Rządowy projekt ustawy o racjonalizacji zatrudnienia w państwowych jednostkach budżetowych i niektórych innych jednostkach sektora finansów publicznych w latach 2011-2013

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Cel projektowanej ustawy
Projekt wprowadza mechanizm racjonalizacji zatrudnienia mający na celu
ograniczenie zatrudnienia w części jednostek wykonujących zadania z zakresu
administracji publicznej oraz stworzenie warunków do zwiększenia efektywności
wykonywania zadań przez zmiany w strukturze zatrudnienia.

2. Podmioty objęte projektowaną ustawą
− państwowe jednostki budżetowe,
− Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
− Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
− Fundusz Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych,
− Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej,
− Narodowy Fundusz Zdrowia,
− Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
− Agencja Mienia Wojskowego,
− Agencja Nieruchomości Rolnych,
− Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
− Agencja Rezerw Materiałowych,
− Agencja Rynku Rolnego,
− Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości,
− Wojskowa Agencja Mieszkaniowa,
− kierownicy i pracownicy ww. jednostek (wyłączając w szczególności żołnierzy,
funkcjonariuszy, prokuratorów, sędziów, asesorów i aplikantów prokuratorskich
i sędziowskich),
− Kancelaria Prezesa Rady Ministrów lub inny podmiot, do którego zadań będzie
należało gromadzenie, analiza oraz weryfikacja i kontrola danych dotyczących
redukcji zatrudnienia w poszczególnych jednostkach,
zgodnie
z rozporządzeniem, o którym mowa w art. 16 projektu ustawy,
16

 
− Wspólna komisja orzekająca, komisja orzekająca przy Szefie Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów oraz Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie
Dyscypliny Finansów Publicznych, które będą rozstrzygać w kwestiach
odpowiedzialności za naruszenie ustawy w trybie postępowania o odpowie-
dzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Natomiast przepisów projektowanej ustawy nie stosuje się do będących
państwowymi jednostkami budżetowymi:
1) szkół i placówek, o których mowa w ustawie z dnia 7 września 1991 r.
o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.),
prowadzonych przez organy administracji rządowej,
2) podmiotów, o których mowa w art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych (jednak podmiot taki może przeprowadzić
racjonalizację zatrudnienia na zasadach określonych w projektowanej ustawie),
3) jednostek zatrudniających w dniu wejścia w życie ustawy poniżej
20
pracowników, w
przeliczeniu na pełne etaty, z wyjątkiem jednostek
organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych
mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz jednostek
organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony
Narodowej.

3. Konsultacje społeczne
Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
(Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854, z późn. zm.) projekt ustawy w wersji z dnia
13 sierpnia 2009 r. został przedstawiony Forum Związków Zawodowych, NSZZ
„Solidarność”, NSZZ „Solidarność 80”, Ogólnopolskiemu Porozumieniu Związków
Zawodowych, Krajowemu Niezależnemu Samorządnemu Związkowi Zawodowemu
„Solidarność 80” oraz Wolnemu Związkowi Zawodowemu „Sierpień 80”
– Konfederacji. Uwagi do projektu regulacji zostały zgłoszone przez przedstawicieli
wyżej wymienionych podmiotów oraz przedstawicieli:
–
Federacji Związków Zawodowych Pracowników Skarbowych,
–
Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ Solidarność Urzędów
Wojewódzkich,
17

 
–
NSZZ Solidarność Pracowników Administracji Rządowej i Samorządowej,
–
NSZZ Solidarność Sekcji Krajowej Pracowników Administracji Rządowej
i Samorządowej,
–
Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Służb Państwowych i Społeczno-
-Zawodowych,
–
Związku Zawodowego Pracowników Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
oraz Międzyzakładowej Organizacji Związkowej NSZZ Solidarność
Ministerstwa Gospodarki i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej,
–
Związku Zawodowego Pracowników Rolnictwa w RP i Krajowej Sekcji
Pracowników Ochrony Rolnictwa i Nasiennictwa,
–
Związku Zawodowego Pracowników Wielkopolskiego Oddziału
Wojewódzkiego NFZ w Poznaniu,
–
Związku Zawodowego Pracowników Policji,
–
Związku Zawodowego Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości RP,
–
Związku Leśników Polskich Parków Narodowych,
–
Krajowej Sekcji Pracowników Parków Narodowych NSZZ „Solidarność”,
–
Federacji Konsumentów,
–
Konfederacji Pracodawców Polskich,
–
Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów,
–
a także uczestników II Konwentu Wojewódzkiego Konserwatorów Zabytków.
Uwagi zgłoszone przez wyżej wymienione podmioty koncentrowały się na
wybranych aspektach ustawy: braku ochrony dla działaczy związkowych
i społecznych inspektorów pracy, utracie stabilności zatrudnienia w sektorze
publicznym oraz potencjalnej nieefektywnej realizacji racjonalizacji przez
kierowników jednostek. Uwagi zawierały także propozycje wyłączenia określonych
podmiotów z ustawy i zwiększenia poziomu finansowania działalności tych
podmiotów. Powyższe uwagi nie zostały uwzględnione ze względu na powszechny
i szeroki charakter projektowanej ustawy.
Ponadto zainteresowanie pracami nad projektem zgłosiło w trybie przewidzianym
w art. 7 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) 5 osób prawnych
(Organizacja Zakładowa NSZZ Solidarność przy Urzędzie Skarbowym w Nysie,
Zakładowa Organizacja Związkowa NSZZ „Solidarność” w Urzędzie Skarbowym
18

 
w Mikołowie, Związek Zawodowy NSZZ Solidarność Pracowników Urzędu
Skarbowego w Zabrzu, Międzyzakładowa Organizacja Związkowa NSZZ
Solidarność Pracowników Skarbowych Województwa Zachodniopomorskiego,
NSZZ „Solidarność” przy Urzędzie Skarbowym w Prudniku) oraz 435 osób
prywatnych. Zainteresowania pracą nad ustawą nie zgłosił podmiot wykonujący
zawodową działalność lobbingową. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r.
o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa projekt ustawy został
udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej z chwilą przekazania do
uzgodnień międzyresortowych.
Projekt ustawy w wersji z dnia 28 sierpnia 2010 r. został rozesłany z prośbą
o zgłaszanie uwag w terminie 21 dni od dnia otrzymania projektu do Forum
Związków Zawodowych, NSZZ „Solidarność”, NSZZ „Solidarność 80”,
Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, Krajowego Niezależnego
Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność 80” oraz Wolnego Związku
Zawodowego „Sierpień 80” – Konfederacji. Do dokumentu uwagi zgłosiły
następujące organizacje związkowe:
–
Forum Związków Zawodowych,
–
Federacja Związków Zawodowych Pracowników Skarbowych,
–
Komisja Krajowa NSZZ Solidarność,
–
Komisja Zakładowa NSZZ Solidarność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
–
Komisja Zakładowa Pracowników Narodowego Funduszu Zdrowia,
–
Krajowy Związek Zawodowy Inspektorów Kontroli Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych,
–
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych,
–
Ogólnopolska Konfederacja Związków Zawodowych Pracowników Ochrony
Zdrowia,
–
Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników
Prokuratury RP,
–
Rada Sekcji Krajowej Pracowników Skarbowych NSZZ Solidarność,
–
Związek Zawodowy Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości RP,
–
Związek Zawodowy Pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
–
Związek Zawodowy Pracowników Rolnictwa.
19

 
Projekt ustawy był przedmiotem obrad Zespołu doraźnego ds. pracowników
samorządowych oraz służby cywilnej Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-
-Gospodarczych w dniach 15 września i 1 października 2010 r., a także Forum
Dyrektorów Generalnych w dniu 27 września 2010 r. Projekt w wersji z dnia
28 sierpnia 2010 r. został udostępniony na stronie podmiotowej Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów w Biuletynie Informacji Publicznej zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca
2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.

4. Wpływ regulacji na realizację zadań przez podmioty nią objęte
1) Wpływ na podmioty zobowiązane do racjonalizacji zatrudnienia
Projekt przewiduje wprowadzenie obowiązku redukcji zatrudnienia co najmniej
o 10 % liczby etatów osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy, w sposób
wskazany w projekcie. Liczbę tę ustala się, obliczając średnią liczbę etatów,
biorąc za podstawę liczbę etatów na dzień 30 czerwca 2010 r. i liczbę etatów na
dzień wejścia w życie ustawy. Do tak ustalonej liczby etatów nie wlicza się
m.in. osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, kierownika
jednostki niebędącego osobą zajmującą kierownicze stanowisko państwowe,
pracowników objętych szczególną ochroną na podstawie działu ósmego ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Wpływ regulacji na realizację zadań przez podmioty objęte obowiązkiem
racjonalizacji zatrudnienia będzie zależał od sposobu jej przeprowadzenia.
Decyzje dotyczące sposobu przeprowadzenia racjonalizacji zatrudnienia będą
podejmowane suwerennie przez kierowników jednostek organizacyjnych.
Należy spodziewać się, że dokonując racjonalizacji zatrudnienia, kierownicy
jednostek będą kierowali się przede wszystkim koniecznością zapewnienia
optymalnego poziomu realizacji zadań wykonywanych przez jednostkę. Zgodnie
z tym założeniem wymagana ustawowo redukcja zatrudnienia lub zmniejszenie
wymiaru czasu pracy będzie dotyczyć pracowników o najniższej efektywności
z jednoczesnym:
20