Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora

2
prowadzenia Rejestru Korzyści (zgłaszanie zmian w ciągu 30 dni od dnia ich zaistnienia) nie
uzasadnia dublowania w nim wpisów z oświadczenia majątkowego, rzecz bowiem
w możliwości kontrolowania przez opinię publiczną tych informacji, a nie w szybkości
ich przekazywania.
Przyjmując, że informacje o aktywności gospodarczej i zawodowej będą wykazywane
jedynie w oświadczeniu majątkowym, należało usunąć dotychczasowy obowiązek ujawniania
w Rejestrze danych o wszystkich stanowiskach i zajęciach wykonywanych zarówno w
administracji publicznej, jak i w instytucjach prywatnych, z tytułu których pobiera się
wynagrodzenie, oraz pracy zawodowej wykonywanej na własny rachunek.
Na marginesie - przepis ten budził wiele wątpliwości ze względu na brak legalnej
definicji instytucji prywatnej.
Analizując przepisy o Rejestrze Korzyści zawarte w art. 35a ust. 3 (zarówno
w brzmieniu obecnie obowiązującym, jak i projektowanym w niniejszej inicjatywie) warto
zwrócić uwagę na zasadnicze znaczenie ostatniego przepisu w wyliczeniu, mówiącego
o "innych korzyściach" o wartości większej niż przyjęta kwota. Ten przepis – w obowiązującej
i projektowanej wersji stanowiący pkt 5 w art. 35a ust. 3 – stanowi swoiste dopełnienie
logiczne pozostałych elementów wyliczenia. Inaczej mówiąc – to przepis o obowiązku
ujawnienia innych (tj. wszystkich) korzyści o wartości przekraczającej ustalone minimum
przesądza o zakresie regulacji, natomiast wcześniejsze postanowienia wskazują przykładowe
kategorie korzyści.
Istotna jest kwestia wartości korzyści, powyżej której należy ją ujawnić. Według
obecnego brzmienia przepisu informować należy o darowiźnie otrzymanej od podmiotów
krajowych lub zagranicznych, jeżeli jej wartość przekracza 50 % najniższego wynagrodzenia
pracowników za pracę, obowiązującego w grudniu roku poprzedzającego, określonego przez
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na podstawie Kodeksu pracy. Wartość ta została
ustabilizowana, tj. obecnie wynosi mniej niż połowa minimalnego wynagrodzenia. Zgodnie
bowiem z przepisem art. 25 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1676 z późn. zm.) ilekroć w przepisach prawa
jest mowa o „najniższym wynagrodzeniu za pracę pracowników” – przez odwołanie się do
odrębnych przepisów lub do Kodeksu pracy albo przez wskazanie Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej, Ministra Pracy i Polityki Społecznej lub ministra właściwego do spraw pracy jako
zobowiązanego do ustalania takiego wynagrodzenia na podstawie odrębnych przepisów lub
Kodeksu pracy – oznacza to kwotę 760 zł. Tak więc do Rejestru Korzyści należy zgłaszać
darowizny przekraczające kwotę 380 zł. Od 1 stycznia 2009 r. minimalne wynagrodzenie za
pracę w Polsce wynosi 1276 zł, połowa tej kwoty to 638 zł. Tyle wynosiłaby granica
zgłaszania korzyści, gdyby nie cytowane wcześniej przepisy "stabilizujące".
3
Rozwiązanie przyjęte w przedstawianym projekcie nowelizacji opiera się na
założeniu, że to właśnie, ostatnie rozwiązanie jest najbliższe intencji ustawodawcy, dlatego
w obu przepisach odwołujących się do kwoty wskazano właśnie 50 % minimalnego
wynagrodzenia za pracę.
Kontynuując wskazanie różnic pomiędzy brzmieniem obecnie obowiązującym
i propozycjami zawartymi w projekcie należy wskazać na to, że proponuje się rezygnację ze
zbędnych, zmniejszających jasność przepisu powtórzeń. I tak w postanowieniu odnoszącym się
do darowizny zrezygnowano ze wskazania, że może ona pochodzić od podmiotów krajowych
lub zagranicznych, bowiem innych już podmiotów, niż te dwie dopełniające się kategorie, nie
ma.
W odniesieniu do wyjazdów dokonano następujących korekt:
1) usunięto wskazanie wyjazdów krajowych z tego względu, że koszty podróży
parlamentarzystów po kraju są najczęściej pokrywane ze środków publicznych
(komunikacja publiczna na podstawie umów z Kancelariami Sejmu i Senatu, podróże
samochodowe – z części ryczałtu na utrzymanie biura),
2) usunięto zastrzeżenie, że ujawnieniu podlegają wyłącznie podróże niezwiązane
z funkcją publiczną uznając, że istotą Rejestru jest właśnie wychwytywanie korzyści,
związanych z mandatem, a więc także podróży finansowanych przez osoby trzecie,
niezależnie od siły ich związku z pracą w parlamencie,
3) usunięto też zastrzeżenie, że nie podlegają ujawnianiu podróże finansowane przez
małżonków, partie, zrzeszenia lub fundacje, uznając, że nie istnieje racjonalny powód,
aby te źródła finansowania zasługiwały na dyskrecję.
Dotychczasowe przepisy nakazują, aby do Rejestru zgłaszać informacje o udziale
w organach fundacji, spółek prawa handlowego lub spółdzielni, nawet wówczas, gdy z tego
tytułu nie pobiera się żadnych świadczeń pieniężnych. Nie są to korzyści stricte. W projekcie
dokonano dwóch znaczących zmian. Po pierwsze – uznano, że nie ma powodu, aby obowiązek
notyfikowania udziału w organach osób prawnych ograniczać do tych trzech kategorii
(fundacje, spółki prawa handlowego, spółdzielnie). Dlatego obowiązek zgłaszania rozszerza się
w projektowanej nowelizacji na organa wszystkich osób prawnych jednocześnie jednak
zastrzegając, że istnieje on wyłącznie wówczas, gdy z tym udziałem wiąże się wynagrodzenie.
Wydaje się, że to rozwiązanie zracjonalizuje obowiązek ujawniania aktywności organizacyjnej.
W projekcie zrezygnowano z powtórzenia dwóch dotychczasowych przepisów:
o corocznej publikacji danych zawartych w Rejestrze oraz o tym, że ujawnienie informacji
4
w Rejestrze nie zwalnia od odpowiedzialności przewidzianej w ustawie za niedopełnienie
określonych w niej obowiązków.
W pierwszym przypadku rzecz w tym, że upowszechnienie internetu (w którym
umieszczane są na bieżąco zgłoszenia do Rejestru) czyni bezprzedmiotowym wydawanie
odrębnej publikacji; przepis ten nie jest więc od lat realizowany. Co do drugiego postanowienia
– iż ujawnienie informacji w Rejestrze nie zwalnia z odpowiedzialności za niedopełnienie
obowiązków ustawowych – jest to postanowienie oczywiste i jako takie – nie powinno być
powielane. Ponieważ prezentowana inicjatywa doprowadzi do korekty obowiązków
informacyjnych odnoszących się do Rejestru Korzyści jest celowe, aby dotychczasowe wpisy
wyodrębnić w ramach internetowych publikacji. Zmierzający do tego art. 2 projektu zapewni,
iż czytelnicy Rejestru będą mieli jasność, które zgłoszenia zostały dokonane po zmianie
przepisów.
Projektowane przepisy o Rejestrze Korzyści powinny, w intencji wnioskodawców,
spotkać się z sejmową inicjatywą zmiany regulacji odnoszących się do oświadczeń
majątkowych. Merytoryczna treść przepisów o Rejestrze Korzyści jest uzależniona od
postanowień odnoszących się do oświadczeń majątkowych poprzez ogólną zasadę przyjętą
w projekcie, iż to, co jest ujawnione w oświadczeniu majątkowym, nie podlega zgłoszeniu do
Rejestru Korzyści.
Przedstawiany projekt dotyczy kwestii pozostających poza obszarem zainteresowania
prawa UE. Wejście w życie projektu nie pociągnie za sobą zwiększenia wydatków
publicznych.
Celem proponowanej regulacji jest, aby Rejestr Korzyści prawidłowo spełniał swoją
zasadniczą funkcję środka kontroli aktywności parlamentarzystów przez opinię publiczną.
Temu służy proponowane uproszczenie przepisów.
Warszawa, 16 grudnia 2009 r.
BAS-WAL-2614/09

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej senackiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora
(przedstawiciel wnioskodawcy: senator Zbigniew Marian Szaleniec)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r., Nr 5, poz. 47)
sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i
senatora przewiduje zmianę zakresu informacji zgłaszanych do Rejestru
Korzyści.
Projekt zawiera przepis przejściowy. Ustawa ma wejść w życie po
upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem

Prawo Unii Europejskiej nie reguluje spraw objętych opiniowanym
projektem ustawy.


3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty zakresem prawa Unii
Europejskiej.

4.
Konkluzje

Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i
senatora nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski

Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, Sejm, Senat, Rejestr Korzyści
Warszawa, 16 grudnia 2009 r.

BAS–WAL–2615/09

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia
w sprawie stwierdzenia, czy senacki projektu ustawy o zmianie ustawy o
wykonywaniu mandatu posła i senatora (przedstawiciel wnioskodawcy:
senator Zbigniew Marian Szaleniec) jest projektem ustawy wykonującej
prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu

Stosownie do art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu, projektem ustawy
wykonującej prawo Unii Europejskiej jest projekt ustawy mającej na celu
wykonanie prawa Unii Europejskiej.
Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i
senatora przewiduje zmianę zakresu informacji zgłaszanych do Rejestru
Korzyści.

Projekt ustawy nie wykonuje prawa Unii Europejskiej.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i
senatora nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w
rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu.


Opracował: Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego

Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski




Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, Sejm, Senat, Rejestr Korzyści