Rządowy projekt ustawy o zwrocie nadpłaty w podatku akcyzowym zapłaconym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu samochodu osobowego

progu 33% jest rozwiązaniem analogicznym do przyjętego w przepisie art. 6
ust. 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności
cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450), jak również w art. 19 ust. 4
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14,
poz. 176 z późn. zm.). Powyższe rozwiązanie zostało przyjęte z uwagi na
zachowanie spójności systemu podatkowego.
W związku z faktem, że ETS w uzasadnieniu do swojego wyroku stwierdził, że
przy obliczaniu kwoty podatku należy brać pod uwagę wartość rynkową pojazdu
uznano, że wyrok ten stanowi podstawę do zmiany podstawy opodatkowania w
podatku akcyzowym od samochodów osobowych. Proponowana w projekcie
zmiana ustawy o podatku akcyzowym polegająca na dodaniu art. 82a powinna
skutkować urealnieniem przez odniesienie do cen rynkowych deklarowanych
wartości samochodów osobowych sprowadzanych z innych państw
członkowskich lub sprzedawanych w kraju. Zmiana przyczyni się do likwidacji
patologii w postaci zaniżania deklarowanych kwot wartości samochodów
używanych sprowadzanych lub sprzedawanych w kraju po wejściu niniejszej
ustawy w życie. Rozwiązanie to nie będzie stanowiło bariery ochronnej dla
polskiego rynku, a jedynie narzędzie mające za zadanie urealnić kwoty
deklarowanych wartości samochodów osobowych. Powyższa zmiana ustawy
o podatku akcyzowym będzie dotyczyć jedynie pojazdów, dla których
obowiązek podatkowy w akcyzie powstanie po dniu wejścia w życie niniejszej
ustawy.
Ustawa wprowadza specjalny tryb dotyczący wznowienia postępowania oraz
sposobu naliczania odsetek do postępowań związanych z orzeczeniem ETS w
sprawie C-313/05 w związku z faktem, że zaproponowane wyżej zmiany ustawy
– Ordynacja podatkowa, dostosowujące do wyroków ETS, nie mogą mieć
zastosowania do ww. postępowań, gdyż orzeczenie ETS w sprawie C-313/05
zostało wydane 18 stycznia 2007 r. Stąd też, opierając się jedynie na
znowelizowanych przepisach ustawy – Ordynacja podatkowa, podatnicy nie
mogliby dochować przewidzianych terminów, a co za tym idzie, skorzystać
z przysługujących im praw w zakresie otrzymania oprocentowania nadpłat.
Mając na uwadze powyższe unormowano, że podatnik uznając, że zwrócona
mu nadpłata nie została obliczona zgodnie z unormowaniami przewidzianymi
9
w ustawie albo chcąc skorzystać ze sposobu obliczenia oprocentowania
przewidzianego w ustawie, może zwrócić się z wnioskiem o wznowienie
postępowania w okresie miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy. Natomiast
odsetki zgodnie z art. 5 ustawy, będą naliczane od dnia powstania nadpłaty do
dnia zwrotu podatku, jeśli wniosek o zwrot zostanie złożony w okresie od
1 maja 2004 r. do 30 dnia po wejściu w życie ustawy albo od dnia powstania
nadpłaty do 30 dnia po wejściu w życie niniejszej ustawy, jeżeli wniosek o zwrot
zostanie złożony po upływie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy.
Takie rozwiązanie ma na celu zapewnienie pełnej zgodności przepisów
z wymogami orzecznictwa ETS i jest bardziej korzystne niż obecne przepisy
wynikające z ustawy – Ordynacja podatkowa, które dają możliwość naliczenia
odsetek w okresie od momentu złożenia wniosku do dnia zwrotu nadpłaty.
Należy zaznaczyć, że przepisy niniejszej ustawy stosuje się również do
toczących się i niezakończonych postępowań w sprawach stwierdzenia
nadpłaty akcyzy zapłaconej z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo
importu samochodu osobowego, wszczętych przed dniem wejścia w życie
niniejszej ustawy. Zatem organ podatkowy w toczących się sprawach powinien
ocenić istnienie oraz wysokość nadpłaty zgodnie z zasadami niniejszej ustawy.
Dotyczy to również przypadku, gdy złożony wniosek dotyczy zwrotu całej kwoty
akcyzy, a nie jej części.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

10
Ocena skutków regulacji

1. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje akt normatywny
Wprowadzenie ustawy o zwrocie nadpłaty w podatku akcyzowym
zapłaconym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu
samochodu osobowego daje podmiotom, określonym w art. 2 projektu
ustawy, prawo do zwrotu części uiszczonego podatku akcyzowego od
samochodów osobowych nabytych wewnątrzwspólnotowo albo
importowanych w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 listopada 2006 r.
Na organie rozpatrującym wnioski o zwrot nadpłaty ciąży dodatkowo
zadanie wynikające z konieczności weryfikacji prawidłowości ustalenia
rynkowej ceny konkretnego samochodu osobowego, którego dotyczy
wniosek. Należy zatem oczekiwać zwiększenia ilości obowiązków
pracowników urzędów celnych związanych z wprowadzeniem niniejszej
ustawy.

2. Wpływ regulacji na rynek pracy
Wejście w życie przepisów niniejszej ustawy nie będzie miało wpływu na
rynek pracy.

3. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie przepisów niniejszej ustawy nie będzie miało wpływu na
konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie
przedsiębiorstw.

4. Wpływ regulacji na dochody i wydatki budżetu państwa
Wejście ustawy w życie spowoduje uszczuplenie dochodów.
Wskazanie dokładnej kwoty zmniejszenia dochodów jest utrudnione ze
względu na fakt, że:
11
1) Większość kwot deklarowanych wartości samochodów osobowych
w deklaracjach AKC-U, związanych z nabyciem wewnątrzwspólno-
towym, nie odpowiadała wartości rynkowej tych samochodów.
2) Trudna do oszacowania jest ilość osób skłonnych ubiegać się o zwrot
nadpłaty, szczególnie jeżeli kwoty zwrotu będą niewielkie, w związku
z odniesieniem do wartości rynkowej przy obliczaniu tych zwrotów.
3) Zgodnie z projektem ustawy, określenie wartości rynkowej samochodów
zarejestrowanych na terytorium kraju pozostaje indywidualną kwestią
każdego naczelnika urzędu celnego.
4) Zły stan techniczny pojazdów mógł powodować, że ich wartość rynkowa
mogła zostać obniżona, czego efektem była niższa kwota podstawy
opodatkowania wskazana w deklaracji.
Przy szacowaniu spodziewanych skutków budżetowych brano pod uwagę:
1) Porównanie średnich kwot zapłaconej akcyzy w okresie od 1 maja
2004 r. do 30 listopada 2006 r. z kwotą akcyzy obliczoną zgodnie
z wyrokiem ETS, tj. 13,6% dla samochodów o pojemności skokowej
silnika powyżej 2000 cm3 i 3,1% dla pozostałych średniej wartości
rynkowej (np. wg Eurotax) samochodów:
1) VW Golf 1,6 CL (model II, III i IV) w latach 1990-2003;
2) Audi A4 2,8 (model B5) i Audi A4 3,0 (model 8E) w latach 1995-2003.
2) Powyższe zestawienie pozwala na objęcie uśrednionym szacunkiem
około 88% samochodów, od których będzie przysługiwał zwrot, o ile
zapłacona kwota podatku akcyzowego z tytułu nabycia wewnątrzwspól-
notowego będzie przekraczać kwotę akcyzy obliczoną na podstawie
średniej wartości rynkowej samochodów krajowych z uwzględnieniem
stanu technicznego pojazdu (ok. 2 mln sztuk samochodów z ok.
2,291 mln sztuk samochodów, którym będzie przysługiwał zwrot).
3) Ze względu na fakt, że import samochodów osobowych (nowych i uży-
wanych) w okresie od 1 maja 2004 r. do 30 listopada 2006 r. stanowił
około 45 tys. sztuk samochodów osobowych, a w związku z tym stanowił
ok. 2% ilości używanych, sprowadzonych z UE, samochodów osobo-
12
wych, kwoty związane ze zwrotem nadpłaty w podatku akcyzowym
z tytułu importu zostały w poniższym szacunku pominięte.
Mając powyższe na uwadze szacuje się, że całościowa kwota zwrotu
nadpłaty w podatku akcyzowym wyniesie około 500 mln zł (bez naliczonego
oprocentowania). Dodatkowo należy wskazać, że mogą wystąpić skutki
w dochodach z tytułu podatku VAT (głównie w imporcie). Zwrot akcyzy
zapłaconej z tytułu importu samochodu osobowego może stanowić dla
podatników podstawę do występowania o zwrot nadpłaty podatku od
towarów i usług, gdyż podatek akcyzowy wliczany jest do podstawy
opodatkowania VAT z tytułu importu towaru (art. 29 ust. 13 ustawy z dnia
11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług). Jednakże skutki takie są
trudne do oszacowania i mogą wystąpić jedynie w niewielkim stopniu.
W związku z wprowadzeniem zmian w ustawie o podatku akcyzowym
dotyczących weryfikacji podstawy opodatkowania w przypadku
samochodów nabywanych wewnątrzwspólnotowo albo sprzedawanych
w kraju przed pierwszą rejestracją w kraju, po wejściu przedmiotowej
ustawy w życie można spodziewać się zmniejszenia napływu używanych
samochodów z zagranicy do Polski. Jednakże ze względu na wielość
czynników mających wpływ na ten fakt, szacunek wpływu proponowanego
narzędzia na ilość sprowadzanych samochodów jest niemożliwy do
przeprowadzenia. W związku z powyższym koszty powołania biegłych przy
szacowaniu wartości samochodu osobowego są niemożliwe do
oszacowania.

5. Wpływ na sytuację i rozwój regionalny
Wejście w życie przepisów niniejszej ustawy nie będzie miało wpływu na
sytuację i rozwój regionalny.

6. Wpływ na środowisko naturalne
Wejście w życie przepisów niniejszej ustawy nie będzie miało wpływu na
środowisko naturalne.

13