Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody

Projektowana ustawa przewiduje również, że podmiotem decydującym w imieniu
Skarbu Państwa o ustanowieniu służebności drogowej lub służebności przesyłu będzie
właściwy miejscowo nadleśniczy, podejmujący decyzję za zgodą dyrektora regionalnej
dyrekcji Lasów Państwowych.
Projektowany akt prawny wprowadza także wynagrodzenie za ustanowienie
służebności przesyłu, które będzie stanowić równowartość podatków i opłat
ponoszonych przez PGL Lasy Państwowe za grunty wyłączone z produkcji leśnej,
z uwagi na posadowienie na nich urządzeń należących do ww. przedsiębiorcy. Należy
również podkreślić, że projektowana regulacja nie przewiduje ustalania wysokości
wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogowej, którego wysokość będzie
ustalana na ogólnych zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym.
Ponadto w celu przeciwdziałania zagrożeniom stwarzanym przez drzewa lub krzewy dla
funkcjonowania urządzeń, o których mowa w art. 49 Kodeksu cywilnego, proponuje się
stworzenie w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody podstaw
prawnych umożliwiających właścicielom tych urządzeń, w tym nieposiadającym tytułu
prawnego do nieruchomości, na której znajdują się urządzenia do wystąpienia
z wnioskiem o usunięcie znajdujących się na tej nieruchomości drzew lub krzewów.
Usunięcie drzew lub krzewów następowałoby w takim przypadku bez zgody właściciela
nieruchomości. Proponowane rozwiązanie ogranicza uprawnienia właściciela takiej
nieruchomości, ale jednocześnie służy ochronie wskazanego w art. 31 ust. 3 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej interesu publicznego obejmującego, m.in.: bezpieczeństwo
państwa, porządek publiczny czy zdrowie publiczne. Jak wskazano powyżej
uszkodzenie przez drzewa lub krzewy urządzeń, o których mowa w art. 49 Kodeksu
cywilnego, może spowodować długotrwały brak dostawy energii elektrycznej, gazu lub
wody. Stwarza to tym samym zagrożenie prawidłowego działania instytucji
powołanych do ochrony zdrowia lub życia ludzi (np. szpitali i służb zapewniających
bezpieczeństwo publiczne), sytuacji gospodarczej kraju oraz codziennego
funkcjonowania ludności. Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw omawianych mediów
należy więc uznać za priorytetowe zadanie państwa, którego realizacji ma służyć
projektowana regulacja. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że zgodnie z art. 5
Konstytucji Rzeczpospolita Polska jest obowiązana do zapewnienia bezpieczeństwa
swoim obywatelom. Proponowana regulacja pozostaje również w zgodzie z art. 5
Kodeksu cywilnego stanowiącym, że nie można czynić ze swojego prawa użytku, który

2
byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Energię elektryczną, gaz czy
wodę należy bowiem uznać za dobro społeczne, do którego wszyscy obywatele powinni
mięć zapewniony stały dostęp.
Zmiany zaproponowane w art. 83 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 28 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody rozszerzają zawartość wniosku o usunięcie drzew lub krzewów
składanego przez właściciela urządzeń, o których mowa w art. 49 Kodeksu cywilnego.
Wniosek taki będzie zawierał, imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę właściciela
urządzeń. Wprowadzenie tej regulacji jest konsekwencją zmiany art. 83 ust. 1 pkt 2,
który przewiduje, że z wnioskiem o usunięcia drzew lub krzewów ma możliwość
wystąpić również właściciel ww. urządzeń, bez zgody właściciela nieruchomości.
Rozwiązanie to w znaczny sposób uprości i przyspieszy procedurę uzyskania
zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów. Ponadto przedmiotowa regulacja
wskazuje, że właściciel ww. urządzeń będzie zwolniony z obowiązku wykazania, przy
składaniu wniosku o usunięcie drzew lub krzewów, tytułu prawnego do władania
nieruchomością.
Projektowana regulacja wprowadza również przepis, który przewiduje, że za usunięcie
drzew lub krzewów z terenu nieruchomości, na której znajdują się urządzenia, o których
mowa w art. 49 Kodeksu cywilnego, właścicielowi będzie przysługiwać obligatoryjnie
odszkodowanie, zarówno za wycięte drzewa lub krzewy, jak i za samo przeprowadzenie
ich wycinki. W projektowanej ustawie proponuje się wprowadzenie odszkodowania
jako jedynej formy rekompensaty za wyrządzoną szkodę. Nie planuje się natomiast
wprowadzenia kompensat przyrodniczych. Obecnie bardzo często zdarza się, że za
wycięte drzewa lub krzewy oraz związane z tym szkody właściciele nieruchomości nie
otrzymują żadnego odszkodowania. Dlatego rozwiązanie, które wprowadza niniejsza
ustawa jest dla właścicieli nieruchomości szczególnie istotne, ponieważ daje im
formalną podstawę ubiegania się o odszkodowanie.
Projektowana ustawa określa również sposób ustalania takiego odszkodowania.
Przewiduje ona, że odszkodowanie będzie ustalane w drodze umowy między
właścicielem urządzeń a właścicielem nieruchomości, na której zostały takie urządzenia
zlokalizowane. Projektowana regulacja określa również (w art. 83 ust. 9 ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody), że w przypadku gdy strony nie zawrą umowy
ustalającej wysokość odszkodowania w terminie 30 dni od dnia usunięcia drzew lub
krzewów, odszkodowanie ustala organ, który wydał zezwolenie na ich usunięcie,

3
stosując odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami, dotyczące odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.
Projektowana ustawa zmienia też art. 86 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody. Zmiany te mają na celu niepobieranie opłat za usunięcie
drzew lub krzewów, w sytuacji gdy ich usunięcie jest konieczne do utrzymania
bezpiecznej pracy urządzeń, o których mowa w art. 49 Kodeksu cywilnego.
Projektowana regulacja przewiduje również, że do spraw wszczętych i niezakończonych
przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się tę ustawę.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Przedmiotowy akt prawny nie podlega notyfikacji w rozumieniu rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Projekt ustawy nie jest objęty regulacjami prawa UE.
Przedmiotowy projekt został umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej zgodnie
z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia
prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337). W wyniku tego
wpłynęło jedno zgłoszenie zainteresowania pracami nad przedmiotowym projektem,
które stanowi załącznik do uzasadnienia.

4
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Konsultacje
Projekt ustawy został skonsultowany z:
1. KK NSZZ „Solidarność”,
2. Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych,
3. Forum Związków Zawodowych,
4. Konfederacją Pracodawców Polskich,
5. Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych Lewiatan,
6. Związkiem Rzemiosła Polskiego,
7. Business Center Club – Związek Pracodawców,
8. Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego,
9. Urzędem Regulacji Energetyki,
10. Polskim Towarzystwem Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE),
11. PSE Operator S.A.
W trakcie konsultacji PTPiREE zgłosiło uwagi do przedmiotowego projektu,
dotyczące wysokości płaconych przez przedsiębiorstwa energetyczne odszkodowań
za usunięcie drzew lub krzewów i ustanowienia służebności przesyłu oraz zakresu
użytkowania przedmiotowej służebności. Uwagi te nie zostały jednak
uwzględnione, z uwagi na fakt, że nie negowały one konieczności wypłacania przez
właściciela urządzeń odszkodowań za usunięte drzewa lub krzewy oraz
wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Ponadto projekt został
skierowany do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWiRST).
W wyniku uwag KWiRST w uzasadnieniu do projektu ustawy uszczegółowiono
zapisy dotyczące sposobu wyliczania odszkodowania za usunięcie drzew lub
krzewów oraz omówiono dlaczego nie wprowadza się do ustawy przepisów
stanowiących o konieczności przeprowadzania przez właścicieli urządzeń, o których
mowa w art. 49 Kodeksu cywilnego, kompensacji przyrodniczych.

2. Podmioty, na które oddziałuje przedmiotowa regulacja
Przedmiotowa regulacja będzie oddziaływała na przedsiębiorstwa będące
właścicielami urządzeń, o których mowa w art. 49 Kodeksu cywilnego, PGL Lasy

5
Państwowe, organy administracji publicznej wydające zezwolenia na usunięcie
drzew lub krzewów oraz na właścicieli, posiadaczy i użytkowników wieczystych
nieruchomości, na których znajdują się wskazane wyżej urządzenia.

3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Projektowana regulacja nie będzie miała negatywnego wpływu na sektor finansów
publicznych, w tym na budżet państwa i budżety jednostek samorządu
terytorialnego. Przeciwnie w wyniku wprowadzenia projektowanej ustawy może
nastąpić wzrost wpływów z tytułu podatków lokalnych do budżetów jednostek
samorządu terytorialnego oraz do budżetu państwa.
Projektowane przepisy będą miały wpływ na zwiększenie przychodów budżetu
państwa z tytułu podatku VAT. Do takiej sytuacji prowadzić będzie fakt,
że projektowana ustawa przewiduje wprowadzenie służebności przesyłu lub
służebności drogowej za wynagrodzeniem. Konieczność wypłaty wynagrodzenia,
choć ustawowo ograniczonego do równowartości publicznych należności
ponoszonych przez Lasy Państwowe, spowoduje wzrost kosztów funkcjonowania
właścicieli przedmiotowych urządzeń, w szczególności przedsiębiorstw
energetycznych.

4. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym
na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Projektowana regulacja w szczególności ułatwi wykonywanie ustawowych
obowiązków nałożonych na operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych
w zakresie utrzymania w należytym stanie sieci elektroenergetycznych.
Jednocześnie projektowana regulacja będzie miała wpływ na finanse tych
przedsiębiorstw, związane z koniecznością ponoszenia opłat za ustanowienie
służebności drogowej oraz służebności przesyłu.
W projektowanej ustawie przewidziano, że w odniesieniu do właścicieli urządzeń
wymienionych w art. 49 Kodeksu cywilnego wynagrodzenie za ustanowienie
służebności przesyłu, odpowiadać będzie wysokości podatków i opłat ponoszonych
przez Lasy Państwowe od części nieruchomości, z której korzystanie jest
ograniczone w związku z obciążeniem jej tą służebnością.

6