Rządowy projekt ustawy o ochronie informacji niejawnych oraz o zmianie niektórych ustaw

2. Konsultacje
społeczne:
W ramach konsultacji projekt został udostępniony w Biuletynie Informacji
Publicznej oraz przekazany następującym podmiotom:
1) Związkowi Banków Polskich,
2) stowarzyszeniom dziennikarzy,
3) organizacjom pozarządowym działającym w obszarze praw obywatelskich
i wolności słowa, np. Helsińska Fundacja Praw Człowieka,
4) stowarzyszeniom pełnomocników ochrony informacji niejawnych,
5) stowarzyszeniom i organizacjom funkcjonującym w obszarze bezpieczeństwa
teleinformatycznego oraz wytwarzania dóbr i usług związanych z ochroną
informacji niejawnych,
6) organizacjom przedsiębiorców, np. Business Center Club, Polskiej Konfederacji
Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”, Konfederacji Pracodawców Polskich.
Organizacje te zgłosiły ok. 300 uwag, które w dużej części zostały uwzględnione.
W wyniku
uwzględnienia tych uwag przewidziano obowiązek ochrony
wypełnionych ankiet bezpieczeństwa analogicznie do ochrony informacji
niejawnych, jak również w przepisach zmieniających przepisy innych ustaw
nałożono obowiązek ochrony składanych przez obywateli oświadczeń majątkowych
na zasadach analogicznych do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne”,
sprecyzowano definicje takich pojęć jak „rękojmia zachowania tajemnicy”, „system
teleinformatyczny” i „przetwarzanie informacji niejawnych”, wprowadzono
obowiązkowe przeglądy wytworzonych informacji niejawnych pod kątem
możliwości obniżenia lub zniesienia klauzul tajności tych informacji, sprecyzowano
i znacząco zawężono możliwość kontrolowania przez ABW lub SKW systemów
teleinformatycznych służących do przetwarzania informacji jawnych, wprowadzono
wymóg posiadania wyższego wykształcenia przez kandydatów na pełnomocników
ochrony, odstąpiono od wymogu posiadania przez administratorów i inspektorów
bezpieczeństwa teleinformatycznego poświadczeń upoważniających do dostępu do
informacji niejawnych o klauzuli wyższej niż przetwarzane w systemie.

27
Projekt ustawy przekazano także do zaopiniowania organom państwowym, na
których działanie ustawa będzie miała bezpośredni wpływ, a które nie ubiorą
udziału w uzgodnieniach międzyresortowych, w tym:
1) Szefom Kancelarii Sejmu, Senatu i Prezydenta,
2) Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego,
3) Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych,
4) Prezesowi Narodowego Banku Polskiego,
5) Prezesowi Najwyższej Izby Kontroli,
6) Przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego,
7) Szefowi Biura Bezpieczeństwa Narodowego.
Spośród ponad 80 uwag zgłoszonych przez te organy przeszło połowa została
uwzględniona. W wyniku uwzględnienia tych uwag istotnie rozszerzono zakres
stosowania kodeksu postępowania administracyjnego, wprowadzono możliwość
wznowienia postępowania, wprowadzono termin zawity do kontrolnych postępowań
sprawdzających, przewidziano obowiązek uzgadniania kontroli ochrony informacji
niejawnych w Kancelarii Prezydenta analogicznie do rozwiązań obowiązujących
w przypadku Kancelarii Sejmu i Senatu, zobowiązano ABW do szkolenia posłów
i senatorów w zakresie ochrony informacji niejawnych, przewidziano obligatoryjne
wydanie rozporządzenia regulującego współpracę Szefów ABW i SKW w zakresie
wykonywania funkcji krajowej władzy bezpieczeństwa, ograniczono możliwość
zobowiązania osoby sprawdzanej do poddania się specjalistycznym badaniom
lekarskim do poszerzonego postępowania sprawdzającego, wprowadzono tryb
zażalenia na postanowienie o zawieszeniu postępowania sprawdzającego,
wprowadzono przepis nakładający obowiązek określenia w jednostkach
organizacyjnych zasad obiegu i ochrony informacji niejawnych o klauzuli
„zastrzeżone”.
Sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej zgłosił zastrzeżenie dotyczące
propozycji przepisów uzależniających dopuszczenie do stosowania w systemach
teleinformatycznych przeznaczonych do przetwarzania informacji niejawnych
urządzeń lub narzędzi kryptograficznych certyfikowanych przez organy Unii
Europejskiej lub krajowe władze bezpieczeństwa krajów UE od akceptacji Szefa

28
ABW lub Szefa SKW. Zastrzeżenie wiązało się ze wskazaniem przez Sekretarza
KIE możliwości kolizji tych przepisów z regulacjami Unii Europejskiej
zakazującymi wprowadzania ograniczeń przywozowych i ograniczeń we
wprowadzaniu do obrotu towarów, które uzyskały odpowiedni certyfikat zgodności
w innym państwie członkowskim.
W toku prac legislacyjnych przepisy te zostały częściowo usunięte z projektu,
pozostał jedynie ustęp przewidujący taką możliwość w przypadku urządzeń lub
narzędzi kryptograficznych stosowanych w systemach teleinformatycznych
przeznaczonych do przetwarzania informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”.
Należy wyjaśnić, że proponowany przepis nie zakazuje przywozu do Polski ani
wprowadzania do obrotu w Polsce jakichkolwiek urządzeń lub narzędzi
kryptograficznych, więc oczywiście nie zakazuje również przywozu ani
wprowadzania do obrotu takich urządzeń lub narzędzi, które uzyskały certyfikaty
w innych krajach Unii Europejskiej. Nie wprowadza więc żadnego ograniczenia
w swobodnym przepływie towarów między krajami członkowskimi. Przepis określa
jedynie możliwość i warunki uznania w Polsce, dla ochrony polskich informacji
niejawnych, wydanego w innym kraju Unii Europejskiej certyfikatu stwierdzającego
zdolność produktu do ochrony informacji dotyczących bezpieczeństwa tego kraju.
Warto podkreślić, że kwestia ochrony informacji niejawnych w poszczególnych
krajach członkowskich nie jest w żaden sposób regulowana przez prawo unijne
i pozostaje w wyłącznym zakresie kompetencji suwerennych państw.
Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego przyjęła stanowisko w dniu
26 sierpnia 2009 r., w którym nie zgłosiła zastrzeżeń do treści projektu ustawy.
Projekt ustawy o ochronie informacji niejawnych został udostępniony w Biuletynie
Informacji Publicznej z chwilą przekazania tego projektu do uzgodnień z członkami
Rady Ministrów.
W trybie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), zgłoszenie
zainteresowania pracami nad projektem wniosły następujące podmioty:
1) Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich z siedzibą ul. Foksal 3/5, 00-366
Warszawa,

29
2) Centrum im. Adama Smitha z siedzibą ul. Bednarska 16, 00-321 Warszawa,
3) Fundacja Instytut Sobieskiego z siedzibą ul. Nowy wiat 27, 00-029 Warszawa.
W trakcie prac uwagi zgłoszone przez wskazane powyżej podmioty zostały
częściowo uwzględnione poprzez doprecyzowanie zapisów w dokumencie.

3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
W pierwszym okresie obowiązywania nowej ustawy koszty funkcjonowania
systemu ochrony informacji niejawnych nie będą znacząco różne od
dotychczasowych kosztów funkcjonowania tego systemu.
W dłuższej perspektywie można prognozować stopniową tendencję do obniżania
wydatków budżetowych. Jako przyczyny należy wskazać przede wszystkim
następujące projektowane elementy:
1) zmiany
unormowań dotyczących bezpieczeństwa fizycznego
i teleinformatycznego,
2) zmiany zakresów definicji poszczególnych klauzul tajności i związana z tym
możliwość niższego „klauzulowania” informacji,
3) możliwość obiegu informacji o klauzuli „poufne” poza systemem kancelarii
tajnych i, co za tym idzie, brak potrzeby tworzenia kancelarii tajnych i pionów
ochrony w niektórych jednostkach organizacyjnych,
4) możliwość zorganizowania, w uzasadnionych przypadkach, kancelarii tajnej
obsługującej dwie lub więcej jednostek organizacyjnych,
5) zmiany upraszczające postępowania sprawdzające i rezygnacja z postępowań
sprawdzających przed uzyskaniem dostępu do informacji niejawnych o klauzuli
„zastrzeżone”.
Wejście w życie ustawy spowoduje wydatki oraz oszczędności dla budżetu państwa.
Wydatki zostaną pokryte z budżetów jednostek organizacyjnych przetwarzających
informacje niejawne.
Szacunkowy koszt wydatków rozkłada się następująco:

30
1) koszty prowadzenia postępowań sprawdzających przez ABW wobec
kierowników jednostek organizacyjnych niezależnie od klauzuli tajności –
ABW, realizując nowe obowiązki w tym zakresie, będzie musiała wyznaczyć
dodatkowych funkcjonariuszy do realizacji tych zadań, uwzględniając możliwe
przesunięcia ze względu na zmniejszenie liczby realizowanych postępowań
sprawdzających po przejęciu przez Biuro Ochrony Rządu uprawnień do
samodzielnego prowadzenia procedur,
2) koszty Biura Ochrony Rządu wynikające z przeprowadzania samodzielnego
postępowania sprawdzającego wobec własnych pracowników, funkcjonariuszy
oraz osób ubiegających się o przyjęcie do służby lub pracy (art. 24). Aby
skutecznie prowadzić liczbę postępowań sprawdzających na dotychczasowym
poziomie, należy liczyć się z koniecznością zatrudnienia 8 osób do realizacji
zadań związanych z bezpieczeństwem osobowym w Biurze Pełnomocnika
Ochrony BOR, co oznacza dodatkowe obciążenie dla budżetu BOR
w wysokości ok. 500 tys. zł rocznie,
3) koszty przeprowadzenia przeglądu w ciągu dwóch lat wszystkich materiałów
wytworzonych pod rządami starej ustawy pod kątem ewentualnej zmiany lub
zniesienia klauzuli tajności są trudne do oszacowania.
4) koszty doradztwa i szkoleń ABW i SKW oraz jednostek organizacyjnych,
w których przetwarzane są informacje niejawne, w tym koszty cykliczności
szkoleń. W niewielkim stopniu mogą wzrosnąć koszty ABW i SKW związane
z koniecznością prowadzenia doradztwa w pierwszym okresie obowiązywania
nowej ustawy oraz rozszerzeniem obowiązków szkoleniowych. Jednocześnie nie
przewiduje się ani znaczącego zwiększenia dochodów budżetu państwa z tytułu
prowadzenia przez służby szkoleń, ani znaczącego zwiększenia kosztów
ponoszonych przez jednostki organizacyjne w związku z tymi szkoleniami.
Z

jednej strony, na ABW i SKW spadnie obowiązek przeprowadzenia
dodatkowych szkoleń dla kierowników jednostek przetwarzających informacje
„ściśle tajne” i „tajne” oraz nowych zastępców pełnomocnika ochrony (niektóre
jednostki mogą powoływać więcej niż jednego zastępcę pełnomocnika ochrony),
z drugiej strony zmniejszeniu ulegnie liczba jednostek będących podmiotami

31