Rządowy projekt ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych

K o r zy s t a ni e z n i ea k re d y to wa ny c h la bo ra to r ió w
1. Preferowane jest korzystanie z akredytowanych laboratoriów w rozumieniu ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności.
2. Korzystanie z nieakredytowanych laboratoriów ogranicza się do sytuacji w których można
wykazać, że laboratorium to spełnia wymagania równoważne określone w normie PN-EN ISO/IEC
17025.
3. Równoważność w zakresie zarządzania jakością można wykazać dla laboratorium certyfikatem na
zgodność zarządzania jakością z wymaganiami normy PN-EN ISO 9001.
4. Dodatkowo przedstawia się dowody potwierdzające, że takie laboratorium dysponuje technicznymi
kwalifikacjami i jest w stanie uzyskiwać technicznie prawidłowe wyniki, stosując odpowiednie
procedury analityczne.
5. Laboratoria i stosowane procedury analityczne określa się w planie monitorowania dla instalacji.
6. Każde nieakredytowane laboratorium wykorzystywane do wyznaczania wyników
wykorzystywanych do obliczania wielkości emisji CO2, podejmuje następujące działania:
1) atestacja
atestacja każdej metody analitycznej, jaka ma być stosowana w nieakredytowanym laboratorium, pod
kątem zgodności z metodą referencyjną, musi być przeprowadzona przez laboratorium akredytowane
zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025; procedurę atestacji przeprowadza się przed lub przy
zawarciu umowy między prowadzącym instalację a laboratorium; obejmuje ona wystarczającą liczbę
powtórzeń analiz zestawu co najmniej pięciu próbek reprezentatywnych dla oczekiwanego rozkładu
wartości, w tym próby ślepej, dla każdego odnośnego parametru i paliwa lub materiału, w celu
scharakteryzowania powtarzalności metody oraz uzyskania krzywej wzorcowej przyrządu;
2) porównanie wyników
Porównanie wyników metod analitycznych wykonuje się raz w roku przez laboratorium akredytowane
zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025 i polega ono na co najmniej pięciokrotnym powtórzeniu
analizy reprezentatywnej próby, z wykorzystaniem metody referencyjnej dla każdego odnośnego
parametru, oraz paliwa lub materiału.
Stosuje się korekty zachowawcze – należy unikać niedoszacowania wielkości emisji CO2, dla
wszystkich danych w danym roku, w przypadkach, kiedy odnotowana zostaje różnica między
wynikami otrzymanymi przez laboratorium nieakredytowane i akredytowane, która to różnica
mogłaby skutkować niedoszacowaniem wielkości emisji CO2. Wszelkie statystycznie istotne różnice
(2σ) między wynikami końcowymi, uzyskanymi przez laboratorium nieakredytowane i akredytowane,
powinny być zawarte w raporcie wraz z opinią trzeciego, niezależnego laboratorium akredytowanego.


A n a li za t o ry g a zó w d zi a łające w trybie on-line i chromatografy gazowe
1. Wykorzystanie chromatografów gazowych i analizatorów gazów pobierających próbki lub
dokonujących pomiarów bez próbkowania, pracujących w trybie on-line, do określania wielkości
emisji CO2 zgodnie z niniejszym załącznikiem do rozporządzenia, określa się w procedurze
monitorowania określonej w zezwoleniu.
2. Wykorzystanie takich systemów ograniczone jest do uzyskiwania danych dotyczących składu paliw
i materiałów gazowych.
3. Systemy te muszą spełniać wymagania normy PN-EN ISO 9001. Dowodem potwierdzającym, że
system spełnia te wymagania może być certyfikat na zgodność zarządzania jakością z wymaganiami
normy PN-EN ISO 9001.
4. Laboratoria świadczące usługi wzorcowania i dostawcy gazów wzorcowanych muszą być
akredytowani na podstawie normy PN-EN ISO/IEC 17025.
5. W stosownych przypadkach, początkowe i powtarzane co roku wzorcowanie przyrządu
pomiarowego wykonane jest przez akredytowane laboratorium wzorcujące z zastosowaniem normy

24
PN-EN ISO 10723 „Gaz ziemny - Ocena działania procesowych układów analitycznych”. We
wszystkich pozostałych przypadkach, zaleca się początkową atestację i coroczne porównania:
1) atestacja początkowa
Początkową atestację przeprowadza się w ramach uruchomienia nowego systemu; obejmuje ona
wystarczającą liczbę powtórzeń analiz zestawu co najmniej pięciu próbek reprezentatywnych dla
oczekiwanego rozkładu wartości, w tym próby ślepej, dla każdego odnośnego parametru i paliwa lub
materiału, w celu scharakteryzowania powtarzalności metody oraz uzyskania krzywej wzorcowej
przyrządu;
2) coroczne porównanie wyników
Porównanie wyników metod analitycznych wykonuje się raz w roku przez laboratorium akredytowane
zgodnie z normą PN-ENISO/IEC 17025, obejmując właściwą liczbę powtórzeń analizy próby
reprezentatywnej przy zastosowaniu metody referencyjnej dla każdego z odnośnych parametrów oraz
dla każdego paliwa lub materiału.
Stosuje się zachowawcze korekty unikając niedoszacowania wielkości emisji CO2 dla wszystkich
odnośnych danych z danego roku w przypadkach odnotowania różnic między wynikami otrzymanymi
za pomocą analizatora gazu lub chromatografu gazowego oraz z akredytowanego laboratorium, które
to różnice mogłyby prowadzić do niedoszacowania wielkości emisji CO2. Każda statystycznie istotna
różnica (2σ) pomiędzy wynikami otrzymanymi za pomocą analizatora gazu lub chromatografu
gazowego i z akredytowanego laboratorium zgłasza się i rozstrzyga pod nadzorem laboratorium
akredytowanego zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025.
W przypadku, gdy żadne akredytowane laboratorium nie wykonuje analiz zgodnie z wymaganą normą
i analiza jest czasowo niewykonalna z powodów nieracjonalności kosztowej, można do czasu
pozyskania przez dane laboratorium akredytacji zgodnie z daną normą, wykonywać analizy zgodnie
z dobrą praktyką zawodową.

6 . M e to dy p r ó bk o wa n i a i c zęstotliwość analiz
1. Wyznaczanie odnośnego wskaźnika emisji CO2, wartości opałowej, współczynnika utleniania,
współczynnika konwersji, zawartości węgla, frakcji biomasy lub danych dotyczących składu
wykonuje się zgodnie z ogólnie przyjętą praktyką pobierania próbki reprezentatywnej. Przedstawia się
dowody na to, że otrzymane wartości są reprezentatywne i nie są stronnicze.
2. Odpowiednią wartość stosuje się wyłącznie w odniesieniu do danego okresu dostawy lub partii
paliwa bądź materiału, w przypadku których ma być ona reprezentatywna.
3. Analizy przeprowadza się na próbce będącej mieszaniną większej liczby próbek zebranych
w
pewnym okresie czasu, pod warunkiem, że próbkowane paliwo lub materiał mogą być
przechowywane bez zmian swego składu.
4. Procedura próbkowania i częstotliwość analiz projektuje się tak, aby zagwarantować, że średnia
roczna wartość danego parametru jest określana z maksymalną dopuszczalną niepewnością,
wynoszącą mniej niż jedna trzecia maksymalnej dopuszczalnej niepewności, wymaganej na danym
poziomie dokładności dla danych dotyczących rodzaju instalacji dla tego samego strumienia
materiałów wsadowych, zgodnie z tabelami danych dotyczących rodzajów działalności wymienionych
w poszczególnych załącznikach.
5. Jeżeli nie jest się w stanie spełnić wymagań w zakresie maksymalnej dopuszczalnej niepewności
wartości rocznej, lub nie można wykazać przestrzegania progów, w stosownych przypadkach stosuje
się częstotliwość analiz wskazaną w tabeli nr 3 jako minimum. We wszystkich innych przypadkach,
częstotliwość analiz opisuje się w sposobie monitorowania.

Tabela nr 3. Wskaźnikowe minimalne częstotliwości analiz.
Paliwo/materiał Częstotliwość analiz
Gaz ziemny
Co najmniej raz na tydzień
Gazy z procesów technologicznych
Co najmniej raz dziennie – przy zastosowaniu

25
(mieszanina gazów rafineryjnych, gaz
właściwych procedur w różnych porach dnia
koksowniczy, gaz wielkopiecowy i gaz
konwertorowy)
Olej opałowy
Co każde 20 000 Mg i co najmniej sześć razy do roku
Węgiel, węgiel koksujący, koks ponaftowy Co każde 20 000 Mg i co najmniej sześć razy do roku
Odpady stałe (czyste kopaliny lub mieszana Co każde 5 000 Mg i co najmniej cztery razy do roku
kopalina pochodząca z biomasy)
Odpady płynne
Co każde 10 000 Mg i co najmniej cztery razy do roku
Minerały węglanowe (np. wapień i dolomit) Co każde 50 000 Mg i co najmniej cztery razy do roku
Gliny i łupki
Ilości materiału odpowiadające 50 000 Mg CO2 i co
najmniej cztery razy do roku
Inne strumienie wejścia i wyjścia w bilansie Co każde 20 000 Mg i co najmniej raz w miesiącu
masowym (nie ma zastosowania do paliw
lub czynników redukujących)
Inne materiały
W zależności od rodzaju materiału i jego odmiany, ilości
materiału odpowiadające 50 000 Mg CO2 i co najmniej
cztery razy do roku




CZĘŚĆ H
W y m a g a n ia w zg l ędem instalacji o niskim poziomie emisji
1. W odniesieniu do instalacji o średniorocznych zweryfikowanych wielkościach emisji CO2 poniżej
25 000 Mg CO2 w poprzednim okresie rozliczeniowym – zwanych dalej „instalacjami o niskim
poziomie emisji CO2”, stosuje się wyłączenia określone w pkt 2.
2. W odniesieniu do instalacji o niskim poziomie emisji CO2:
1) w procesie weryfikacji weryfikator nie przeprowadza obowiązkowej inspekcji instalacji i może
ocenia roczny raport na podstawie własnej analizy ryzyka;
2) w stosownych przypadkach, można użyć do oceny niepewności danych dotyczących rodzaju
instalacji informacji wyszczególnionych przez dostawcę odnośnych przyrządów pomiarowych,
niezależnie od konkretnych warunków eksploatacji;
3) nie udowadnia się zgodności z wymaganiami dotyczącymi wzorcowania;
4) można stosować metodę niższego poziomu dokładności (z poziomem dokładności 1 jako
minimum) dla wszystkich strumieni materiałów wsadowych i odnośnych elementów zestawu
danych;
5) można stosować uproszczony plan monitorowania, który obejmuje elementy wyliczone
w pozycjach 1), 2), 3), 5), 6), 11) oraz 12) w pkt. 10 załącznika nr 1 do rozporządzenia;
6) nie stosuje się wymagań w odniesieniu do akredytacji zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025,
jeżeli dane laboratorium: przedstawi przekonujące dowody potwierdzające, że dysponuje
technicznymi kwalifikacjami i jest w stanie uzyskiwać technicznie prawidłowe wyniki, stosując
odpowiednie procedury analityczne, oraz uczestniczy corocznie w porównaniach
międzylaboratoryjnych, a następnie, w miarę potrzeby, podejmuje działania naprawcze;
7) zużycie paliwa lub materiałów może być określane na podstawie zapisów dotyczących zakupu
i oszacowanych zmian w zapasach bez dalszego rozpatrywania niepewności.
3. Jeśli podawane wielkości emisji CO2 nie są już aktualne ze względu na zmiany warunków
eksploatacyjnych lub samej instalacji, lub jeżeli brakuje danych historycznych dotyczących

26
zweryfikowanych wielkości emisji CO2, stosuje się wyłączenia, jeżeli określono zachowawczą
projekcję wielkości emisji CO2 na następnych pięć lat na poziomie poniżej 25 000 Mg CO2
pochodzącego z paliw kopalnych na każdy rok.

Tabela nr 4 określa wymagane poziomy dokładności w ramach metodyki monitorowania
dla poszczególnych rodzajów instalacji.




27
Tabela nr 4. Wymagane poziomy dokładności w ramach metodyki monitorowania dla poszczególnych rodzajów instalacji.

Dane dotyczące rodzaju instalacji
Wskaźnik emisji
Dane dotyczące
Współczynnik
Współczynnik
składu
utleniania
konwersji

Ilość (przepływ)
Wartość opałowa
paliwa
Rodzaje instalacji
A17)
B
C

A

B

C

A

B

C

A

B

C

A

B

C

A

B

C
Instalacje spalania paliw18)

Znormalizowane paliwa
219)
3 4
2a/2b
2a/2b 2a/2b
2a/2b 2a/2b 2a/2b n/d 21)
n/d n/d 1
1 1 n/d n/d
n/d
handlowe
20)
Inne rodzaje paliw ciekłych i
2 3 4 2a/2b
2a/2b 3 2a/2b
2a/2b 3 n/d
n/d
n/d 1 1 1 n/d

n/d
n/d
gazowych
Paliwa stałe
1 2 3 2a/2b 3 3 2a/2b
3 3 n/d
n/d
n/d 1 1 1 n/d
n/d
n/d
Metoda bilansu masowego
1 2 3 n/d n/d n/d n/d n/d n/d 1 2 2 n/d n/d n/d n/d
n/d
n/d
dla produkcji sadzy i
zakładów przetwarzania gazu
Spalanie gazów na wylotach
1 2 3 n/d n/d n/d 1
2a/2b 3 n/d
n/d
n/d 1 1 1 n/d
n/d
n/d
kominów
Oczyszczanie:
1 1 1 n/d n/d n/d 1 1 1 n/d
n/d
n/d n/d n/d
n/d
n/d
n/d

W - Węglany
G - Gips
1 1 1 n/d n/d n/d 1 1 1 n/d
n/d
n/d n/d n/d
n/d
n/d
n/d




17) A, B, C - grupa emisji.
18) Z wyjątkiem instalacji spalania odpadów niebezpiecznych lub komunalnych.
19) Poziom dokładności.
20) Poziom a/b – poziom dokładności równoważny.
21) Nie dotyczy - brak określonych kryteriów.

28