Komisyjny projekt ustawy o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich oraz o zmianie niektórych ustaw

7. Oprócz turystycznych szlaków pieszych i narciarskich mogą być wyznaczone szlaki konne,
rowerowe lub motorowe organizowane na zasadach określonych w okt. 1-6. Szlaki te
przeznaczone są wyłącznie dla tych form turystyki lub sportu dla których zostały utworzone.

Rozdział 3
Ratownictwo górskie

Art. 8.
1. Wykonywanie zadań z zakresu ratownictwa górskiego przez podmioty upoważnione do
ratownictwa górskiego następuje na postawie zlecenia realizacji zadań publicznych, o którym
mowa w art. 11 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku
publicznego i wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873, z późn.zm.).

2. Zadania z zakresu ratownictwa górskiego dofinansowane są przez ministra właściwego do
spraw wewnętrznych w ramach dotacji celowych przyznawanych z części budżetu państwa,
której jest dysponentem.

3. Dotacje, o których mowa w ust. 2 udzielane są z pominięciem otwartego konkursu ofert ,
ale nie mogą być użyte na pokrycie kosztów ratownictwa na zorganizowanych terenach
narciarskich, które winien ponosić w całości zarządzający zorganizowanym terenem
narciarskim.

4. Jednostki samorządu terytorialnego, na terenie których wykonywane jest ratownictwo
górskie mogą udzielać dotacji celowych podmiotom uprawnionym do wykonywania
ratownictwa górskiego na realizację zadań z zakresu ratownictwa górskiego.

5. Dotacje o których mowa w ust. 4 udzielane są z pominięciem otwartego konkursu ofert ,
ale nie mogą być użyte na pokrycie kosztów ratownictwa na zorganizowanych terenach
narciarskich, które winien ponosić w całości zarządzający zorganizowanym terenem
narciarskim.

6. Dotacje, o których mowa w ust. 2 i 4 dotyczą również utrzymania gotowości operacyjnej
śmigłowca ratowniczego TOPR stacjonującego w Zakopanem przeznaczonego w
szczególności do działań ratowniczo-poszukiwawczych i ratowniczych w Tatrach oraz na
terenie południowej Małopolski i obejmują ubezpieczenia, koszty bieżącej i okresowej
obsługi technicznej i paliwa oraz utrzymanie zaplecza socjalno-technicznego dla śmigłowca i
jego załogi.

7. W przypadku odstąpienia od otwartego konkursu ofert, organ samorządu terytorialnego
ogłasza zasady postępowania w sprawach udzielenia dotacji, o których mowa w ust. 4.
Przepisy art. 14-18 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie stosuje się odpowiednio.

8. Dotacje, o których mowa w ust.2 -4 mogą być przyznawane podmiotom upoważnionym do
ratownictwa górskiego bez względu na fakt innej lokalizacji siedziby władz tego podmiotu
niż przynależność administracyjna chronionego obszaru.

Art. 9.
1. Ratownictwo górskie mogą wykonywać podmioty, które:
1) zapewniają stan gotowości do wykonywania ratownictwa górskiego, poprzez
utrzymywanie stałych dyżurów ratowników górskich;
2) dysponują kadrą ratowników górskich w liczbie niezbędnej do zapewnienia stanu
gotowości, o którym mowa w pkt 1, posiadających umiejętności z zakresu kwalifikowanej
pierwszej pomocy, specjalistycznych technik ratownictwa górskiego oraz topografii gór;
3) posiadają siedzibę;
4) posiadają własny sprzęt specjalistyczny, środki transportu i łączności niezbędne do
wykonywania ratownictwa górskiego;
5) wskażą środki finansowania planowanej działalności.

2. Ratownictwo górskie wykonują w szczególności: Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie
Ratunkowe, zwane dalej „TOPR” działające nieprzerwanie od czasów zaborów (1909 r.) oraz
powstałe na jego bazie (1952 r.) ogólnopolskie Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe,
zwane dalej „GOPR” - specjalistyczne, ogólnopolskie organizacje ratownictwa górskiego.

3. Podmioty inne niż GOPR i TOPR mogą wykonywać ratownictwo górskie po uzyskaniu
zgody ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w drodze decyzji administracyjnej, udziela
zgody podmiotom, o których mowa w ust. 3 na wniosek podmiotu ubiegającego się o jej
udzielenie, jeżeli podmiot ten spełnia warunki określone w pkt. 1. - 5. Wniosek, o którym
mowa w ust. 3 zawiera:
1) nazwę podmiotu, siedzibę i adres;
2) obszar działania, na którym ma być wykonywane ratownictwo górskie;
3) informację o liczbie ratowników górskich oraz posiadanych przez nich kwalifikacji z
zakresu ratownictwa górskiego;
4) wykaz sprzętu specjalistycznego, środków transportu i łączności;
5) informację o źródłach finansowania planowanej działalności.

6. Do wniosku, o którym mowa w ust. 4 podmiot ubiegający się o udzielenie zgody, o której
mowa w ust. 3 powinien dołączyć opinię wojewody i starosty, właściwych ze względu na
teren, na którym ma być prowadzona działalność ratownicza, co do celowości jej
prowadzenia, a w przypadku prowadzenia działalności ratowniczej na obszarze parku
narodowego, także opinię dyrektora parku.

7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w drodze decyzji administracyjnej, cofa zgodę,
o której mowa w ust. 3, jeżeli podmiot, któremu taka zgoda została udzielona, przestał
spełniać którykolwiek z warunków, określonych w ust. 1 lub nie usunął w wymaganym
terminie nieprawidłowości, mających istotny wpływ na wykonywanie ratownictwa górskiego
stwierdzonych protokołem kontroli.
Art. 10.
1. W ramach ratownictwa górskiego podejmowane są działania ratownicze polegające w
szczególności na:
1) przyjęciu zgłoszenia o wypadku albo innego wydarzenia wymagającego interwencji
ratowników górskich;
2) dotarciu na miejsce zdarzenia z wyposażeniem ratowniczym adekwatnym do okoliczności;
3) udzielaniu kwalifikowanej pierwszej pomocy;
4) zabezpieczeniu i ewakuacji osób z terenów stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia
osób przebywających w górach;
5) transporcie osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty
życia lub zdrowia w górach do miejsca, gdzie jest możliwe podjęcie medycznych czynności
ratunkowych przez jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, o których mowa
w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym,
po uprzednim uzgodnienia miejsca przekazania z dysponentem jednostki systemu Państwowe
Ratownictwo Medyczne;
6) poszukiwaniu osób zaginionych w górach.

2. Ponadto w ramach ratownictwa górskiego odbywa się transportowanie zwłok z obszaru
gór.

3. Działania ratownicze, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i pkt 4 – 6 oraz w ust. 2 mogą być
prowadzone także z użyciem śmigłowca, ratowniczych pojazdów terenowych, skuterów
śnieżnych a także psów ratowniczych (lawinowych) oraz technik ratownictwa podwodnego
stosowanych ze szczególnym uwzględnieniem jaskiń oraz akwenów wysokogórskich.
Art. 11.
1. Podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa górskiego:
1) kierują, koordynują i bezpośrednio prowadzą działania ratownicze w ramach ratownictwa
górskiego;
2) organizują i prowadzą szkolenia ratowników górskich i narciarskich w tym
wysokospecjalistycznych: dla, kierowców terenowych pojazdów ratowniczych i skuterów
śnieżnych, nurków jaskiniowych, ratowników działających z pokładu śmigłowca oraz
przewodników psów ratowniczych, w tym psów lawinowych;
3) prowadzą działalność profilaktyczną i edukacyjną dotyczącą bezpieczeństwa w górach i na
zorganizowanych terenach narciarskich;
4) prowadzą działalność doradczą i ekspercką w zakresie problematyki bezpieczeństwa w
górach;
5) prowadzą dokumentację działań ratowniczych, o których mowa w pkt 1, w tym rejestr
działań ratowniczych.

2. Ponadto podmioty, o których mowa w ust. 1 mogą:
1) prowadzić ewakuację osób z urządzeń transportu linowego przeznaczonych do transportu
osób;
2) zabezpieczać imprezy sportowe oraz imprezy turystyczne na wniosek organizatora
imprezy;
3) wydawać, na wniosek organu jednostki samorządu terytorialnego, dyrektora parku
narodowego lub krajobrazowego, albo zarządzającego zorganizowanym terenem narciarskim,
osoby fizycznej lub prawnej prowadzącej działalność z zakresie sportu lub turystyki opinie
dotyczące warunków bezpieczeństwa osób uprawiających sport lub turystykę w górach lub na
zorganizowanych terenach narciarskich;
4) występować do zarządzającego zorganizowanym ternem narciarskim oraz podmiotów, o
których mowa w art. 5 ust. 1 z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych zagrożeń w zakresie
bezpieczeństwa osób;
5) organizować, kierować i koordynować działania ratownicze na zorganizowanych terenach
narciarskich na podstawie umowy z zarządzającym zorganizowanym terenem narciarskim;
6) organizować i prowadzić szkolenia wysokościowe z ewakuacji osób z unieruchomionych
urządzeń transportu linowego przeznaczonych do transportu osób, w szczególności dla
pracowników zorganizowanych terenów narciarskich, na których te urządzenia się znajdują; i
innych służb, w tym szkolenia z użyciem śmigłowca;
7) prowadzić rejestr wypadków, o którym mowa w art. 43 ust. 1, oraz na podstawie
upoważnienia udzielonego przez zarządzającego zorganizowanym terenem narciarskim;
8) brać udział w działaniach ratowniczych poza obszarem gór ze szczególnym
uwzględnieniem klęsk żywiołowych i katastrof na wezwanie właściwych służb i sztabów
kryzysowych.

3. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, zawiera następujące dane:
1) imię i nazwisko poszkodowanego, datę i miejsce urodzenia oraz adres
zamieszkania;
2) rodzaj doznanego urazu;
3) rodzaj udzielonej pomocy;
4) miejsce i opis okoliczności wypadku;
5) imiona i nazwiska ratowników górskich udzielających pomocy;
6) datę i czas prowadzenia działań ratowniczych.

4. Informacje, o których mowa w ust. 3, przechowywane są w zbiorze danych przez okres 10
lat od dnia ich wprowadzenia do zbioru.

5. Podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa górskiego udostępnia informacje, o
których mowa w ust. 3 na pisemny wniosek poszkodowanemu oraz organom ścigania, sądom
oraz instytucjom ubezpieczeniowym, w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem.

6. Organizacja i prowadzenie szkoleń, o których mowa w ust. 1 pkt 2, na obszarze parku
narodowego w rejonach udostępnionych dla ruchu turystycznego i sportowego wymaga
zgłoszenia do właściwego dyrektora parku narodowego na 2 tyg przed planowanym
szkoleniem.

7. Organizacja i prowadzenie szkoleń o których mowa w ust. 1 pkt 2, na obszarze parku
narodowego na terenie rezerwatu ścisłego wymaga zgody dyrektora właściwego Parku
Narodowego na wniosek podmiotu upoważnionego do wykonywania ratownictwa górskiego:
1) Wniosek składa się na 4 tygodnie przed planowanym szkoleniem;
2) Dyrektor właściwego parku narodowego jest zobowiązany wydać decyzję w ciągu 2
tygodni;
3) Od jego decyzji przysługuje odwołanie do ministra właściwego do ochrony środowiska
oraz skarga do ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Art. 12
Podmioty uprawnione do wykonywania ratownictwa górskiego są upoważnione do
partnerskiej współpracy a w czasie prowadzenia działań ratowniczych mogą żądać pomocy,
w szczególności od :
1) jednostek systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne;
2) służb podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej oraz ministra
właściwego do spraw wewnętrznych;
3) administracji lasów państwowych oraz parków narodowych i krajobrazowych.
Art. 13.
1.Przedstawiciele podmiotów uprawnionych do wykonywania ratownictwa górskiego z
chwilą stwierdzenia zagrożeń nadzwyczajnych w zakresie bezpieczeństwa osób w górach lub
na zorganizowanych terenach narciarskich, w szczególności takich jak gwałtowne zjawiska
atmosferyczne i skutki tych zjawisk, katastrofy w ruchu powietrznym i lądowym mogą:
1) skierować wniosek do zarządzającego danym terenem, obiektem lub urządzeniem o
wstrzymanie eksploatacji obiektu i urządzenia lub zamknięcie drogi, trasy, terenu dla ruchu
osób do czasu ustąpienia lub usunięcia zagrożeń nadzwyczajnych;
2) ponadto ratownicy mają prawo wydawać bezpośrednie zalecenia dla osób uprawiających
sport lub turystykę w górach lub na zorganizowanych terenach narciarskich;
3) zalecenia związane z bezpieczeństwem wydawane bezpośrednio muszą być bezzwłocznie
wykonane.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, złożony w formie ustnej, powinien zostać
potwierdzony na piśmie i zawierać określenie rodzaju zagrożenia nadzwyczajnego i imię i
nazwisko osoby występującej z wnioskiem. Odwołanie wstrzymania eksploatacji obiektu i
urządzenia lub zamknięcia terenu następuje w formie pisemnej.

Art. 14.
1.Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego ratownikiem górskim
na czas niezbędny do uczestniczenia w działaniach ratowniczych i do wypoczynku
koniecznego po ich zakończeniu.

2. Zwolnienie pracownika od pracy w razie konieczności udziału w działaniach ratowniczych
oraz na czas niezbędny do koniecznego wypoczynku po zakończonej akcji
ratowniczej następuje na podstawie pisemnego wniosku wystawionego przez podmiot
uprawniony do wykonywania ratownictwa górskiego.

3. Za czas zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego w
sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 297 ustawy z dnia 26 czerwca
1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.3).

4. Ustalone w sposób określony w ust. 3 wynagrodzenie wypłaca pracodawca.

Art. 15.
1. Ratownik górski i ratownik narciarski przy wykonywaniu działań ratowniczych korzysta z
ochrony przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88,
poz. 553, z późn. zm.4), dla funkcjonariuszy publicznych.

2. Ratownik górski i ratownik narciarski może poświęcić dobra osobiste innej osoby, inne niż
życie lub zdrowie, a także dobra majątkowe w zakresie, w jakim jest to konieczne dla
ratowania życia lub zdrowia osoby, która uległa wypadkowi w górach lub na organizowanych
terenach narciarskich.

3. Górskiego psa ratowniczego/lawinowego towarzyszącego swemu przewodnikowi nie
dotyczy obowiązek poruszania się w założonym kagańcu i na uwięzi w miejscach
publicznych, środkach komunikacji oraz na wszelkich terenach leśnych oraz na terenach
parków narodowych.

4. Pies ratowniczy/lawinowy musi być wyraźnie oznakowany, a jego przewodnik winien
posiadać dokument potwierdzający przynależność służbową psa do podmiotów ratownictwa
górskiego.

Art. 16.