Rządowy projekt ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina

W art. 13 projektowanej ustawy zawarto zakaz dodawania do fermentowanego napoju
winiarskiego odpadów powstających podczas produkcji destylatów. Zakaz ten istniał także
w ustawie z dnia 22 stycznia 2004 r.
W art. 14 projektowanej ustawy określono zabiegi dopuszczone do zastosowania przy
wyrobie fermentowanych napojów winiarskich. Będą one miały zastosowanie w przypadku,
gdy nie naruszą wymagań zawartych w definicjach poszczególnych fermentowanych napojów
winiarskich, szczegółowych zasad słodzenia, dodania alkoholu lub wody.
W art. 14 ust. 3 projektowanej ustawy ograniczono możliwość użycia soków
owocowych innych niż użyte w nastawie, tak aby w przypadku wyrobu fermentowanych
napojów winiarskich niepoddawanych aromatyzowaniu nie stwarzać możliwości
dokonywania zmiany charakteru wyrobu. Ograniczy to możliwość ewentualnego dodania
soku z aronii do niearomatyzowanego fermentowanego napoju winiarskiego uzyskanego
z nastawu jabłkowego, w celu uzyskania smaku i koloru charakterystycznego dla aronii
w gotowym wyrobie.
W art. 14 ust. 7 projektowanej ustawy określono zasady użycia soku winogronowego
do wyrobu fermentowanych napojów winiarskich. Sok winogronowy może być użyty do
wyrobu wina z soku winogronowego oraz aromatyzowanego wina z soku winogronowego.
Może być także użyty do słodzenia fermentowanego napoju winiarskiego, pod warunkiem że
przeprowadzenie tego zabiegu nie spowoduje upodobnienia takiego fermentowanego napoju
winiarskiego do wyrobu winiarskiego uzyskanego z winogron.

Przepisy rozdziału 3 projektowanej ustawy określają zasady wykonywania
działalności gospodarczej w zakresie wyrobu i rozlewu wyrobów winiarskich, które zostały
przeniesione z ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. Projektowana ustawa upraszcza zasady
wpisu do rejestru przedsiębiorców, którzy będą wyrabiać niewielkie ilości wina owocowego
markowego, cydru, perry z owoców pozyskanych z upraw własnych lub miodów pitnych
wyrabianych z miodu uzyskanego z własnej pasieki. Przedsiębiorcy zostaną zwolnieni
z obowiązków określonych w art. 18 ust. 1 pkt 2, 4 i 5 projektowanej ustawy.
Projektowana ustawa określa maksymalną ilość wina owocowego markowego, cydru
i perry wyrabianych z własnych upraw drzew lub krzewów owocowych oraz miodu pitnego
markowego wyrabianego z miodu pochodzącego z własnej pasieki. Dopuszcza możliwość
wyrobu cydru i perry w ramach niewykorzystanego limitu wyrobu wina owocowego
markowego oraz dopuszcza możliwość wyrobu wina owocowego markowego w ramach
niewykorzystanego limitu wyrobu cydru i perry. Wyrób wina owocowego markowego, cydru

8
lub perry może prowadzić przedsiębiorca posiadający tytuł prawny co najmniej do 1 hektara
gruntu rolnego obsadzonego drzewami lub krzewami owocowymi. Wyrób miodu pitnego
może prowadzić przedsiębiorca prowadzący pasiekę spełniającą wymogi określone dla
produkcji miodu w ramach działów specjalnych produkcji rolnej.
Biorąc pod uwagę wielkość wyrobu fermentowanych napojów winiarskich, wyrób
miodu pitnego ma nadal charakter niszowy, natomiast wyrób wina ze świeżych owoców nie
jest realizowany od początku drugiej połowy XX wieku.
Według informacji z Powszechnego Spisu Rolnego z 2002 r. liczba gospodarstw
posiadających ponad 1 hektar sadów wynosiła wówczas 56 371. Struktura gospodarstw
rolnych posiadających sady przedstawiała się następująco:

Grupy obszarowe powierzchni
Powierzchnia
Udział w powierzchni
Liczba
sadów w hektarach
sadów w hektarach
sadów ogółem w %
gospodarstw
do 1
65 621
24,2
260 389
1 – 2
31 602
11,7
25 017
2 – 3
23 017
8,5
10 027
3 – 5
36 446
13,4
9 795
5 – 7
27 434
10,1
4 786
7 – 10
29 004
10,7
3 563
10 – 15
24 468
9,0
2 080
15 – 20
9 397
3,5
557
20 – 30
7 211
2,7
308
30 – 50
5 287
2,0
144
50 i więcej
11 465
4,2
94
Ogółem
270 952
100, 0
316 760

Z informacji uzyskanych w październiku 2009 r. wynika, że w rejestrach
prowadzonych przez powiatowych lekarzy weterynarii utrzymywaniem rodzin pszczelich
zajmowało się 44 999 podmiotów. Z tych podmiotów, około 1160 posiadało pasieki liczące
powyżej 80 rodzin pszczelich, co kwalifikuje te podmioty do prowadzenia działalności
w ramach działów specjalnych produkcji rolnej oraz składania zeznania podatkowego.


9
Rozdział 4 projektowanej ustawy określa odmiany winorośli przeznaczonej do
pozyskiwania winogron do wyrobu wina oraz zasady kontroli upraw winorośli. Określa także
tryb utworzenia listy odmian winorośli przeznaczonych do uprawy w celu pozyskiwania
winogron do wyrobu wina, w przypadku przekroczenia limitu wyrobu wina określonego
w przepisach w art. 120a ust. 2 rozporządzenia nr 1234/2007. Kontrola upraw winorośli ma
na celu ustalenie, czy odmiany winorośli uprawiane w celu pozyskiwania winogron do
wyrobu wina przeznaczonego do wprowadzenia do obrotu spełniają wymagania określone w
art. 120a ust. 2 rozporządzenia nr 1234/2007 oraz czy informacja o lokalizacji działek
ewidencyjnych oraz nazwy uprawianych tam odmian winorośli zgłoszone w deklaracji
składanej do Agencji Rynku Rolnego, zwanej dalej „Agencją”, są zgodne ze stanem
faktycznym. Projektowana ustawa określa tryb postępowania w przypadku stwierdzenia przez
Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa prowadzenia uprawy odmian winorośli
niezgodnych z wymaganiami określonymi w art. 120a ust. 2 rozporządzenia nr 1234/2007, na
zgłoszonej do Agencji działce ewidencyjnej. Na podstawie art. 25 ustawy z dnia 22 stycznia
2004 r., w przypadku stwierdzenia uprawy odmian winorośli niezgodnych z tymi
wymaganiami, przedsiębiorca powinien wykarczować taką winorośl lub zrezygnować z
wyrobu wina przeznaczonego do wprowadzenia do obrotu. Projektowana zmiana wprowadza
możliwość wykorzystania winorośli niespełniającej wymagań określonych w przepisach Unii
Europejskiej na cele inne niż wyrób wina (np. do produkcji soków czy konsumpcyjne), bez
konieczności rezygnowania z wyrobu wina przeznaczonego do wprowadzenia do obrotu. Dla
ograniczenia możliwości użycia do wyrobu wina winogron z winorośli niespełniającej
wymagań określonych w prawie Unii Europejskiej, uprawiający taką winorośl obok winorośli
spełniającej wymagania określone w przepisach Unii Europejskiej będzie obowiązany do
zawiadomienia Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i
Nasiennictwa o terminie
przeprowadzenia zbioru winogron przeznaczonych do wyrobu wina.

Rozdział 5 projektowanej ustawy określa zasady wpisu do ewidencji przedsiębiorców
wyrabiających wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczone do wprowadzenia do obrotu, tryb gromadzenia
i przekazywania Komisji Europejskiej informacji o możliwościach produkcyjnych oraz
sprawowania nadzoru na wyrobem takiego wina.
Zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. zgłoszenia do ewidencji są
dokonywane do dnia 1 sierpnia. Zgłoszenia zawierające błędy powodują opóźnienie
w przekazywaniu przez Prezesa Agencji informacji Głównemu Inspektorowi Jakości

10
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Głównemu Inspektorowi Państwowej
Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, co utrudnia wykonywanie nadzoru oraz planowanie
kontroli upraw winorośli i wyrobu wina.
Mając na względzie powyższe, projektowane przepisy mają na celu zapewnienie
zakończenia procedury wpisu do ewidencji przed rozpoczęciem roku gospodarczego. Zmiany
te umożliwią sprawowanie nadzoru nad wyrobem wina od dnia 1 sierpnia, tj. od dnia
rozpoczęcia roku gospodarczego.
Art. 29 projektowanej ustawy został przeniesiony z art. 26 ustawy z dnia 22 stycznia
2004 r., z tym że uzupełniono go o obowiązek podawania we wniosku nazw odmian
winorośli. Ma to na celu umożliwienie utworzenia krajowej listy odmian winorośli,
w przypadku powstania obowiązku wynikającego z przepisów Unii Europejskiej. Uzyskanie
informacji o uprawianych odmianach winorośli umożliwi umieszczenie ich na polskiej liście
odmian winorośli przeznaczonych do wyrobu wina przeznaczonego do wprowadzenia do
obrotu.
W art. 31 projektowanej ustawy określono przypadki, w których dokonuje się
skreślania z ewidencji oraz umożliwia wprowadzanie do obrotu wina wyrobionego przez
skreślonego przedsiębiorcę przed skreśleniem go z ewidencji, o ile to skreślenie nie nastąpiło
w wyniku stwierdzenia naruszenia przepisów projektowanej ustawy. W art. 32 projektowanej
ustawy określono zasady wprowadzania do obrotu wina w przypadku skreślenia
przedsiębiorcy z ewidencji. W art. 33 projektowanej ustawy określono sposób dokonania
korekty informacji podanej w zgłoszeniu do Agencji w przypadku otrzymania decyzji
o zakazie pozyskiwania winogron do wyrobu wina. Dokonanie tej korekty jest niezbędne
z uwagi na obowiązek przekazywania Komisji Europejskiej informacji o wielkości wyrobu
wina oraz konieczności monitorowania wielkości powierzchni upraw winorośli.
W art. 34 projektowanej ustawy nałożono na przedsiębiorców obowiązek
informowania o terminie zbioru winogron, w przypadku posiadania uprawy winorośli
spełniających wymagania określone w przepisach Unii Europejskiej oraz winorośli
niespełniających tych wymagań. Ma to na celu ograniczenie możliwości wykorzystania do
wyrobu wina winogron pozyskanych z winorośli niespełniających wymagań określonych
w przepisach Unii Europejskiej.
W art. 35 i 36 projektowanej ustawy uregulowano zasady gromadzenia informacji
przekazywanych Komisji Europejskiej. Projektowane przepisy zapewniają Agencji
możliwość uzyskania aktualnych informacji o wyrobie wina na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej oraz zapasach win posiadanych przez przedsiębiorców wykonujących działalność

11
gospodarczą oraz przedsiębiorców posiadających zezwolenie na obrót hurtowy wyrobami
winiarskimi. Informacje zbiorcze są następnie przekazywane Komisji Europejskiej zgodnie
z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 436/2009 z dnia 26 maja 2009 r. ustanawiającym
szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady nr 479/2008 w odniesieniu do rejestru
winnic, obowiązkowych deklaracji i sporządzania informacji na potrzeby monitorowania
rynku, dokumentów towarzyszących przewozowi produktów i rejestrów prowadzonych
w sektorze wina (Dz. Urz. UE L 128 z 27.05.2009, str. 15, z późn. zm.).
W art. 35 ust. 3 projektowanej ustawy na przedsiębiorców nałożono obowiązek
przekazywania ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych informacji o ilościach
wyrobów nieobjętych wspólną organizacją rynku wina, do których wyrobu użyto surowce lub
produkty objęte organizacją rynku wina. Te informacje są wymagane przez Eurostat.
W art. 37 – 39 projektowanej ustawy zapewniono skuteczność przepisów Unii
Europejskiej w zakresie sprawowania przez państwo członkowskie nadzoru nad
wzbogacaniem, odkwaszaniem i słodzeniem win oraz usuwaniem produktów ubocznych
powstałych przy wyrobie wina.
W art. 40 projektowanej ustawy określono zadania Inspekcji Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych w zakresie sprawowania kontroli na rynku wina. Kontrola
będzie prowadzona na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r.
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.
W art. 41 projektowanej ustawy, mając na celu zapewnienie skuteczności stosowania
prawa Unii Europejskiej, zawarto upoważnienie dla ministra właściwego do spraw rynków
rolnych do określenia zasad ustalania naturalnej zawartości alkoholu w winogronach,
moszczu winogronowym i winie gronowym w trakcie fermentacji, co jest niezbędne do
prawidłowego przeprowadzenia wzbogacania winogron, moszczu lub wina w trakcie
fermentacji. W przepisie tym zawarto również upoważnienia dla ministra właściwego do
spraw rynków rolnych do określenia:
1) terminu zamknięcia rejestru przychodu i rozchodu wyrobów winiarskich,

o którym mowa w art. 36 rozporządzenia nr 436/2009;
2) minimalnej zawartości alkoholu w wytłokach i osadzie drożdżowym.
W art. 42 projektowanej ustawy upoważniono ministra właściwego do spraw rynków
rolnych do ewentualnego określenia:
1) sposobu usuwania produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina,

w przypadku konieczności uzupełnienia rozwiązań określonych w przepisach Unii
Europejskiej;

12