Rządowy projekt ustawy o Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia

Centrum będzie prowadziło działalność na zasadzie samodzielności finansowej.
Utworzenie Centrum w organizacyjno-prawnej formie państwowej osoby prawnej
zapewni możliwość osiągania przychodów z różnych źródeł, co przyczyni się do
zwiększenia środków finansowych przeznaczonych na realizację zadań
ustawowych oraz będzie skutkować brakiem konieczności nadmiernego
zwiększenia kwoty dotacji otrzymywanych z budżetu państwa. Jednocześnie,
z uwagi na przewidywaną ograniczoną możliwość uzyskiwania przychodów
pozabudżetowych, niezbędne jest, aby Centrum w kolejnych latach otrzymywało
dotacje z budżetu państwa na realizację swoich zadań ustawowych. Zadania te
mają duże znaczenie dla polityki państwa w obszarze utrzymywania i pogłębiania
współpracy między Rzecząpospolitą Polską a Federacją Rosyjską.

Centrum jako jednostka sektora finansów publicznych będzie stosowało zasady
wydatkowania środków, określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych. Centrum będzie prowadziło samodzielną gospodarkę
finansową, kierując się zasadą racjonalnego gospodarowania środkami
finansowymi na zasadach określonych w ustawie o Centrum oraz w ustawie z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Centrum będzie gospodarowało wydzielonym mu i nabytym przez nie mieniem.
rodki trwałe Centrum będą podlegały amortyzacji na zasadach ogólnych.
Centrum będzie prowadziło gospodarkę finansową na podstawie rocznego planu
finansowego, ustalanego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych, na okres roku obrotowego. Dyrektor Centrum będzie
przygotowywał i, po zasięgnięciu opinii Rady Centrum, przedstawiał ministrowi
właściwemu do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego do
zatwierdzenia projekt rocznego planu finansowego Centrum, z uwzględnieniem
terminów określanych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych
dla przedłożenia materiałów do projektu ustawy budżetowej.

W Centrum utworzone zostaną: fundusz statutowy, fundusz rezerwowy, fundusz
stypendialny, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz inne fundusze, jeżeli
obowiązek ich utworzenia będzie wynikał z odrębnych przepisów. Fundusz
21


statutowy Centrum będzie stanowił równowartość netto środków trwałych,
wartości niematerialnych i prawnych oraz innych składników majątku,
stanowiących wyposażenie Centrum na dzień rozpoczęcia przez nie działalności.
Zysk netto Centrum będzie powiększał fundusz rezerwowy. Strata netto Centrum
będzie pokrywana z funduszu rezerwowego. Fundusz statutowy będzie ulegał
zmniejszeniu o straty netto nieznajdujące pokrycia w funduszu rezerwowym.
Z kolei fundusz stypendialny będzie tworzony ze środków z dotacji podmiotowej,
w kwocie nie wyższej niż 3 % dotacji podmiotowej określonej w ustawie
budżetowej na dany rok. Fundusz będzie mógł zostać powiększony o środki
przekazane Centrum na podstawie odrębnych umów o finansowanie lub
dofinansowanie stypendiów.

Ze środków z funduszu stypendialnego Centrum będzie mogło ustanawiać
i finansować stypendia za osiągnięcia i inicjatywy podejmowane na rzecz dialogu
i porozumienia w stosunkach polsko-rosyjskich, w szczególności dla
pracowników naukowych, studentów oraz osób wyróżniających się w działaniach,
które są przedmiotem zadań ustawowych Centrum. Szczegółowe warunki i tryb
przyznawania oraz pozbawiania stypendiów, a także ich rodzaje i wysokość
zostaną określone przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego w drodze rozporządzenia.

Utworzenie funduszu stypendialnego jest efektem ustaleń Polsko-Rosyjskiej
Grupy do Spraw Trudnych, w toku prac której ustalono, że jednym
z największych problemów w stosunkach polsko-rosyjskich, który będzie
rzutował na ich kształt i perspektywy w przyszłości, jest dramatycznie spadająca
w Rosji liczba młodych badaczy, politologów, historyków, specjalistów od
stosunków międzynarodowych, kulturoznawców, którzy decydowaliby się
poświęcić własne kariery naukowe problematyce polsko-rosyjskiej. Aby
przeciwdziałać tej niekorzystnej tendencji uzgodniono, że oba centra powinny
mieć możliwość dofinansowywania programów badawczych dotyczących spraw
polsko-rosyjskich prowadzonych przez młodych naukowców oraz przyznawania
stypendiów na pobyty badawcze, kwerendy archiwalne i biblioteczne, wizyty
22


studyjne w polskich i rosyjskich muzeach niezbędne do przygotowywania prac
naukowych na możliwie najwyższym poziomie.

Dysponentem środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych
Centrum będzie Dyrektor Centrum.

W projekcie ustawy przewidziano, że Pełnomocnik do spraw Organizacji Centrum
przygotowuje i przedstawia ministrowi właściwemu do spraw kultury i ochrony
dziedzictwa narodowego do zatwierdzenia projekt planu finansowego Centrum na
rok 2011. Do dnia wejścia w życie ustawy budżetowej na rok 2011 działalność
Centrum finansowana będzie ze środków finansowych, których dysponentem jest
minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Projekt
ustawy daje ponadto Radzie Ministrów upoważnienie do dokonywania, w drodze
rozporządzenia, przeniesienia planowanych wydatków budżetowych między
częściami, działami i rozdziałami budżetu państwa w celu zapewnienia
finansowania działalności Centrum w 2011 r.

Do obowiązków ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa lub ministra
właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego należeć będzie
wyposażenie Centrum, na zasadach określonych w odrębnych przepisach,
w nieruchomości niezbędne do jego działalności. Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy
z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r.
Nr 102, poz. 651, z późn. zm.) państwowa osoba prawna, z dniem utworzenia, jest
wyposażana w nieruchomości niezbędne do prowadzenia działalności.
Wyposażenie to polega na przeniesieniu na rzecz państwowej osoby prawnej
własności nieruchomości albo oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste.

V. Dofinansowywanie przedsięwzięć podejmowanych na rzecz dialogu
i porozumienia w stosunkach polsko-rosyjskich

Realizacja celów i zadań Centrum dokonuje się w szczególności przez
dofinansowanie, w formie dotacji, zgłoszonych przedsięwzięć na rzecz dialogu
23


i porozumienia w stosunkach polsko-rosyjskich. Decyzję o dofinansowaniu
podejmuje Dyrektor Centrum, z zastrzeżeniem ograniczenia jego wysokości
do 80 % budżetu przedsięwzięcia. Inny maksymalny poziom dofinansowania
przedsięwzięcia wynikać może z obowiązujących na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej przepisów prawa Unii Europejskiej.

Projekt ustawy określa pozytywne i negatywne przesłanki podmiotowe
wymagane od beneficjentów dofinansowania, a także daje podstawy prawne
do przeprowadzenia kontroli przebiegu i sposobu realizacji przedsięwzięcia oraz
prawidłowości wykorzystania otrzymanego z Centrum dofinansowania. Minister
właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego będzie
upoważniony do określenia, w drodze rozporządzenia:
1) kryteriów, warunków i trybu udzielania dofinansowania przedsięwzięcia,
a także istotnych elementów wniosku o udzielenie dofinansowania
przedsięwzięcia;
2) istotnych elementów umów o dofinansowanie przedsięwzięcia.

VI. Przepisy
przejściowe i końcowe

Projekt ustawy zawiera uregulowania umożliwiające powołanie przez ministra
właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego Pełnomocnika
do spraw Organizacji Centrum (dalej „Pełnomocnik”). W tym celu w terminie
14 dni od dnia ogłoszenia ustawy zostanie wydane zarządzenie, określające zakres
jego zadań i środki niezbędne do ich realizacji oraz ustalające jego
wynagrodzenie. Celem działania Pełnomocnika będzie zorganizowanie Centrum,
zatrudnienie pracowników Centrum oraz podjęcie innych czynności niezbędnych
do rozpoczęcia pracy Centrum. Przyznanie Pełnomocnikowi, od dnia wejścia
w życie ustawy, prawa wykonywania zadań i obowiązków Dyrektora Centrum
powinno przyczynić się do rozpoczęcia działalności Centrum w możliwie
najkrótszym czasie. Pełnomocnik kończy swoją działalność z chwilą powołania
Dyrektora Centrum pierwszej kadencji.

24


Przepisy dostosowujące projektowanej ustawy określają sposób powołania po raz
pierwszy organów Centrum: Dyrektora Centrum pierwszej kadencji,
Międzynarodowej Rady Centrum pierwszej kadencji oraz Rady Centrum
pierwszej kadencji. W szczególności projektowana ustawa nakłada na ministra
właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego obowiązek
ogłoszenia konkursu na stanowisko Dyrektora Centrum pierwszej kadencji
w terminie 60 dni od dnia wejścia w życie ustawy.

W celu uniknięcia negatywnych konsekwencji dla działalności Centrum
związanych z możliwym opóźnieniem powołania członków Międzynarodowej
Rady Centrum projekt ustawy przewiduje, że jej zadania i obowiązki w okresie
przejściowym wykonywać będzie Pełnomocnik Ministra Spraw Zagranicznych do
spraw Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych, ustanowiony zarządzeniem
nr 4 Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 10 marca 2008 r. w sprawie
ustanowienia Pełnomocnika Ministra Spraw Zagranicznych do spraw Polsko-
-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych.

Projekt ustawy nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039,
z późn. zm.) i w związku z tym nie podlega notyfikacji w trybie tego
rozporządzenia.

25