Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny

4
drukiem sejmowym nr 702/IV kadencja zmieniło przedmiot nowelizacji. Ten zabieg
legislacyjny spowodował w konsekwencji, że poprawka dotycząca art. 148 § 2 k.k. nie tylko
nie pozostaje w należytej proporcji do zamierzonej nowelizacji, ale również wywołuje (…)
skutki uboczne wkraczając swoimi skutkami w materię nieobjętą ustawą zmieniającą”.
Podczas drugiego czytania można wnosić poprawki zmierzające do zmiany projektu,
muszą one jednak być z nim związane formalnie i merytorycznie. Tymczasem poprawka
przeniesiona „samotnie” z innego projektu (druk 702) przewidującego zaostrzenie sankcji za
niektóre poważne przestępstwa, a jednocześnie umożliwiającego zastosowanie
nadzwyczajnego złagodzenia kary w przypadku 25 lat i dożywotniego pozbawienia wolności,
spowodowała, że w „nowej” ustawie (druk 2693) wprowadzała obostrzone sankcje dotyczące
nie tylko przestępstw seksualnych, lecz także innych nieobjętych ową ustawą. Należy zwrócić
uwagę, że propozycji zmiany art. 148 § 2 w pierwotnym projekcie towarzyszył przepis
umożliwiający zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary 25 lat lub dożywotniego
pozbawienia wolności – tzn. wymierzenia jej w granicach od 8 do 15 lat (projektowany art. 60
§ 6 pkt 11, który jednak nie został przeniesiony wraz z zakwestionowanym przepisem). W
kontekście normatywnym ostatecznie uchwalonej ustawy, przepisowi art. 148 § 2, nie
towarzyszy już możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary.
2.4. W skutek wyroku TK nie istnieje więc kwalifikowany typ zabójstwa. Za czyny,
które wyczerpują znamiona dotychczasowego zabójstwa kwalifikowanego sądy mogą
wymierzać obecnie zarówno karę 25 lat lub dożywotniego pozbawienia wolności, jak i karę od
8 do 15 lat pozbawienia wolności, a jednocześnie pozostawia się im możliwość miarkowania
wysokości kary, w tym jej nadzwyczajnego łagodzenia.
2.5. Wyrok wywołuje skutki prawne z dniem publikacji (23 kwietnia 2009 r.). Trybunał
nie zdecydował się na odsunięcie w czasie terminu utraty mocy obowiązującej przepisu.
3. Cele i zakres projektowanej ustawy
Wyrok TK z 16 kwietnia 2009 r. nie powoduje konstrukcyjnej luki w prawie, ponieważ
dotychczasowe zabójstwa kwalifikowane są nadal karane, tyle że – na mocy przepisu
5
podstawowego (art. 148 § 1) – karą zakreśloną „widełkami” analogicznymi do zabójstwa
zwykłego.
Niemniej jednak proponuje się, by przywrócić w art. 148 kwalifikowany typ zabójstwa
karanego karą surowszą niż w przypadku zabójstwa zwykłego.
Jednocześnie pozwali to sądowi – jeżeli zajdą okoliczności wskazane w ustawie – na
nadzwyczajne złagodzenie kary.
4. Konsultacje
Pisemne opinie przedstawił Minister Sprawiedliwości, Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego, Krajowa Rada Sądownictwa i Sekretarz KIE. Prezes SN poddał w wątpliwość
sensowność przywrócenia przestępstwa zabójstwa kwalifikowanego. Minister Sprawiedliwości
poparł projekt, zwracając tylko uwagę na pkt 4 przywracanego paragrafu, w którym mowa jest
o broni palnej. Poinformował, że w ewentualnym projekcie rządowym, broń palna być może
zniknie jako znamię kwalifikowanego zabójstwa. Problem dotyczy np. policjantów, którzy
przekroczą granicę obrony koniecznej. Wtedy – jeśli broń palna pozostanie w pkt 4 – będą oni
odpowiadać za zabójstwo kwalifikowane (choć z możliwością złagodzenia lub odstąpienia od
wymierzenia kary), a nie za zabójstwo „podstawowe”.
5. Skutki finansowe wykonania projektowanej ustawy
Ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.
6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Projektowana ustawa nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.