Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o izbach rolniczych

„1a. Wygaśnięcie mandatu członka Krajowej Rady następuje wskutek:
1) utraty prawa wybieralności,
2) zrzeczenia się mandatu,
3) prawomocnego wyroku sądu orzeczonego za przestępstwo umyślne,
4) śmierci,
5) odwołania z funkcji prezesa izby lub delegata do Krajowej Rady.
1b. Wygaśnięcie mandatu stwierdza Krajowa Rada.”;


21) w art. 43 w ust. 1 po pkt 4 dodaje pkt 4a w brzmieniu:

„4a) z prowadzonej działalności gospodarczej,”,


Art. 2. Przepis art. 10 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 1 w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do obecnie trwającej kadencji walnego
zgromadzenia.

Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
5

Uzasadnienie


Potrzeba i cel wydania ustawy
Przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych (Dz. U. z 2002 r.
Nr 101, poz. 927, z późn. zm.) stanowią podstawę prawną funkcjonowania w Polsce
samorządu rolniczego.
Celem nowelizacji ustawy jest umocnienie pozycji samorządu rolniczego
Obowiązujące przepisy regulujące działalność izb rolniczych w wielu pozycjach
zdezaktualizowały się w zderzeniu z szybko zmieniającymi się warunkami społeczno-
gospodarczymi funkcjonowania rolnictwa. W szczególności proces ten nasilił się po
wejściu Polski do Unii Europejskiej. Podstawową barierą funkcjonowania i rozwoju izb
rolniczych jest niski poziom finansowania, uniemożliwiający nie tylko realizację zadań
ustawowych, ale wręcz uniemożliwiający ich podejmowanie. Szczególnie w zakresie
świadczenia usług dla rolników dotyczących doradztwa w zakresie spełniania przez
gospodarstwa wymogów cross-compliance.
Ponadto część przepisów zweryfikowała praktyka, a dotyczy to przede
wszystkim procedur wyborczych oraz funkcjonowania (organizacji działania) rad
powiatowych izb rolniczych.

• W art. 1 pkt 1 projektu ustawy - zaproponowano, aby członkami samorządu
rolniczego były osoby fizyczne i prawne, które są posiadaczami gospodarstwa
rolnego o powierzchni co najmniej 1 ha fizycznego. Ta sama zmiana dotyczy
członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Zmiana ta podyktowana jest
włączenia z mocy prawa jako członków samorządu rolniczego posiadaczy
gospodarstw rolnych (a nie podatników płacących podatek rolny będących
posiadaczami działek np. rekreacyjnych).

• W art. 1 pkt 2 projektu ustawy - zaproponowano dodanie przepisu ust.1a w art.
3 ustawy o izbach rolniczych, który będzie stanowić potwierdzenie ciągłości
prac samorządu rolniczego oraz kontynuacji prac izb rolniczych powstałych w
okresie międzywojennym. Należy tu podkreślić, że izby rolnicze w swej
działalności często sięgają do bogatych tradycji i doświadczeń izb rolniczych z
wymienionego okresu. Wprowadzenie tego przepisu ma podkreślić ciągłość
historyczną izb rolniczych.


6
Samorząd rolniczy nie jest w naszym kraju instytucją całkowicie młodą i
nieznaną. W okresie międzywojennym działały bowiem na naszych ziemiach izby
rolnicze. Podstawę tego działania stanowiły przepisy rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o izbach rolniczych, uchylonego z dniem 1
stycznia 1949 r. Izby rolnicze w Polsce przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. po
wielu latach niebytu zostały reaktywowane.
• W art. 1 pkt 3 projektu ustawy – wprowadza się zmianę art. 4 ustawy, która ma
na celu zniesienie ograniczenia terytorialnego w zakresie zawierania
porozumień pomiędzy izbami – po wejściu Polski do Unii Europejskiej nie ma
podstaw do zawężania terytorialnego porozumień, tym bardziej, że nie ma
definicji prawnej regionu. Konsekwencją tej zmiany jest zmiana w art. 8 ust. 2
pkt 8 ustawy.
• W art. 1 pkt 4 projektu ustawy - wprowadza się zmiany polegające na
doprecyzowaniu zadań izb uregulowanych w art. 5 ust. 1 ustawy o izbach
rolniczych, i tak:
- pkt 8 projektu ustawy rozszerza i precyzuje krąg osób, które mogą być objęte
działaniami w zakresie podnoszenia kwalifikacji. Sformułowanie „rolników i ich rodzin”,
które obok osób zatrudnionych w rolnictwie mogą być podmiotami działań izb w
zakresie podnoszenia kwalifikacji, odpowiada sformułowaniom używanym w unijnych
programach wsparcia rozwoju obszarów wiejskich i przez to zwiększa to możliwości
izby w zakresie pozyskiwania środków pomocowych na działania w zakresie
podnoszenia kwalifikacji.
- pkt 10 projektu ustawy rozszerza obszar działań izb w zakresie kształtowania i
upowszechniania zasad etyki i rzetelnego postępowania o działalność rolniczą, obok
działalności gospodarczej. Konieczność wprowadzenia tej zmiany wynika z
odmienności znaczenia pojęć „działalność gospodarcza” i „działalność rolnicza” w
naszym prawodawstwie, w stosunku do prawodawstwa unijnego, gdzie nie ma
rozróżnienia działalności gospodarczej i działalności rolniczej.
- pkt 14 projektu ustawy wprowadza pojęcie „grupy producentów rolnych”, które
to pojęcie nie istniało formalnie w momencie tworzenia izb rolniczych, a obecnie jest
pojęciem umocowanym w prawodawstwie unijnym i krajowym.
- pkt 17 projektu ustawy pojęcie „organizacje producentów rolnych” zastępuje
się pojęciem „podmioty działające w sferze rolnictwa”, które jest pojęciem znacznie
szerszym i odzwierciedla zmiany ustrojowe, jakie nastąpiły w Polsce w ostatnich
kilkunastu latach.

7
Ponadto, dodano pkt 19 i pkt 20 w art. 5 ust. 1 ustawy, przez co został
rozszerzony katalog zadań izb rolniczych. Zmiany wynikają z konieczności otwarcia
możliwości występowania przez izby z wnioskami aplikacyjnymi o wsparcie unijne na
realizację zadań w tym zakresie.
• W art. 1 pkt 5 projektu ustawy – wprowadzono zmianę art. 7 ust. 1 pkt 1ustawy,
która ma na celu dostosowanie przepisów ustawy o izbach rolniczych, na wzór
przepisów art. 4 ust.4 ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach
doradztwa rolniczego (Dz. U. Nr 251, poz. 2507) i umożliwienie izbom rolniczym
prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wykonywaniu usług w
zakresie:
a) prowadzenia:

-
ksiąg rachunkowych i dokumentacji niezbędnej w rachunkowości w
gospodarstwach rolnych,
- działalności promocyjnej gospodarstw rolnych, w szczególności
agroturystycznych lub ekologicznych,
- kursów przygotowujących do uzyskania tytułów kwalifikacyjnych w zawodach
przydatnych do prowadzenia działalności rolniczej,
- działalności wydawniczej, poligraficznej, laboratoryjnej, hotelarskiej i
gastronomicznej, szkoleniowej niezwiązanej z realizacją zadań, o których mowa w art.
5 ust. 1 pkt 8,
b) udostępniania pomieszczeń i innych składników majątkowych;
c) organizacji targów, wystaw, pokazów, konferencji i innych przedsięwzięć
upowszechniających wiedzę rolniczą, nowe technologie produkcji i promujących
produkty i wyroby przetwórstwa rolno-spożywczego;
d) sporządzania:
- opracowań oceny możliwości inwestycyjnych gospodarstw rolnych,
- analiz i opracowań ekonomicznych, finansowych i technologicznych,
- oceny użyteczności maszyn rolniczych,
- planów nawozowych lub planów przechowalnictwa nawozów naturalnych,
- planów rolno-środowiskowych,
- planów przestawienia gospodarstwa rolnego na produkcję metodami
ekologicznymi lub planów produkcji w gospodarstwach ekologicznych;
e) wypełniania wniosków lub innych dokumentów niezbędnych do ubiegania się o
przyznanie pomocy finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z
funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych i zagranicznych.

Nowelizacja ta służy umożliwieniu izbom rolniczym świadczenia odpłatnych
usług dla rolników w zakresie doradztwa odnośnie spełniania przez gospodarstwa
wymogów cross-compliance.

Ponadto, projektowany art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. d) ustawy zmienia (rozszerza)
zakres dopuszczalnych form uczestnictwa (członkostwa) izb w zbiorowych podmiotach
prawnych. Wprowadza się możliwość członkostwa izb w spółdzielniach, co jest

8
uzasadnione rozwojem różnych form spółdzielczości na terenach wiejskich, np. grup
producentów rolnych.
W art. 7 ust. 2 ustawy rozszerza się potencjalne źródła dochodu izb o dochód z
prowadzonej działalności gospodarczej, co jest konsekwencją zmiany brzmienia ust. 1
pkt 1 tego przepisu.
• W art. 1 pkt 6 projektu ustawy – dokonano zmiany art. 8 ust. 2 pkt 8 jako
konsekwencję zmiany art. 4 ustawy o zawieraniu przez izby rolnicze
porozumień
• W art. 1 pkt 7 projektu ustawy – dokonano zmiany w art. 10 ust. 2 ustawy
polegającej na wydłużeniu kadencji walnych zgromadzeń izb rolniczych z 4 do 6
lat. Doświadczenia ubiegłych kadencji wskazują na celowość wydłużenia
kadencji, głównie ze względu na wysokie, w stosunku do obecnych dochodów
izb, koszty przeprowadzania wyborów oraz ze względu na obiektywnie
wolniejszy przebieg zjawisk ekonomicznych i gospodarczych w naszym
rolnictwie. Również rozwiązania co do długości kadencji izb rolniczych w innych
krajach Unii Europejskiej wskazują na celowość wydłużenia kadencji walnych
zgromadzeń izb rolniczych.
• W art. 1 pkt 8 projektu ustawy - w art. 12 ust. 1 pkt 13 ustawy wprowadzono
zmianę stanowiącą konsekwencję rozszerzenia możliwości przystępowania izb
rolniczych do spółdzielni. W art. 12 ust. 1 uchylono pkt 15 i przeniesiono jego
treść do art. 19 jako pkt 6, co rozszerza kompetencje zarządu i umożliwi
elastyczne reagowanie na sytuacje na rynku usług doradczych dla rolników.
• W art. 1 pkt 9 projektu ustawy – zaproponowano dodanie ust. 3 w art. 14
ustawy, który doprecyzuje uprawnienia członków komisji problemowych nie
będących członkami walnego zgromadzenia, ograniczając je do głosu
doradczego – jest to rozwiązanie stosowane w organach samorządu
terytorialnego.
• W art. 1 pkt 10 projektu ustawy – dodano pkt 8 w art. 19 ustawy rozszerzając
właściwość zarządu izby o kwestię ustalania zasad odpłatności za usługi
świadczone przez izbę.
• W art. 1 pkt 11 projektu ustawy - w art. 22 ustawy dodano przepis stanowiący, iż
pracownikiem Biura Izby nie może być członek rady powiatowej izby.
Wprowadzenie tego przepisu było podyktowane dotychczasowymi
doświadczeniami w tym zakresie.

9