Poselski projekt ustawy o upadłości konsumenckiej

wskazano jakie dokumenty powinien przedłożyć taki dłużnik albo jakie dokumenty
uważa się za równorzędne dokumentom, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 6 i 7.
W art. 8 ust. 2 pkt 9 projektu przewidziano, że do wniosku o ogłoszenie
upadłości dłużnik ma dołączyć oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności
karnej określonej w art. 233 § 1 i 6 Kodeksu karnego, że informacje zawarte we
wniosku są prawdziwe. Zgodnie z art. 233 § 2 w zw. z § 6 Kodeksu karnego
warunkiem odpowiedzialności za złożenie fałszywego oświadczenia jest, aby
przyjmujący oświadczenie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził
składającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenie. Ponieważ
wniosek o ogłoszenie upadłości jest pierwszą czynnością w sprawie, a nadto nie musi
być składany w sądzie osobiście, nie wiadomo, w jaki sposób sąd miałby uprzedzić
dłużnika o odpowiedzialności karnej za podanie nieprawdziwych danych we wniosku
o ogłoszenie upadłości.
2. W art. 9 ust. 2 przewidziano, że uczestnikiem postępowania może być
wyłącznie dłużnik. Jednocześnie w ust.1 wskazano, że w razie potrzeby wierzyciel
może być wysłuchany przy zachowaniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego
o przesłuchaniu stron, po odebraniu przyrzeczenia, co budzi wątpliwości,
skoro wierzyciel nie jest uczestnikiem postępowania.
3. Z uwagi na z reguły niewielką liczbę wierzycieli konsumentów, nie jest
uzasadniona propozycja zawarta w art. 13 pkt 3 projektu przekazywania przez sądy
informacji o ogłoszeniu upadłości do instytucji utworzonych na podstawie art. 105 ust.
4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Prawo bankowe ( Dz.U. z 2002 r. Nr 72 poz. 665
z późn. zm.).
4. Dla uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych należałoby w art. 15 ust. 1
wyraźnie zaznaczyć, że do masy upadłości wchodzi również majątek nabyty przez
upadłego w toku postępowania upadłościowego, z zastrzeżeniem ust. 2. Ponadto
przepisy projektowanej ustawy nie zawierają żadnych regulacji dotyczących
wyłączenia z masy upadłości - ani bezpośrednio, ani przez odesłanie do odpowiednich
przepisów PUiN.
5. W związku z regulacją przewidzianą w art. 19 projektu, celowe byłoby
wprowadzenie odpowiednich zmian w Kodeksie postępowania cywilnego, dających

6
sądowi podstawy do zawieszenia postępowania w przypadku ogłoszenia upadłości
konsumenckiej, jak również do jego umorzenia w przypadku, gdy wierzytelność
będąca przedmiotem postępowania zostanie umieszczona na liście wierzytelności.
6. W projekcie brak jest odesłania do art. 109 PUiN, przewidującego możliwość
rozwiązania za wypowiedzeniem umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości,
co umożliwiłoby upadłemu sprawną sprzedaż nieruchomości, którą wynajął
lub wydzierżawił przed ogłoszeniem upadłości.
7. Wobec tego, że projekt nie odsyła do art. 151 i 152 PUiN, należałoby
w art. 22 doprecyzować kompetencje sędziego – komisarza.
8. Propozycja zawarta w art. 23 ust. 4 projektu, by na postanowienie sądu
o zmianie nadzorcy sądowego nie przysługiwało zażalenie, może okazać się niezgodna
z Konstytucją RP. Trybunał Konstytucyjny bowiem w wyroku z dnia 18 października
2004 r., sygn. P 8/04, stwierdził, że artykuł 101 § 3 rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (Dz.U.
z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.), który przewidywał, że zażalenie nie przysługuje na
postanowienie o zmianie syndyka masy upadłości, jest niezgodny z art. 78
Konstytucji.
9. Wątpliwości co do zgodności z art. 78 ustawy zasadniczej budzi także przepis
art. 23 ust. 5 in fine, przewidujący brak zażalenia na postanowienie o udzieleniu
nadzorcy upomnienia.
10. Przewidziane w art. 31 projektu unormowanie dotyczące listy wierzytelności
(i planu spłaty) nie zapewnia minimum gwarancji procesowych dla wierzycieli
upadłego. Informacja o sporządzeniu listy nie jest ogłaszana. Nie uregulowano trybu
i terminów składania przez wierzycieli „zastrzeżeń i uwag” do listy wierzytelności
oraz planu spłaty. Niewiadomy pozostaje charakter prawny tych „zastrzeżeń i uwag”.
11. W art. 58 ust. 3 zd. drugie nie doprecyzowano, komu przysługuje zażalenie
na postanowienie sądu o umorzeniu zobowiązań upadłego. Wydaje się, że powinno
ono przysługiwać zarówno upadłemu, jak i tym wierzycielom, których należności nie
zostały w całości zaspokojone w wyniku wykonania planu spłaty. Ponadto należałoby
wskazać, że skarga kasacyjna nie przysługuje od postanowienia sądu II instancji
(rozstrzygającego zażalenie).

7
12. Art. 61 pkt 1 sformułowanie „wpis sądowy”, powinno zostać zastąpione
pojęciem „opłata” zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych ( Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 z późn. zm.).

Niezależnie od powyższego, należy zwrócić uwagę na skutki wejścia w życie
projektowanej ustawy dla finansów publicznych, a w szczególności, że w art. 59
przewiduje się możliwość całkowitego oddłużenia upadłego bez zaspokojenia
wierzycieli choćby w minimalnym stopniu. Można twierdzić, z dużą dozą
prawdopodobieństwa, że taka regulacja spowoduje lawinowy wpływ do sądów
wniosków o ogłoszenie upadłości, jeżeli weźmie się pod uwagę, że zadłużenie
społeczeństwa wynosi ok. 411 mld zł, a ze spłatą zadłużenia boryka się ok. 2 miliony
Polaków. Ilość takich spraw jest trudna do oszacowania, niemniej jednak zaszłaby
niewątpliwie potrzeba znacznego zasilenia kadrowego sądów upadłościowych, co
w konsekwencji doprowadziłoby do powstania nieplanowanych wydatków
budżetowych.

Wskazane wyżej mankamenty projektu natury systemowej, podniesione
zastrzeżenia dotyczące niektórych tylko propozycji szczegółowych oraz potrzeba
zwiększenia wydatków budżetowych, powodują, że projekt nie może zostać
zaopiniowany pozytywnie.
Rząd podziela pogląd, że obowiązujące przepisy dotyczące upadłości
konsumenckiej nie są doskonałe i nie do końca spełniły pokładane w nich nadzieje.
Niemniej jednak, poszukując rozwiązania problemu nadmiernego zadłużenia
konsumentów, należy mieć na względzie wyważenie konieczności oddłużenia
konsumentów z jednoczesnym zapewnieniem zaspokojenia wierzycieli w pewnym
stopniu, przy czym premiować należy dłużników gotowych do podjęcia starań dla
zaspokojenia wierzycieli oraz do poniesienia ciężarów skutkujących oddłużeniem.
Tylko bowiem taka regulacja zapewni zachowanie wszystkich standardów państwa
prawa.

8
Z tych względów – w ocenie Rządu – projekt ustawy nie nadaje się do dalszych
prac legislacyjnych i powinien zostać odrzucony.




9