oszczędności
zależy od przyszłej akcji kredytowej banków i reakcji rynku na wprowadzone zmiany.
Według przyjętych w powyższej analizie wariantów, które można traktować jako pewne ramy
4 Ze względu na wygaszenie programu z końcem 2012 r. nie szacowano akcji kredytowej dla kolejnych lat. Przy uchyleniu
tego uproszczenia, oszczędności budżetowe wynikające z przedstawionego programu nowelizacji byłyby wielokrotnie
wyższe. Jednak prognoza akcji kredytowej banków w dalszych latach byłaby obarczona zbyt dużym błędem.
19
prognostyczne, wysokość spodziewanych oszczędności budżetowych w perspektywie
10-letniej może wynieść od ok. 2,6 mld zł do ok. 3,8 mld zł. Na podstawie dotychczasowych
doświadczeń wynikających z funkcjonowania programu „Rodzina na Swoim” należy przyjąć
założenie, że kwota oszczędności budżetowych, będących skutkiem zaproponowanych zmian,
będzie bliższa kwocie wynikającej z szacunków dotyczących wariantu I.
2. Wpływ regulacji na rynek pracy
Proponowana regulacja w zakresie koncentracji programu na rynku pierwotnym
nieruchomości mieszkaniowych będzie miała pozytywny wpływ na poziom zatrudnienia
w branży budowlanej oraz branżach powiązanych, co będzie sprzyjało ograniczeniu poziomu
wydatków związanych z wypłatą zasiłków dla bezrobotnych. Spowoduje wzrost liczby osób
bezpośrednio zatrudnionych przy realizacji inwestycji mieszkaniowych zarówno w segmencie
budownictwa deweloperskiego, jak również indywidualnego budownictwa mieszkaniowego.
Wpłynie także na utrzymanie lub wzrost zatrudnienia w branżach ściśle powiązanych
z mieszkalnictwem, takich jak produkcja materiałów budowlanych, produkcja artykułów
wykończeniowych i wyposażenia wnętrz, handel wyrobami budowlanymi i artykułami
wyposażenia wnętrz.
Ewentualne negatywne skutki – jednak o skali o wiele mniejszej niż opisane powyżej skutki
pozytywne – mogą wystąpić dla pracowników zatrudnionych w podmiotach pośredniczących
w transakcjach dokonywanych na wtórnym rynku mieszkaniowym. Ponadto jest możliwe
niewielkie zmniejszenie zatrudnienia w przedsiębiorstwach wyspecjalizowanych w drobnych
pracach remontowych. Wynika to z częstej praktyki rynkowej, kiedy po zakupie mieszkania
na rynku wtórnym właściciele decydują się na wykonanie prac remontowych.
3. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Projektowana nowelizacja będzie miała pozytywny wpływ na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorstw. Wpływ ten będzie się wyrażał przede wszystkim zwiększeniem możliwości
inwestycyjnych przedsiębiorstw działających na pierwotnym rynku mieszkaniowym
(deweloperzy, przedsiębiorstwa wykonawcze) oraz przedsiębiorstw powiązanych z branżą
budowlaną (produkcja i sprzedaż materiałów budowlanych, produkcja i sprzedaż artykułów
wykończenia wnętrz i gospodarstwa domowego).
Proponowane rozwiązania, a zwłaszcza ograniczenie limitów cenowych dofinansowywanych
mieszkań, przyczynią się do zwiększenia efektywności kosztowej działających
przedsiębiorstw i tym samym ich konkurencyjności rynkowej.
20
Wprowadzenie zasady, że preferencyjne kredyty można uzyskać jedynie na zakup mieszkania
na rynku pierwotnym lub budowę domu jednorodzinnego, przyczynią się do zwiększenia
inwestycji mieszkaniowych, które kreują poważne efekty mnożnikowe i wpływają na wzrost
PKB. Jednocześnie koncentracja na rynku pierwotnym przyczyni się do zmniejszenia
przeciętnego zapotrzebowania na energię w sektorze gospodarstw domowych. Nowo
budowane obiekty muszą bowiem spełniać współczesne standardy techniczne i energetyczne,
a każde mieszkanie powinno posiadać odpowiedni certyfikat energetyczny.
4. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny
Projektowana nowelizacja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na sytuację i rozwój
regionalny. Zaproponowane rozwiązania pośrednio przyczynią się jednak do poprawy
sytuacji w poszczególnych regionach, przez ułatwienie kreacji pierwotnych rynków
mieszkaniowych, będących istotnym elementem tworzenia tkanek miejskich
i miastotwórczych. Procesy takie ułatwiają generowanie lokalnych i regionalnych centrów
wzrostu oraz przyczyniają się do przyciągnięcia inwestorów zewnętrznych. Infrastruktura
społeczna, w tym mieszkaniowa, jest bowiem jednym z istotnych elementów branych pod
uwagę przy decyzji o lokalizacji nowego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Zasoby
mieszkaniowe o odpowiedniej ilości i jakości wpływają na przyciągnięcie fachowców do
pracy oraz ułatwiają pracownikom wypoczynek i regenerację sił po pracy, co wpływa
pozytywnie na ich rozwój zawodowy i intelektualny.
5. Konsultacje społeczne
Do konsultacji społecznych został skierowany projekt założeń projektu ustawy o zmianie
ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania. Projekt ten został
przekazany do zaopiniowania przez następujące podmioty:
1) Narodowy Bank Polski,
2) Związek Banków Polskich,
3) Bank Gospodarstwa Krajowego,
4) Komisję Nadzoru Finansowego,
5) Fundację na Rzecz Kredytu Hipotecznego,
6) Krajową Radę Spółdzielczą,
7) Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych RP,
8) Małopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych,
9) Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych,
21
10) Unię Spółdzielców Mieszkaniowych w Polsce,
11) Krajowy Związek Lokatorów i Spółdzielców,
12) Krajową Izbę Gospodarczą,
13) Polskie Stowarzyszenie Budowniczych Domów,
14) Kongres Budownictwa Polskiego,
15) Polski Związek Firm Deweloperskich,
16) Polski Związek Pracodawców Budownictwa,
17) Polską Izbę Gospodarczą Towarzystw Budownictwa Społecznego,
18) Warszawskie Stowarzyszenie Pośredników w Obrocie Nieruchomościami,
19) Krajową Radę Notarialnę w Warszawie,
20) Związek Miast Polskich,
21) Unię Metropolii Polskich,
22) Federację Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP,
23) Związek Gmin Wiejskich RP,
24) Komisję Krajową NSZZ „Solidarność”,
25) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych,
26) Forum Związków Zawodowych,
27) Konfederację Pracodawców Polskich,
28) Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan,
29) Związek Rzemiosła Polskiego,
30) Business Centre Club,
31) Federację Gospodarki Nieruchomościami,
32) Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa,
33) Instytut Rozwoju Miast w Krakowie.
Projekt założeń projektu ustawy został również umieszczony na stronie internetowej
Ministerstwa Infrastruktury.
aden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem w trybie przepisów ustawy
z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U.
Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337).
22