Rządowy projekt ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania

Druk nr 3386

Warszawa, 16 września 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-106-10


Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o wdrożeniu niektórych przepisów Unii
Europejskiej w zakresie równego
traktowania.

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Prezes Rady
Ministrów.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt
U S T A W A
z dnia

o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego
traktowani1),2)

Rozdział 1
Przepisy ogólne

Art. 1. Ustawa określa obszary i sposoby przeciwdziałania naruszeniom
zasady równego traktowania ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne,
narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację
seksualną oraz organy właściwe w tym zakresie.

Art. 2. 1. Ustawę stosuje się do osób fizycznych oraz do osób prawnych
i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje
zdolność prawną.
2. Przepisów rozdziału 1 i 2 ustawy nie stosuje się do pracowników
w zakresie uregulowanym przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
(Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm3)

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) dyskryminacji bezpośredniej – rozumie się przez to sytuację,
w której osoba fizyczna ze względu na płeć, rasę, pochodzenie
etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd,
niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną jest traktowana
mniej korzystnie niż jest, była lub byłaby traktowana inna osoba
w porównywalnej sytuacji;
2) dyskryminacji pośredniej – rozumie się przez to sytuację, w której
dla osoby fizycznej ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne,
narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność,
wiek lub orientację seksualną na skutek pozornie neutralnego
postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania
występują lub mogłyby wystąpić niekorzystne dysproporcje lub
szczególnie niekorzystna dla niej sytuacja, chyba że postanowienie,
kryterium lub działanie jest obiektywnie uzasadnione ze względu na
zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty, a środki służące
osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne;
3)

molestowaniu – rozumie się przez to każde niepożądane
zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności
osoby fizycznej i stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej,
poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery;
4) molestowaniu seksualnym – rozumie się przez to każde niepożądane
zachowanie o charakterze seksualnym wobec osoby fizycznej lub
odnoszące się do płci, którego celem lub skutkiem jest naruszenie
godności tej osoby, w szczególności przez stworzenie wobec niej
zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej
atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne
lub pozawerbalne elementy;
5) nierównym traktowaniu – rozumie się przez to traktowanie osób
fizycznych w sposób będący jednym lub kilkoma z następujących
zachowań: dyskryminacją bezpośrednią, dyskryminacją pośrednią,
molestowaniem, molestowaniem seksualnym, a także mniej
korzystnym traktowaniem osoby fizycznej wynikającym
z odrzucenia molestowania lub molestowania seksualnego lub
podporządkowania się molestowaniu lub molestowaniu
seksualnemu, oraz zachęcanie do takich zachowań i nakazywanie
tych zachowań;
6)

zasadzie równego traktowania – rozumie się przez to brak
jakichkolwiek zachowań stanowiących nierówne traktowanie;
2
7) usługach – rozumie się przez to usługi w rozumieniu art. 57
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Art. 4. Ustawę stosuje się w zakresie:
1) podejmowania kształcenia zawodowego, w tym dokształcania,
doskonalenia, przekwalifikowania zawodowego oraz praktyk
zawodowych;
2) warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej
lub zawodowej, w tym w szczególności w ramach stosunku pracy
albo pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej;
3) przystępowania i działania w związkach zawodowych,
organizacjach pracodawców oraz samorządach zawodowych, a także
korzystania z uprawnień przysługujących członkom tych
organizacji;
4) dostępu i warunków korzystania z:
a) instrumentów rynku pracy i usług rynku pracy określonych
w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415,
z późn. zm4)rowanych przez instytucje rynku pracy oraz
instrumentów rynku pracy i usług rynku pracy oferowanych
przez inne podmioty działające na rzecz zatrudnienia, rozwoju
zasobów ludzkich i przeciwdziałania bezrobociu,
b) zabezpieczenia społecznego,
c) opieki zdrowotnej,
d) oświaty i szkolnictwa wyższego,
e) usług, w tym usług mieszkaniowych, rzeczy oraz nabywania
praw i energii, jeżeli są one oferowane publicznie.

Art. 5. Ustawy nie stosuje się do:
3
1) sfery życia prywatnego i rodzinnego oraz czynności prawnych
pozostających w związku z tymi sferami;
2) treści zawartych w środkach masowego przekazu oraz

ogłoszeniach w zakresie dostępu i dostarczania towarów i usług,
o ile dotyczą płci;
3) swobody wyboru strony umowy, o ile tylko nie jest oparty na płci,
rasie, pochodzeniu etnicznym lub narodowości;
4) usług edukacyjnych w zakresie dotyczącym odmiennego
traktowania ze względu na płeć;
5) odmiennego traktowania ze względu na płeć w dostępie i warunkach
korzystania z usług, rzeczy oraz nabywania praw lub energii, jeżeli
ich zapewnienie wyłącznie lub głównie dla przedstawicieli jednej
płci jest obiektywnie i racjonalnie uzasadnione celem zgodnym
z prawem, a środki służące realizacji tego celu są właściwe
i konieczne;
6) odmiennego traktowania co do możliwości i warunków
podejmowania i wykonywania działalności zawodowej oraz
podejmowania, odbywania i ukończenia nauki w zakresie
kształcenia zawodowego, w tym w zakresie studiów wyższych,
jeżeli rodzaj lub warunki wykonywania danej działalności
zawodowej powodują, że przyczyna odmiennego traktowania jest
rzeczywistym i decydującym wymaganiem zawodowym stawianym
danej osobie fizycznej, proporcjonalnym do osiągnięcia zgodnego
z prawem celu różnicowania sytuacji tej osoby;
7) ograniczania przez kościoły i inne związki wyznaniowe, a także
organizacje, których etyka opiera się na religii, wyznaniu lub
światopoglądzie, dostępu do działalności zawodowej oraz jej
wykonywania ze względu na religię, wyznanie lub światopogląd,
jeżeli rodzaj lub warunki wykonywania takiej działalności
powodują, że religia, wyznanie lub światopogląd są rzeczywistym
i decydującym wymaganiem zawodowym stawianym danej osobie
fizycznej, proporcjonalnym do osiągnięcia zgodnego z prawem celu
4