Senacki projekt ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa

12
rozpatrzona jej sprawa. Aczkolwiek
zaznaczyć trzeba, że powiadomienie takie nie
oznacza, iż uczestnik będzie mógł stawić się na planowanym posiedzeniu. Chodzi raczej o
przekazanie mu informacji o tym, kiedy Rada zajmie się jego sprawą. Natomiast kwestia tak
osobistego stawiennictwa, jak i składania pisemnych wyjaśnień uregulowana została odrębnie, a
mianowicie w art. 34 ust. 2 projektu, który wskazuje, że to po stronie Rady leży decyzja w
przedmiocie wezwania uczestnika lub żądania od niego dodatkowych wyjaśnień czy też
zwrócenia się do właściwego podmiotu o uzupełnienie materiałów sprawy (zob. § 20 ust. 1 i 3
rozporządzenia). Proponowane ujęcie tego zagadnienia – według projektodawcy – nie grozi
paraliżem prac KRS, którego zapewne nie dałoby się niejednokrotnie uniknąć, zwłaszcza w
sytuacji wielości uczestników i przyznania im prawa do stawienia się na posiedzenie plenarne
Rady.
Projektowane art. 35 – 38 mają natomiast na celu dostosowanie rozwiązań ustawy o
Krajowej Radzie Sądownictwa do zachodzących zmian w zakresie modelu kariery sędziowskiej, w
tym zapewnienia większej transparentności procedowania tego organu w przypadku spraw
związanych z przedstawianiem wniosków o powołanie na urząd sędziego. To ostatnie dotyczy
w szczególności procesu tworzenia „list rankingowych” w razie zgłoszenia się więcej niż
jednego kandydata na wolne stanowisko sędziowskie, a także dopuszczenia przedstawicieli
organów prawniczych samorządów zawodowych oraz innych instytucji do udziału w pracach
zespołów roboczych (art. 37). Zasadne jest w tym zakresie również zapewnienie spójności
przepisów projektowanej ustawy z postanowieniami ustaw regulujących ustrój sądów, nade
wszystko ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, albowiem to
w niej unormowane zostały kwestie zgłaszania się kandydatów do pełnienia urzędu sędziego,
łącznie z procedurą poprzedzającą przekazanie stosownych materiałów Radzie. Poręczeniem
prawidłowości działania KRS w opisywanym zakresie ma być także wymóg upubliczniania
uchwał przewidziany w art. 38 ust. 2 projektu.
Oprócz tego należało uregulować zagadnienie prawomocności uchwał w sprawach,
w których do urzędu sędziego aspiruje kilku kandydatów – jest to konsekwencja rozwiązania
polegającego na zobowiązania Rady do łącznego ich rozpatrzenia i oceny oraz podjęcia jednej
uchwały w przedmiocie przedstawienia wniosku Prezydentowi do powołania na stanowisko
sędziowskie (art. 38 ust. 1 i art. 44 ust. 2).
2.14. W projektowanej ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa przewiduje się także
zamieszczenie regulacji zawartych w art. 13 ust. 2 – 6 ustawy z 2001 r. Istotną zmianą w tym
zakresie jest ustanowienie dwutygodniowego terminu do wniesienia odwołania od uchwały
Rady (art. 45 ust. 2 projektu) oraz wyłączenie tzw. przymusu adwokacko-radcowskiego w
13
postępowaniu toczącym się przed Sądem Najwyższym wskutek zaskarżenia uchwały
Rady (art. 45 ust. 3). Obie propozycje wiążą się ze sobą, gdyż wyeliminowanie
obowiązkowego zastępstwa przez profesjonalnych pełnomocników (co ma znaczenie np. dla
referendarzy czy też asystentów sędziów) powoduje, iż ustawodawca może – bez szkody dla
uczestników postępowania – skrócić termin na odwołanie się od decyzji Rady, przez co
niewątpliwie szybciej uzyska ona walor pełnej prawomocności.
Zagadnienie uzasadniania uchwał KRS podjętych w tzw. sprawach indywidualnych
oraz tryb ich doręczania ostatecznie unormowano w odrębnej jednostce redakcyjnej (art. 43
projektowanej ustawy; nieco szerzej co do tego, z uwagi na specyfikę postępowania, art. 41 ust.
3) – por. § 21 ust. 3–5 rozporządzenia.
2.15. Art. 46 projektu przenosi z kolei na grunt projektowanej ustawy instytucję
wznowienia postępowania znaną wszystkim procedurom. Określa się ją tu jako „ponowne
rozpatrzenie sprawy”. Przesłanką takiego ponownego działania Rady co do rozstrzygniętej już
kwestii ma być „ujawnienie się nowych okoliczności”, zaś impuls w tym zakresie może wyjść
od Rady bądź też od osoby zainteresowanej (ust. 1). Zgodnie z proponowanym brzmieniem art.
46 ust. 2 decyzja o ponownym rozpatrzeniu sprawy winna przybrać formę stosownej uchwały.
W analogiczny sposób KRS ma rozstrzygać o odmowie ponownego rozpatrzenia sprawy.
2.16. Wobec zmian, jakie w porównaniu z obowiązującym stanem prawnym mają być
wprowadzone przepisami rozdziałów 2 i 3, trzeba dokonać odpowiedniej nowelizacji norm
znajdujących się w innych ustawach. Dotyczy to art. 10 § 3 pkt 5, art. 32 § 9, art. 33 § 4 oraz
art. 40 § 2 i 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o ustroju sądów wojskowych (art. 47
projektu), art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju
sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 607, z późn. zm. – art. 48 projektu), § 3a
dodawanego w art. 70 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych
(art. 49 projektu), art. 21 § 1, 3 i 4, jak też art. 21a § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o
ustroju sądów administracyjnych (art. 50 projektu) i wreszcie art. 31 § 7 ustawy z dnia 23
listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 240, poz. 2052, z późn. zm. – art. 51
projektu). Część z tych zmian, o czym była już mowa, ma charakter merytoryczny, część –
czysto legislacyjny (jak chociażby dla zapewnienia spójności terminologicznej w odniesieniu do
nazwy środka zaskarżenia przysługującego od uchwał Rady).
2.17. W rozdziale 5, zatytułowanym „Przepisy przejściowe i końcowe”, trzeba
natomiast przesądzić w szczególności, że osoby wchodzące w skład Prezydium Rady, powołane
14
zgodnie z dotychczasowymi przepisami, mają
pełnić swoje funkcje do upływu okresu, na
który je wybrano. W odróżnieniu bowiem od samej Rady (będącej organem konstytucyjnym,
którego kadencja determinowana jest właśnie postanowieniami ustawy zasadniczej), Prezydium
wyłaniane jest na podstawie ustawy i działa w zakresie zawartego w niej umocowania.
Niezbędne jest oprócz tego odniesienie się do problematyki spraw w toku. W tym zakresie
jednak lepsze wydaje się być skorzystanie z zasady działania ustawy nowej jako regulującej
postępowanie przed Radą w sposób całościowy i wyczerpujący. Rozwiązanie to znajduje
ponadto wsparcie w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, który odroczył wejście swego
rozstrzygnięcia w życie do dnia 2 grudnia 2010 r. (można zatem sądzić, że intencją Trybunału
nie było utrzymywanie niekonstytucyjnych uregulowań dłużej niż przez okres 12 miesięcy –
zob. pkt II sentencji wyroku z dnia 19 listopada 2009 r.).
3. Konsultacje
Projekt ustawy został przekazany do zaopiniowania Krajowej Radzie Sądownictwa,
Ministrowi Sprawiedliwości, Prokuratorowi Generalnemu, Sądowi Najwyższemu, Naczelnemu
Sądowi Administracyjnemu, Naczelnej Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie Radców
Prawnych, Stowarzyszeniu Sędziów Polskich JUSTITIA, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka
oraz Ministrowi Spraw Zagranicznych.
W toku prac nad proponowanymi przepisami uwzględniono część postulatów i uwag
sformułowanych w opiniach pisemnych oraz zaprezentowanych na posiedzeniu połączonych
komisji senackich przez członków Krajowej Rady Sądownictwa, Ministra Sprawiedliwości
oraz przedstawiciela Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
4. Skutki finansowe wykonania projektowanej ustawy
Projektowana ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.
Podkreślić wypada, że wysokość diet przewidzianych w proponowanym art. 27 jest identyczna,
jak ustalona w aktualnie obowiązującym rozporządzeniu Prezydenta RP z dnia 13 listopada
2009 r. w sprawie wysokości diet dla członków Krajowej Rady Sądownictwa (Dz. U. Nr 196,
poz. 1511).
15
5. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii
Europejskiej
Projektowana ustawa o KRS pozostaje poza zakresem przedmiotowym regulowanym
prawem Unii Europejskiej.
Warszawa, 30 sierpnia 2010 r.
BAS-WAPEiM-1509/10
Pan
Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego projektu
ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (przedstawiciel wnioskodawców:
senator Piotr Benedykt Zientarski)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r., Nr 5, ze
zmianami) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt nowej ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa obejmuje przepisy
regulujące sprawy z zakresu kompetencji i ustroju Krajowej Rady Sądownictwa,
sposobu jej działania oraz postępowania przed Radą, a także przewiduje
nowelizację przepisów innych ustaw dla zachowania spójności i
komplementarności z projektowaną ustawą.
Projekt ustawy ma na celu przede wszystkim wykonanie orzeczenia
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 listopada 2009 r. (sygn. akt K 62/07).
Zgodnie z art. 55 projektu, ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od
dnia ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Materia, której dotyczy projekt, nie jest objęta zakresem regulacji prawa
Unii Europejskiej.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Projekt nie reguluje kwestii objętych prawem Unii Europejskiej.

4. Konkluzje
Przedmiot projektu ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa nie jest
objęty prawem Unii Europejskiej.

Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski