Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu oraz niektórych innych ustaw

9. W projekcie ustawy wprowadzono również szereg instrumentów finansowych mających
na celu ułatwienie finansowania odbudowy zniszczonych obiektów. Są nimi m.in.
zwolnienia z podatku od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych,
dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych na zakup gruntów przeznaczonych do
odbudowy budynków, zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku osunięcia ziemi,
w innym niż dotychczasowe miejscu.

10. W projekcie ustawy wprowadzono również zmiany niektórych innych ustaw w celu
zapewnienia spójności proponowanych zmian z regulacjami innych ustaw.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Wejście w życie z dniem ogłoszenia wynika
z konieczności jak najszybszego uzupełnienia i zmiany obowiązujących uregulowań
prawnych w celu ułatwienia i przyśpieszenia odbudowy zniszczonych i uszkodzonych
obiektów budowlanych, w związku z wystąpieniem masowych ruchów ziemi, a także budowy
(relokacji) budynków na nowych, bezpiecznych terenach. Rozwiązanie to nie narusza
jednocześnie zasady demokratycznego państwa prawnego.

Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Projektowana ustawa nie podlega procedurze notyfikacji zgodnie z przepisami rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania krajowego systemu
notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337), projekt ustawy
został zamieszczony na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa
Infrastruktury.
aden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem ustawy,

w trybie przepisów o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.

Projekt został uzgodniony z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.
4
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

Zdarzenia, jakie nastąpiły na przełomie maja i czerwca 2010 r., tj. powodzie obejmujące
bardzo duży obszar kraju i osuwiska powstałe wskutek długotrwałych intensywnych opadów
atmosferycznych, a przede wszystkim związana z tym duża skala zniszczeń budynków
i obiektów infrastrukturalnych były punktem wyjścia do analiz obowiązujących uregulowań
prawnych mających bezpośredni wpływ na zapewnienie bezpieczeństwa ludzi i mienia przy
określaniu sposobu zagospodarowania terenów.
Wyniki tych analiz prowadzą do wniosku, że istnieje potrzeba dokonania zmian
w obowiązującym prawie, zarówno w aktach, których realizacja będzie następowała
w dłuższej perspektywie czasowej, jak i w tych, które umożliwiają bezzwłoczne podjęcie
działań niezbędnych do naprawy powstałych zniszczeń.
Długofalowe pozytywne rezultaty powinna przynieść przygotowywana obecnie
nowelizacja ustawy – Prawo wodne, w której proponowane regulacje powinny zapewnić
zmianę zasad zagospodarowania na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi.
Proponowane w projekcie ustawy zmiany objęły w związku z tym problem odbudowy
zniszczonych obiektów na innych obszarach, tj. obszarach powstałych osuwisk ziemi.
Duża liczba zarejestrowanych zniszczeń wskutek powstałych osuwisk świadczy o braku
dostatecznych uregulowań w tym zakresie. Podstawowym celem proponowanych regulacji
było więc stworzenie podstaw prawnych:
– do jak najszybszej pomocy poszkodowanym w odbudowie zniszczonych obiektów,
– do aktywnego włączania się jednostek samorządu terytorialnego w proces
identyfikowania obszarów osuwiskowych, na których powinny obowiązywać odrębne
zasady zagospodarowania.
Efektem tych działań powinno być zwiększenie bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz
zminimalizowanie kosztów potencjalnych zniszczeń w podobnych sytuacjach.
Straty spowodowane działaniem żywiołu w okresie maja i czerwca 2010 r. – wg danych
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wynosi 2,9 mld euro.
Osuwiska wystąpiły w czterech województwach:
• małopolskim,
• podkarpackim,
• śląskim,
• świętokrzyskim.
5
Ze względu na znikome straty zinwentaryzowane w województwie świętokrzyskim (jeden
zniszczony budynek) pominięto je w dalszych analizach.

Dane dotyczące występujących osuwisk i wywołanych nimi zniszczeń przedstawia poniższe
zestawienie (wg danych MSWiA)

lp województwo ilość gmin, w których
ilość domów
ilość osuwisk
występują osuwiska (dot.
mieszkalnych
budynków mieszkalnych)
zniszczonych/
zagrożonych
1 małopolskie 57
971 1303
2 podkarpackie
34
629
bd
3
śląskie
16
39
42

RAZEM
107
1 639
1 345

Dotychczasowe badania obszarów osuwiskowych i terenów zagrożonych osuwiskami
przeprowadzane były przez organy administracji publicznej w ograniczonym zakresie
obszarowym. Dane wynikające z tych badań nie pozwalają na wyciągnięcie kompleksowych
wniosków o zwiększaniu się ilości osuwisk w stosunku do lat ubiegłych.
W ocenie skutków regulacji, w zakresie wpływu na finanse publiczne, ze względu na
fakultatywność zadań organów gminy dotyczących uchwalania aktów prawa miejscowego
wprowadzających ewentualne ograniczenia w sposobie zagospodarowania na terenach
osuwiskowych, nie jest możliwe oszacowanie kosztów jednostek samorządu terytorialnego
w tym zakresie. Planowane przez samorządy wydatki w tym zakresie powinny uwzględniać
możliwości budżetu gminy.
Organy gminy dysponują ponadto możliwością wprowadzenia określonych uregulowań
dotyczących przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu poprzez sporządzanie
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w trybie ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym.
Aktywność gmin w zakresie sporządzania aktów planistycznych powinna przyczynić się
do zminimalizowania w przyszłości negatywnych skutków występowania osuwisk ziemi,
stwarzając jednocześnie podstawy do planowej urbanizacji.

1. Podmioty, na które oddziałuje akt prawny
Projekt ustawy będzie miał bezpośredni wpływ na działalność jednostek samorządu
terytorialnego i podmiotów realizujących inwestycje celu publicznego. Pośrednio będzie
wpływał na wszystkie podmioty gospodarcze związane z budownictwem.
6
2. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Wejście w życie ustawy może wygenerować koszty w zakresie ewentualnych
odszkodowań wynikających z ograniczenia wykonywania prawa własności nieruchomości
objętych aktami prawa miejscowego, wydawanymi przez radę gminy, w odniesieniu do
terenów osuwiskowych. Wydawanie tych aktów jest fakultatywne i będzie następowało
w miarę posiadanych przez gminę środków na wypłatę odszkodowań.
Projektowane regulacje będą również powodować – przejściowo – wydatki związane
z odszkodowaniami dla właścicieli, użytkowników wieczystych lub osób, którym przysługuje
ograniczone prawo rzeczowe do nieruchomości, objętych miejscowym planem odbudowy,
w odniesieniu do których istnieje konieczność wywłaszczenia nieruchomości na rzecz gminy,
w celu realizacji tego planu, w tym koszty sporządzenia operatów szacunkowych. Koszty te
będą jednak równoważone poprzez zbywanie przez gminę, wyznaczonych w miejscowym
planie odbudowy działek, w szczególności na rzecz osób, którym przysługuje prawo
rzeczowe do nieruchomości objętych zakazem zabudowy. Przyjęte rozwiązania są niezbędne
w celu zapewnienia racjonalnej relokacji mieszkańców terenów zagrożonych ponownym
działaniem żywiołu.
Proponowane regulacje wpłyną również na pomniejszenie wpływów z podatku PCC,
mogą również spowodować pomniejszenie wpływów z podatków PIT i CIT.

Przewidywane koszty realizacji miejscowych planów odbudowy dla terenów osuwiskowych
w zakresie infrastruktury inżynieryjnej i drogowej oraz kosztów wykupu gruntów:
Na podstawie danych GUNB na dzień 17.06.2010 r.
Liczba budynków uszkodzonych lub zniszczonych w wyniku osuwisk ziemi:
Budynki zniszczone: 560
Budynki do odbudowy i remontu: 1709

Razem: 2269 budynków

Przyjęto założenie, że część właścicieli zniszczonych budynków będzie realizować odbudowę
na innych posiadanych nieruchomościach, nieobjętych miejscowym planem odbudowy.
7
Założono:

− relokację 70 % budynków całkowicie zniszczonych (konieczność rozbiórki) lub
uszkodzonych (konieczność odbudowy/remontu) w wyniku osunięcia się ziemi,
− 1200 m2 średnia powierzchnia działki budowlanej,
− 18 037,5 zł – średnia cena gruntów ornych w złotych za hektar w I kwartale 2010 r. wg
GUS

2269 x 70 %=1588 budynków, dla których potencjalnie może być sporządzany miejscowy
plan odbudowy.

redni koszt realizacji 1 km infrastruktury inżynieryjnej i drogowej:
Rurociąg wodociągowy: 266 000 zł
Rurociąg kanalizacyjny: 573 000 zł
Linia kablowa: 107 496 zł
Droga z jednostronnym chodnikiem: 2 353 812 zł
Razem: 3 300 308 zł
3 300 308 : 1000 m =3 300 zł/mb

1588 x 1200m2 = 190 ha
190 ha x 1,25 = 237 ha (powierzchnia działek budowlanych + powierzchnia pod drogi
przewidziana do sporządzenia miejscowych planów odbudowy)

25 % x 237 = 59,25 ha, tj. 592500 m2 (powierzchnia pod drogi)
592500 : 10 m (szerokość drogi) = 59250 mb dróg
59250 x 3 300 zł/mb = 195 525 tys. zł (udział w kosztach po 50 % jednostek samorządu
terytorialnego i budżetu państwa, tj. po ok. 97 762 tys. zł)

Zakładany koszt jednostek samorządu terytorialnego związany z wykupem nieruchomości
pod infrastrukturę drogową:

59,25 ha x 18 037 zł/ha = 1 069 tys. zł (koszt jednostek samorządu terytorialnego)

Zakładana kwota partycypacji budżetu państwa z rezerwy celowej na przeciwdziałanie
i usuwanie skutków klęsk żywiołowych w wydatkach związanych z wywłaszczeniem
nieruchomości – 25 % to jest 267 tys. zł.

8