Rządowy projekt ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych

5. Szczegółowe określenie metody obliczania wielkości emisji CO2 pochodzącej z procesów
technologicznych dotyczących różnych rodzajów instalacji są określone w załącznikach nr 3 – 11 do
rozporządzenia.

P o zi o m y do k ładności
1. Można zastosować różne poziomy dokładności dla różnych elementów zestawu danych jeżeli są
one opisane w procedurze monitorowania określonej w zezwoleniu.
2. Stosuje się metodę najwyższego poziomu dokładności do ustalania wszystkich zmiennych dla
wszystkich strumieni materiałów wsadowych lub paliw w odniesieniu do wszystkich instalacji
należących do grupy emisji B lub C.
3. Można zastosować niższy poziom dokładności dla danego elementu zestawu danych, najbliższy
w
ramach metodyki monitorowania, wyłącznie w przypadku, gdy w sposób przekonywujący
udokumentuje się, że zastosowanie najwyższego poziomu dokładności jest z przyczyn technicznych
niewykonalne lub będzie skutkowało nieracjonalnie wysokimi kosztami.
4. Stosuje się w stosunku do wszystkich głównych źródeł w instalacji i głównych strumieni
materiałów wsadowych co najmniej poziomy dokładności określone w tabeli nr 4 załącznika
nr 1 - rozporządzenia.
5. Można zastosować poziom dokładności 1 jako minimum dla elementów zestawu danych
stosowanych w obliczeniach wielkości emisji z pomniejszych źródeł, pomniejszych strumieni
materiałów wsadowych oraz zastosować metody monitorowania i sprawozdawczości korzystając
z własnej oceny szacunkowej dla źródeł de minimis i strumienia materiałów wsadowych lub paliw de
minimis, nie stosując podziału na poziomy dokładności.
6. W odniesieniu do paliwa z biomasy i materiałów kwalifikujących się jako czyste można zastosować
metody monitorowania bez podziału na poziomy dokładności, w odniesieniu do instalacji lub
technicznie możliwych do zidentyfikowania jej części, chyba że zastosuje się metodę odejmowania
obliczonej wartości emisji pochodzącej z biomasy od wartości emisji określonej z pomocą ciągłego
pomiaru emisji. Takie metody niestosujące podziału na poziomy dokładności obejmują metodę bilansu
energetycznego.
7. Wielkości emisji CO2 pochodzące z paliw zawierających zanieczyszczenia w formie skamielin
i materiałów kwalifikujących się jako biomasa podaje się i szacuje się przy pomocy metod
niestosujących podziału na poziomy dokładności. Paliwa mieszane i materiały zawierające biomasę
charakteryzuje się z zastosowaniem wymagań części G pkt. 4 niniejszego załącznika do
rozporządzenia, chyba że strumień materiałów wsadowych kwalifikuje się jako źródła de minimis lub
strumień materiałów wsadowych lub paliw de minimis.
8. Jeżeli zastosowanie metodyki najwyższego poziomu dokładności lub zastosowanie poziomu
dokładności określonego w zezwoleniu są czasowo niewykonalne z powodów technicznych, można
zastosować najwyższy z dostępnych poziomów dokładności, do czasu przywrócenia warunków
umożliwiających stosowanie poprzedniego poziomu. Należy podjąć wszelkie działania niezbędne do
jak najszybszego przywrócenia poziomu dokładności stosowanego pierwotnie do celów
monitorowania i raportowania. Zmiany poziomów dokładności muszą być w pełni udokumentowane
i opisane w rocznym raporcie ze szczegółowymi informacjami na temat przejściowej metodyki
monitorowania.
9. Luki w danych, wynikające z okresów przerw w pracy systemów pomiarowych, należy traktować
zgodnie z dobrą praktyką zawodową, zapewniającą zachowawcze oszacowanie wielkości emisji,
z uwzględnieniem przepisów dokumentu referencyjnego w sprawie zintegrowanego zapobiegania
zanieczyszczeniom i ich kontroli10).
10. W przypadku zmiany poziomów dokładności w trakcie roku okresu rozliczeniowego, wielkość
emisji CO2 określa się jako oddzielne części raportu w odniesieniu do odpowiednich części danego
roku okresu rozliczeniowego.


10) „Dokument referencyjny w sprawie ogólnych zasad monitorowania” z lipca 2003 r.

9

M e t o d y r eze r w o w e
1. W przypadkach, w których zastosowanie co najmniej poziomu dokładności 1 dla strumieni
materiałów wsadowych, z wyjątkiem źródeł de minimis, strumienia materiałów wsadowych lub paliw
de minimis, jest technicznie niewykonalne lub skutkowałoby nieracjonalnymi kosztami, stosuje się
tzw. metodę rezerwową. Zwalnia to z obowiązku zastosowania wymagań z części A „Poziomy
dokładności” niniejszego załącznika do rozporządzenia i pozwala na opracowanie w pełni
zindywidualizowanej metodyki monitorowania. Przedstawia się przekonywujące uzasadnienie, że
przez zastosowanie tej alternatywnej metodyki w odniesieniu do całej instalacji, ogólne poziomy
niepewności podane w tabeli nr 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia dla rocznej wielkości emisji CO2
zostają spełnione dla całej instalacji.
2. Analiza niepewności ocenia ilościowo niepewności wszystkich elementów zestawu danych
stosowanych do obliczenia rocznej wielkości emisji CO 11)
2
. Analizę przeprowadza się, na podstawie
danych z poprzedniego roku, oraz aktualizuje się ją co roku i załącza do rocznego raportu.
3. Stosuje się i podaje w rocznym raporcie dostępne dane lub najlepsze szacunki zestawu danych,
w stosownych przypadkach stosując analizy laboratoryjne. Odpowiednie metody zamieszcza się
w planie monitorowania. Tabela nr 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia nie ma zastosowania do
instalacji, w których wielkość emisji CO2 określa się są za pomocą ciągłego pomiaru emisji, zgodnie
z załącznikiem nr 14 do rozporządzenia.
Tabela nr 1. Rezerwowe progi całkowitej niepewności.
Instalacje należąca do grupy emisji
Próg niepewności, jaki ma być osiągnięty w
odniesieniu do całkowitej rocznej wielkości emisji
CO2
A
± 7,5 %
B
± 5,0 %
C
± 2,5 %

Dane dotyczące rodzaju instalacji
1. Dane dotyczące rodzaju instalacji reprezentują informacje o przepływie materiałów, zużyciu paliwa,
materiałach wsadowych lub o wielkości produkcji, wyrażonych w jednostkach energii [TJ]
(w wyjątkowych przypadkach również jako masa lub objętość [Mg lub m3], odnośnie paliwa oraz
masy lub objętości surowców lub produktów [Mg lub m3].
Można zastosować dane dotyczące rodzaju instalacji określone na podstawie zakupionej ilości paliwa
lub materiału - potwierdzonej rachunkiem, określonych zgodnie z poziomami dokładności opisanymi
w zezwoleniu.
2. W przypadku, gdy danych dotyczących rodzaju instalacji na potrzeby obliczenia wielkości emisji
CO2 nie można określić bezpośrednio, dane te określa się poprzez ocenę zmian zapasów, obliczając
przy użyciu następującego wzoru:
MC = MP + (MS - ME) - MO
gdzie:
MC – oznacza materiał przetworzony w danym roku okresu rozliczeniowego,
MP – oznacza materiał zakupiony w danym roku okresu rozliczeniowego,
MS – oznacza zapas materiału istniejący na początku danego roku okresu rozliczeniowego,
ME – oznacza zapas materiału pozostały na końcu danego roku okresu rozliczeniowego,
MO – oznacza materiał wykorzystany do innych celów (do transportu lub odsprzedaży).

11) „Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement, ISO”; wydanie polskie “Wyrażanie niepewności pomiaru.
Przewodnik”, Główny Urząd Miar, 1999r., oraz norma ISO 5172.

10
3. W przypadku, gdy ustalenie ilości MS i ME za pomocą bezpośrednich pomiarów jest technicznie
niewykonalne albo powodowałoby ponoszenie nieracjonalnie wysokich kosztów, można oszacować te
dwie wielkości w oparciu o dane z poprzednich lat w korelacji z wielkością produkcji w danym roku
okresu rozliczeniowego, lub udokumentowanych metod i odnośnych danych w zweryfikowanych
sprawozdaniach finansowych za dany rok okresu rozliczeniowego.
4. W przypadku, gdy określenie danych dotyczących rodzaju instalacji dla całego roku
rozliczeniowego jest technicznie niewykonalne lub mogłoby skutkować nieracjonalnie wysokimi
kosztami, wybiera się następny odpowiedni dzień roboczy, który oddzieli dany rok rozliczeniowy od
następnego. Odchylenia, które mogą stosować się do jednego lub kilku strumieni materiałów
wsadowych, odnotowuje się dając podstawę wartości reprezentatywnej dla roku kalendarzowego,
a następnie konsekwentnie uwzględnia się w następnym roku.

Wskaźniki emisji CO2
1. Wskaźniki emisji CO2 opierają się na zawartości węgla [C] w paliwach lub materiałach wsadowych.
Wyraża się je jako współczynniki spalania [Mg CO2/TJ] lub współczynniki procesu [Mg CO2/Mg albo
Mg CO2/ m3].
2. W przypadku, gdy stosowanie wskaźników emisji CO2 dla paliwa wyrażonych jako Mg CO2/TJ
skutkowałoby nieracjonalnymi kosztami, to do monitorowania wielkości emisji CO2 można stosować
względem paliw wskaźnik emisji CO2 ze spalania, oparty na zawartości węgla w paliwach wyrażony
jako [Mg CO2/Mg]. Do przeliczania węgla [C] na odpowiednią wartość dla CO2 stosuje się
współczynnik12) 3,664 [Mg CO2/Mg C].
3. Wskaźniki emisji CO2 oraz sposoby wyznaczania wskaźników emisji CO2 dla konkretnych
rodzajów instalacji są określone w częściach E i G załącznika nr 1 do rozporządzenia.
4. Wyższe poziomy dokładności wymagają wyznaczenia specjalnych wskaźników emisji CO2 dla
konkretnych rodzajów instalacji zgodnie ze sposobami określonymi w części G załącznika nr 1 do
rozporządzenia. Metody oparte na poziomie dokładności 1 wymagają użycia referencyjnych
wskaźników emisji CO2, określonych w części E załącznika nr 1 do rozporządzenia.
5. Biomasę uznaje się za substancję neutralną pod względem emisji CO2, w związku z tym do biomasy
stosuje się wskaźnik emisji CO2 wynoszący zero [Mg CO2/TJ lub Mg lub m3]. Wykaz różnych
rodzajów materiałów uznawanych za biomasę jest określony w części F załącznika nr 1 do
rozporządzenia.
6. W odniesieniu do paliw lub materiałów zawierających zarówno węgiel [C] pochodzenia kopalnego
jak i węgiel [C] w postaci biomasy, stosuje się ważony wskaźnik emisji CO2 oparty na procentowej
zawartości węgla kopalnego w łącznej zawartości węgla w paliwie. Obliczenie odpowiednio
dokumentuje się zgodnie z wymaganiami określonymi w części G załącznika nr 1 do rozporządzenia.
7. CO2 związany w paliwie, który jest przenoszony do instalacji objętych wspólnotowym systemem
jako część paliwa włącza się do wskaźnika emisji CO2 dla tego paliwa. CO2 związany w paliwie,
pochodzący ze strumienia materiałów wsadowych, ale następnie przeniesiony z instalacji jako część
paliwa, może zostać odjęty od wielkości emisji CO2 z tej instalacji – niezależnie od tego czy zostaje
dostarczony do innej instalacji objętej systemem czy nie. W każdym przypadku zostaje on
uwzględniony w rocznym raporcie jako informacja dodatkowa.


Współczynnik utleniania lub konwersji
1. W przypadku, gdy dany wskaźnik emisji CO2 nie uwzględnia procentowej zawartości węgla [C],
który nie uległ utlenieniu lub nie został przetworzony w procesie, stosuje się dodatkowo współczynnik
utleniania lub konwersji.
2. W przypadku, gdy w danej instalacji stosowane są różne paliwa lub materiały i oblicza się
współczynniki utleniania dla konkretnych rodzajów instalacji, można określić jeden zbiorczy
współczynnik utleniania dla rodzaju instalacji i stosować go względem wszystkich paliw lub

12) Współczynnik opiera się on na stosunku mas atomowych węgla (12,011) i tlenu (15,9994).

11
materiałów, albo przypisać niecałkowite utlenianie do jednego głównego strumienia paliwa lub
materiału, a wobec innych paliw lub materiałów stosować wartość współczynnika utleniania równą 1.

Przenoszony CO2
1. CO2, który nie został wyemitowany z instalacji, lecz został wyprowadzony z niej w postaci czystej
substancji, lub został bezpośrednio wykorzystany i związany w produkcie lub surowcu wsadowym,
odejmuje się od obliczonej wielkości emisji CO2, opisując sposób wyliczenia ilości przenoszonego
CO2. . Odnośną ilość przenoszonego CO2 zgłasza się jako pozycję dodatkową w rocznym raporcie.
2. Za przenoszony CO2 można uznawać czysty CO2, który zostaje wyprowadzony z instalacji m. in.
w celu wykorzystania:
1)
do nasycania napojów;
2)
jako suchy lód do celów chłodniczych;
3)
jako czynnik gaśniczy, czynnik chłodniczy lub jako gaz laboratoryjny;
4)
do dezynfekcji ziarna;
5)
w produktach i surowcach w przemyśle spożywczym, chemicznym lub celulozowym;
6)
jako węglany związane w suszony rozpryskowo produkt z półsuchego oczyszczania
gazów spalinowych (SDAP).
3. W stosownych przypadkach masę CO2 lub węglanu przenoszonego rocznie określa się
z maksymalną dopuszczalną niepewnością wynoszącą mniej niż 1,5%, albo bezpośrednio stosując
przepływomierze masy lub objętości, ważąc albo pośrednio z masy odnośnego produktu.
4. W przypadkach, w których część przenoszonego CO2 została wygenerowana z biomasy, lub gdy
instalacja tylko częściowo jest objęta wspólnotowym systemem odejmuje się tylko odpowiednią
frakcję masy przenoszonego CO2 pochodzącego z paliw kopalnych i materiałów. Odpowiednie
metody przypisywania tych frakcji szacuje się zachowawczo.



CZĘŚĆ B
Pomiary wielkości emisji CO2
1. Wielkość emisji CO2 może być określona przy użyciu systemów ciągłych pomiarów emisji,
zwanych dalej „CEMS”, ze wszystkich lub z wybranych źródeł, stosując do tego celu znormalizowane
lub przyjęte metody, potwierdzające, że stosowanie metody CEMS umożliwia osiągnięcie większej
dokładności niż obliczenie wielkości emisji CO2 przy użyciu najwyższych poziomów dokładności.
2. Konkretne rozwiązania w zakresie metod opartych na pomiarach przedstawiono w załączniku nr 14
do rozporządzenia.
3. System CEMS po uruchomieniu poddaje się okresowym kontrolom pod kątem jego funkcjonalności
i prawidłowości działania. Kontrole systemu obejmują:
1)
czas reakcji;
2)
liniowość;
3)
interferencje;
4)
dryft wartości dla mierzonej wielkości;
5)
dokładność w porównaniu do metody referencyjnej.
4. W zmierzonych wielkościach emisji CO2 wartość emisji CO2 pochodzącą z frakcji biomasy
wyznaczoną w oparciu o metodę obliczeniową, odejmuje się od całkowitej emisji CO2 z instalacji
i zgłasza jako pozycję dodatkową.


Poziomy dokładności metod pomiarowych

12
1. Dla każdego źródła wymienionego w zezwoleniu i dla którego odnośne wielkości emisji CO2
ustalane są z zastosowaniem CEMS, stosuje się najwyższy poziom dokładności zgodny
z załącznikiem nr 14 do rozporządzenia.
2. Niższy poziom dokładności wobec danego elementu zestawu danych, najbliższy w hierarchii
metodyki monitorowania, można zastosować tylko w przypadku przedłożenia przekonywujących
dowodów, że zastosowanie najwyższego poziomu dokładności jest z przyczyn technicznych
niewykonalne lub doprowadzi do nieracjonalnie wysokich kosztów. Dlatego wybrany poziom
dokładności metody powinien zapewniać najwyższy poziom dokładności jaki jest technicznie
wykonalny i nie prowadzić do ponoszenia nieracjonalnie wysokich kosztów.
3. W odniesieniu do okresu rozliczeniowego 2008 - 2012 stosuje się co najmniej poziom dokładności
2, wskazany w załączniku nr 14 do rozporządzenia, chyba, że nie jest to technicznie wykonalne.

Dalsze procedury i wymagania
1. Tempo zbierania prób danych
Średnie godzinowe („prawidłowy godzinowy zbiór danych”) oblicza się w stosownych przypadkach
dla wszystkich elementów ustalania emisji, zgodnie z załącznikiem nr 14 do rozporządzenia, przez
wykorzystanie wszystkich punktów danych dostępnych dla tej konkretnej godziny.
W przypadku sprzętu, który nie był kontrolowany, lub który pozostawał niesprawny przez część tej
godziny, średnią godzinową oblicza się proporcjonalnie do pozostałych punktów danych dla tej
konkretnej godziny.
W przypadku gdy nie ma możliwości obliczenia prawidłowego godzinowego zbioru danych dla
elementu ustalenia emisji z uwagi na fakt, że dostępnych jest mniej niż 50% maksymalnej liczby
godzinowych punktów danych13), godzina taka jest stracona. W każdym przypadku, gdy obliczenie
prawidłowego godzinowego zbioru danych jest niemożliwe, oblicza się wartości zastępcze.
2. Brakujące dane
W przypadku, gdy nie można otrzymać prawidłowego godzinowego zbioru danych dla jednego lub
więcej elementów obliczeń emisji ze względu na brak kontroli nad sprzętem (np. w przypadku
wzorcowania lub błędów wynikających z zakłóceń) lub jego niesprawności określa się wartości
zastępcze dla każdej z brakujących godzin z prawidłowym zbiorem danych zgodnie z poniższym:
−
stężenia
W przypadku, gdy nie można uzyskać prawidłowego godzinowego zbioru danych dla
parametru mierzonego bezpośrednio jako stężenie, wartość zastępczą C*zast dla tej
godziny oblicza się w następujący sposób:

C*
C
zast =
+σC_
gdzie:
C - średnia arytmetyczna stężeń konkretnego parametru,
σC_ - najlepsza wartość szacunkowa odchylenia standardowego stężenia
konkretnego parametru.
Średnią arytmetyczną i odchylenie standardowe oblicza się na koniec danego roku
okresu rozliczeniowego z całego zbioru danych dotyczących emisji odnotowanych
w trakcie tego roku okresu rozliczeniowego. Jeśli taki okres nie ma zastosowania ze
względu na znaczne zmiany technologiczne w instalacji, określa się w sposobie
monitorowania reprezentatywne ramy czasowe, w miarę możliwości trwające 1 rok.
Obliczenia średniej arytmetycznej i odchylenia standardowego przedstawia się
weryfikatorowi.
−
inne parametry

13) W stosunku do maksymalnej liczby punktów danych godzinowych, wynikających z częstotliwości pomiarów.

13