Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy

Warszawa, 13 kwietnia 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-17 (5)/11






Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec senackiego
projektu ustawy:
- o zmianie ustawy – Kodeks karny
skarbowy (druk nr 3858).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Sprawiedliwości do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk

Stanowisko Rządu
do senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks
karny skarbowy (druk Sejmu RP nr 3858)

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy (druk Sejmu
RP nr 3858) zawiera propozycję nowelizacji przepisu art. 119 § 3 Kodeksu
karnego skarbowego.

Wskazana norma prawa karnego skarbowego określa termin do
wytoczenia powództwa przeciwko Skarbowi Państwa z tytułu bezpodstawnego
wzbogacenia, które to powództwo przysługuje osobie roszczącej sobie prawo
do przedmiotów objętych sądowym orzeczeniem przepadku, która nie zgłosiła
interwencji w postępowaniu karnoskarbowym z przyczyn od siebie
niezależnych.
Projektodawcy zakładają nowelizację przepisu art. 119 § 3 k.k.s.
poprzez określenie końcowego, dziesięcioletniego terminu dla wytoczenia
powództwa z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia liczonego od dnia
uprawomocnienia się orzeczenia przepadku przedmiotów.
Proponowana nowelizacja jest zasadna i wynika bezpośrednio
z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2010 r. (sygn. akt SK
50/08), w którym Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją
art. 119 § 3 k.k.s. w zakresie, w jakim przewidywał on dwuletni termin do
wytoczenia powództwa o roszczenie przewidziane w art. 119 § 2 k.k.s. liczony
od daty uprawomocnienia się orzeczenia o przepadku przedmiotów. Warto
zaznaczyć, że powołany wyżej wyrok Trybunału Konstytucyjnego jest tzw.
wyrokiem zakresowym, którego skutkiem nie jest utrata mocy wiążącej całego
zakwestionowanego przepisu, a jedynie tej jego części, która przewidywała
dwuletni termin liczony od daty uprawomocnienia się orzeczenia o przepadku
przedmiotów do wytoczenia powództwa o roszczenie przewidziane w art. 119
§ 2 k.k.s. W pozostałym zakresie przepis zachował moc obowiązującą.
Podstawą dla stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu art. 119 § 3 k.k.s.
w zakresie w jakim przewidywał on dwuletni termin do wytoczenia powództwa
o roszczenie przewidziane w art. 119 § 2 k.k.s., liczony od daty
uprawomocnienia się orzeczenia o przepadku przedmiotów, było ustalenie
Trybunału Konstytucyjnego, że taka formuła zaskarżonego przepisu może
powodować sytuacje, w których osoba uprawniona do przedmiotu
podlegającego przepadkowi pomimo wykazywania się wymaganą
starannością we własnych sprawach dowiaduje się o przysługującym jej
roszczeniu z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia już po upływie terminu do
jego zgłoszenia, czego skutkiem jest wygaśnięcie roszczenia. Trybunał
Konstytucyjny stwierdził, że brak jest wystarczających argumentów natury
aksjologicznej, które uzasadniałyby tego rodzaju ograniczenie prawa
podkreślając, że istota przedawnienia roszczeń majątkowych powinna być
wiązana jedynie z sytuacją, w której wystąpiły realne możliwości jej
dochodzenia. Trybunał podkreślił, że z punktu widzenia podstawowych zasad
sprawiedliwości i zasad prawidłowej legislacji nie może być utrzymywany w
systemie mechanizm prowadzący de facto do kreacji pozornego prawa
majątkowego, czyli prawa, które powstając staje się od razu nieskuteczne.

Proponowana nowelizacja uwzględnia zapatrywania prawne, które legły
u podstaw wskazanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Należy
jednocześnie stwierdzić,
że wprowadzenie przez projektodawców
dziesięcioletniego terminu prekluzyjnego do wytoczenia wobec Skarbu
Państwa powództwa z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia jest w pełni
uzasadnione. Termin ten bowiem z jednej strony jest dostatecznie długi
z punktu widzenia możliwości powzięcia informacji przez osoby uprawnione,
dokładające należytej staranności w prowadzeniu własnych spraw,
o orzeczonym przepadku przedmiotów, co do których zgłaszają one
roszczenia majątkowe, z drugiej strony wprowadzenie tego terminu ma tę
zasadniczą zaletę, że określa w sposób precyzyjny cenzus czasowy
dochodzenia roszczeń, po upływie którego roszczenia te wygasają, tym

2
samym pełniąc niezbędną funkcję zabezpieczającą interesy fiskalne państwa.
Ta ostatnia wartość została dostrzeżona przez Trybunał Konstytucyjny
w uzasadnieniu powołanego wyroku jako aksjologiczna podstawa dla
wprowadzenia do systemu prawnego terminu wygaśnięcia roszczenia wobec
Skarbu Państwa z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, która jednak nie
może uzasadniać zniesienia istoty praw majątkowych. Stąd też wprowadzenie
terminu dziesięcioletniego dla wytoczenia powództwa wobec Skarbu Państwa
z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia czyni zadość konieczności stworzenia
rzeczywistej możliwości dochodzenia roszczeń, pełniąc jednocześnie funkcję
ochronną interesów fiskalnych Skarbu Państwa przed ewentualnymi
roszczeniami zgłaszanymi po upływie tego terminu.
Należy jednocześnie nadmienić, że w punkcie 4 uzasadnienia projektu
wystąpił błąd polegający na wskazaniu, że w czasie drugiego czytania
uwzględniono propozycję Ministra Sprawiedliwości by 10 – letni termin
przedawnienia zamienić na 10 – letni termin zawity, podczas gdy postulat
Ministra Sprawiedliwości dotyczył wprowadzenia 10 – letniego terminu
prekluzyjnego, który faktycznie został wprowadzony do projektu ustawy.

Biorąc pod uwagę powyżej przedstawione argumenty Rada Ministrów
rekomenduje projekt do dalszych prac legislacyjnych.



3