Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Warszawa, 22 czerwca 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-38 (6)/10






Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec poselskiego
projektu ustawy:
- o zmianie ustawy o podatku od
towarów i usług (druk nr 2853).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Finansów do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.


(-) Donald Tusk



Stanowisko Rządu

do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
(druk sejmowy nr 2853)

Poselski projekt zakłada wprowadzenie ustawowego zwolnienia od podatku od towarów
i usług dostaw towarów i świadczenia usług na rzecz organizacji prowadzących działalność
użyteczną o charakterze dobroczynnym. Warunkiem zastosowania zwolnienia jest aby
beneficjenci towarów i usług prowadzili działalność statutową w zakresie realizacji celów
określonych w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.) a także, aby prowadzona przez nich
działalność była działalnością społecznie użyteczną. Beneficjenci dla zastosowania
zwolnienia nie mogą działać w celu osiągnięcia zysku.
Projekt zakłada, iż warunkiem zwolnienia od podatku jest również aby przekazane towary lub
świadczone usługi przeznaczone zostały w całości do realizacji zadań statutowych
organizacji, a także by ich dostarczenie zostało udokumentowane fakturą.
Projekt przewiduje także rozwiązania w zakresie zwolnienia od podatku usług
telekomunikacyjnych (dobroczynne zbiórki pieniędzy poprzez sms-y i połączenia
telefoniczne) przy spełnieniu dodatkowych przesłanek tj.:
- usługi świadczone są w ramach zorganizowanych akcji dobroczynnych,
- cena za usługę jest wyraźnie określona i podana do publicznej wiadomości w sposób
określony przez organizatora akcji dobroczynnej,
- przychód z tych usług przeznaczony zostanie w całości na realizację zadań
statutowych organizacji w terminie 12 miesięcy od dnia akcji dobroczynnej.

Proponowane rozwiązania należy ocenić negatywnie nie tylko ze względu na ich co do zasady
niezgodność z prawem Unii Europejskiej lecz również z uwagi na naruszenie zasad
systemowych w podatku VAT.
Na wstępie należy wskazać, że od momentu przygotowania ww. projektu (2008 r.)
w przepisach o podatku od towarów i usług przyjęto rozwiązania regulujące niektóre
zagadnienia objęte proponowanymi regulacjami.
Odnosząc się do proponowanych zapisów należy wskazać, iż projekt ustawy zawiera
propozycje zwolnienia dostawy towarów i świadczenia usług niezależnie czy są to dostawy
odpłatne, czy nieodpłatne. Projektodawcy nie uzasadniają dlaczego zwolnieniem miałyby być
objęte również odpłatne dostawy. Projektowane zwolnienie od podatku od towarów i usług
powyższych czynności oznacza, iż podatnikowi dokonującemu tych czynności nie będzie
przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług
związanych z tymi czynnościami. Zgodnie bowiem z generalną zasadą systemu podatku
VAT, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje, co do zasady,

w zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności
opodatkowanych tym podatkiem (propozycja dodania w art. 90 ust. 6a nie eliminuje w pełni
negatywnego wpływu proponowanych rozwiązań na realizację zasady neutralności w podatku
od towarów i usług).
Należy zaznaczyć, że tego rodzaju zwolnienie może być w wielu przypadkach mniej
korzystne dla podatnika, niż zastosowanie obowiązujących reguł ogólnych, w tym
postanowień art. 29 ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.).
Projektodawcy wprowadzając warunki do stosowania zwolnienia odnoszą się do działalności
wykonywanej przez organizację prowadzącą działalność użyteczną o charakterze
dobroczynnym. Nie ma przy tym jasności jak należy definiować taką działalność co z góry
skazuje projektowane przepisy na wątpliwości interpretacyjne i spory pomiędzy podatnikiem
a organem podatkowym.
Poza tym, zgodnie z projektem niespełnienie warunku przez nabywcę rodzi obowiązek
naliczenia podatku przez dostawcę. W takiej sytuacji dostawca musiałby wiedzieć, że
nabywca np. niezgodnie ze statutem wykorzystałby otrzymany towar czy wykonaną na jego
rzecz usługę. Takie podejście oznaczałoby konieczność kontroli nabywcy przez dostawcę,
brak jest jednak w tym zakresie jakichkolwiek propozycji jak taka kontrola miałaby
wyglądać.
Należy również zwrócić uwagę, że dostawca musiałby również (dla możliwości zastosowania
zwolnienia) określić czy beneficjent prowadzi działalność społecznie użyteczną i nie działa
w celu osiągnięcia zysku, co w praktyce może nastręczać trudności.
Proponowane w art. 43a ust. 3 zwolnienie usług telekomunikacyjnych jest niejasne,
w szczególności pkt 2 i 3 tej regulacji. Jeżeli pkt 2 mówi o cenie za usługę pobieranej przez
operatora i zatrzymywanej przez niego, to nie może być spełniony warunek z pkt 3, zgodnie
z którym cały przychód z tych usług przeznaczony zostanie na realizację zadań statutowych
organizacji w terminie 12 miesięcy od dnia akcji dobroczynnej.

Ponadto, przyjęcie przepisu art. 2 projektu ustawy, który przewiduje możliwość
retroaktywnego działania proponowanych przepisów począwszy od dnia 1 stycznia 2008 r.
spowodowałoby znaczne skutki budżetowe. Nie można zgodzić się zatem z opinią
projektodawców wyrażoną w uzasadnieniu do projektu, że skutki te byłyby znikome.

Z uwagi na znaczny upływ czasu od momentu przedstawienia ww. projektu poselskiego, do
obecnej jego oceny należy wskazać na niektóre zmiany w przepisach o podatku od towarów
i usług, które dotyczą problematyki objętej projektem poselskim. Przede wszystkim z dniem
1 grudnia 2008 r. uchylono art. 29 ust. 10a cyt. ustawy, co oznacza że określanie podstawy
opodatkowania przy wszelkich obecnie darowiznach żywności uwzględnia (bezwarunkowo)
uaktualnioną na dzień darowizny ich cenę nabycia.


2
Ponadto, od dnia 1 stycznia 2009 r. do ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzone
zostało zwolnienie od podatku darowizn żywności przekazywanej przez producentów na
rzecz organizacji pożytku publicznego z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej
prowadzonej przez te organizacje (art. 43 ust. 1 pkt 16). Zwolnienie to nie eliminuje prawa do
odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi towarami.
Z uwagi na rosnącą liczbę zbiórek publicznych organizowanych przy wykorzystywaniu
krótkich wiadomości tekstowych (SMS-ów) wysyłanych przez abonentów sieci telefonii
komórkowej Minister Finansów w dniu 2 czerwca 2010 r. podpisał rozporządzenie
zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od
towarów i usług, które zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw Nr 96 pod pozycją 623.
Zgodnie z ww. rozporządzeniem Ministra Finansów zwalnia się od podatku od towarów
i usług między innymi usługi o podwyższonej opłacie w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca
2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.), świadczone w celu
zebrania środków pieniężnych w trakcie zbiórki publicznej organizowanej przez organizacje
pożytku publicznego (SMS).
Przepisy ww. rozporządzenia w przeciwieństwie do projektu poselskiego,
w sposób spójny i systemowy realizują oczekiwane w tym zakresie rozwiązania w podatku od
towarów i usług. Przepisy ww. rozporządzenia Ministra Finansów prowadząc do
nieobciążania VAT takich SMS-ów wpisują się w tendencje i praktyki, które pojawiły się
w ostatnim czasie w państwach członkowskich Unii Europejskiej, nie rodząc przy tym
wątpliwości (tak jak projekt poselski) co do zgodności z prawem Unii Europejskiej rozwiązań
w części dotyczącej braku obowiązku dokonywania korekt związanych ze świadczeniem
usług zwolnionych od podatku.

Reasumując, z uwagi na fakt, iż projektowane rozwiązania przedłożone w poselskim
projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk sejmowy nr 2853) są
niespójne, naruszają systemowe założenia podatku VAT oraz nie uwzględniają
wprowadzonych rozwiązań w tym podatku, Rząd stoi na stanowisku, iż propozycje
przedłożone w ww. druku należy ocenić negatywnie.


3