Rządowy projekt ustawy o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

5.1.5. Organizacje
przedsiębiorców i samorządy zawodowe
Organizacje pracodawców jak również organizacje branżowe i izby handlowe należą do
podmiotów, na które dyrektywa będzie miała wpływ. Poprzez działania pozalegislacyjne
państwa członkowskie mają zachęcać organizacje do podejmowania środków w zakresie
jakości usług, wprowadzania kodeksów postępowania czy informacji handlowych. Ponadto,
zgodnie z dyrektywą o usługach rejestrację w stowarzyszeniach zawodowych oraz uznawanie
kwalifikacji, w które często zaangażowane są samorządy zawodowe, ma być możliwa
poprzez pojedynczy punkt kontaktowy, co implikuje „podłączenie” do systemu pojedynczych
punktów kontaktowych tych podmiotów.

5.1.6. Przykładowe usługi będące przedmiotem analizy kosztów i korzyści

W kontekście celu niniejszego opracowania zasadnicze znaczenie ma odpowiedź na pytanie,
w jaki sposób przedstawione powyżej najważniejsze postanowienia dyrektywy usługowej
wpłyną na polskich usługodawców. Poniżej dokonano przeglądu regulacji krajowej w
odniesieniu do sektora usług budowlanych, usług dla przedsiębiorczości oraz usług w handlu.
Usługi te wybrano ze względu na ich reprezentatywność. Handel stanowi najpopularniejszą
działalność gospodarczą Polsce. Usługi budowlane należą do najczęściej świadczonych usług
przez polskie firmy w krajach UE. Usługi dla przedsiębiorczości są usługami, które mają
największy wpływ na konkurencyjność gospodarki i mogą przyczynić się do osiągnięcia
przez Polskę statusu gospodarki opartej na wiedzy.
5.1.6.1 Usługi budowlane

Szeroko pojęte usługi budowlane regulowane są w Polsce przez ustaw z dnia 7 lipca 1994 r.
prawo budowlane, ustaw z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorz dach zawodowych
architektów, in ynierów budownictwa oraz urbanistów i ustaw z dnia 17 maja 1989 r.
– Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz wydane na ich podstawie akty wykonawcze.
Działalność architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, a także geodetów
kartografów zaliczyć należy do działalności regulowanej.
Prowadzenie działalności budowlanej poza tymi zawodami regulowanymi podlega swobodzie
działalności gospodarczej, zgodnie z ustaw z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalno ci
gospodarczej. Biorąc pod uwagę wykonywanie działalności w zawodach regulowanych w
budownictwie na terytorium Polski należy dokładnie zweryfikować, czy przepisy te są zgodne
21
z wymogami dyrektywy 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych oraz
innych dyrektyw sektorowych oraz czy nie zawierają warunku wzajemności.
Należy podkreślić, że przepisy dyrektywy dotyczące swobody przedsiębiorczości są
korzystne dla polskich usługodawców. W odniesieniu do świadczenia usług dodatkowo
należy podkreślić wagę wprowadzonego przez dyrektywę zakazu wprowadzania przez
państwo świadczenia usługi wymogów wpływających na używanie sprzętu i materiałów
stanowiących integralną część świadczonej usługi.

Dodatkowo należy podkreślić korzyści płynące z nakazu uwzględniania przez państwa
członkowskie ubezpieczeń i gwarancji udzielonych przez instytucje kraju macierzystego
podmiotu świadczącego usługę transgraniczną.

Przedsiębiorcy i usługodawcy muszą liczyć się z wymogami dyrektywy dotyczącymi jakości
usług oraz koniecznością szybkiego udzielania informacji usługobiorcom. Jest to związane z
przygotowaniem odpowiedniego zaplecza przez przedsiębiorstwo.

5.1.6.2 Handel detaliczny i hurtowy

•
Pośrednictwo handlowe – Usługi pośrednictwa handlowego nie są działalnością
regulowaną i podlegają ogólnym przepisom Kodeksu cywilnego.
•
Dystrybucja – Działalność dystrybucyjna nie jest również specyficznie regulowana w
Polsce, podlega przepisom Kodeksu cywilnego. Wykonywanie usług związanych z
handlem podlega w Polsce swobodzie działalności gospodarczej. W odniesieniu do
świadczenia usług przez polskich przedsiębiorców z tej branży poza granicami Polski,
należy korzystnie ocenić przepisy dyrektywy. Należy także wskazać na obowiązki
dotyczące jakości usług oraz udzielania informacji nałożone na przedsiębiorców przez
dyrektywę.
5.1.6.3 Usługi dla przedsiębiorczości

• Usługi doradcze (konsulting) – W zakres konsultingu może wchodzić doradztwo
gospodarcze, finansowe, podatkowe czy też personalne. Należy podkreślić coraz
częstszy outsourcing przez firmy tego typu usług. W odniesieniu do polskiego
ustawodawstwa, co do zasady szeroko pojęty konsulting nie jest regulowany jakimś
szczególnym aktem prawnym, stosowany więc będzie Kodeks cywilny.
22
Szczególnej regulacji poddane jest wykonywanie zawodu doradcy
podatkowego, biegłego rewidenta, doradcy inwestycyjnego, a także usługi
księgowe. Doradcy podatkowi wykonują swój zawód na podstawie ustawy z
dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym. Usługi związane z tym
zawodem regulowanym, mogą być świadczone przez doradców podatkowych,
adwokatów, radców prawnych i biegłych rewidentów. Zasady etyki doradców
podatkowych ściśle regulują zagadnienia dotyczące reklamy tego zawodu.
Zawód biegłego rewidenta jest zawodem regulowanym, zasady wykonywania
zawodu znajdują się w ustawie z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i
ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań
finansowych oraz o nadzorze publicznym oraz w uchwalonych przez Krajową
Izbę Biegłych Rewidentów Zasadach etyki zawodowej. Wykonywanie tego
zawodu jest określone na poziomie wspólnotowym przez Dyrektywę
2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w
sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i
skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady
78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG.
wiadczenie usług rekrutacji jest działalnością regulowaną w rozumieniu
ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalno ci gospodarczej. Zgodnie
z ustaw z dnia 20 kwietnia 2006 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy doradztwo personalne wykonywane jest na terytorium Polski w
ramach działalno ci agencji zatrudnienia. Dyrektywa usługowa nie ma
zastosowania do usług świadczonych przez agencje pracy tymczasowej.
W odniesieniu do szeroko pojętych zawodów „doradczych” należy uznać, że przepisy
dyrektywy są korzystne dla polskich usługodawców. Biorąc pod uwagę zawody
regulowane, należy podkreślić, że przepisy dyrektywy usługowej wyraźnie wskazują,
że należy umożliwić usługobiorcom z innych krajów dostęp do rynku usług w tych
zawodach i odsyłają w tym względzie do wymogów zawartych w dyrektywie
2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. W odniesieniu do
zawodów regulowanych w Polsce, należy zweryfikować czy przepisy dotyczące
uznawania kwalifikacji przedstawicieli są zgodne z wymogami prawa
wspólnotowego.
• Usługi prawne – Usługi prawne, pod kątem dyrektywy usługowej, podzielić można
na trzy kategorie:
23
-
usługi adwokatów i radców prawnych,
-
usługi notariuszy oraz komorników sądowych
-
usługi rzeczników patentowych oraz doradców prawnych.
W odniesieniu do pierwszej z tych grup, ich działalność poddana jest specjalnym
regulacjom prawa europejskiego – dyrektywie Rady z dnia 22 marca 1977 r. 77/249/EWG
maj cej na celu ułatwienie skutecznego korzystania przez prawników ze swobody
wiadczenia usług oraz dyrektywie 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
16 lutego 1998 r. maj cej na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika
w Państwie Członkowskim innym ni państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych. Polskie
regulacje dotyczące wykonywania tych zawodów to ustawa z dnia 26 maja 1982 r.
– Prawo o adwokaturze oraz ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, a także
uchwalone przez samorządy Zasady etyki zawodowej.
W odniesieniu do notariuszy i komorników działalność ich jest wyłączona spod działania
dyrektywy, ponieważ zawody te są związane z wykonywaniem władzy publicznej.
W Polsce przedstawiciele tych zawodów wykonują je na podstawie ustawy z dnia
14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o
komornikach s dowych i egzekucji.
Trzecią grupę stanowią zawody regulowane. Usługi doradców prawnych zostały
omówione powyżej. Usługi rzeczników patentowych wykonywane są w Polsce na
podstawie ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych.
Uwagi dotyczące wpływu dyrektywy usługowej na usługodawców w zawodach
prawniczych należy ograniczyć do konieczności podkreślenia, że zasady wykonywania
tych zawodów, co do zasady są uregulowane poza dyrektywą usługową, z wyjątkiem
notariuszy i komorników. W odniesieniu do dyrektywy usługowej, należy podkreślić
nałożony przez nią wymóg zniesienia zakazu udostępniania przez te zawody szerokiej
informacji handlowej, co szczególnie istotne jest w odniesieniu do radców prawnych i
adwokatów. Dyrektywa nakłada również na państwa członkowskie obowiązek przeglądu
przepisów krajowych ustalających taryfy minimalne i maksymalne na usługi.
• Usługi w zakresie zarządzania nieruchomościami - Działalność zawodowa w
dziedzinie zarządzania nieruchomościami, pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
oraz rzeczoznawstwa majątkowego jest prowadzona na podstawie ustawy z dnia
21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo ciami. Wszystkie te działalności są
działalnościami regulowanymi w rozumieniu dyrektywy.
24
• Usługi reklamowe - Prawo polskie nie reguluje w specjalny sposób prowadzenia
działalności reklamowej, a więc dotyczy jej swoboda wykonywania działalności.
W odniesieniu do usług reklamowych należy zwrócić uwagę na obowiązujący w
niektórych zawodach zakaz reklamy nakazujący zniesienie wszelkich całkowitych
zakazów dotyczących informacji handlowych dostarczanych przez zawody
regulowane. Zasady dotyczące wykonywania zawodu odnoszące się do informacji
handlowych muszą być niedyskryminacyjne, uzasadnione nadrzędnym interesem
publicznym i proporcjonalne.

5.1.7. Wnioski

Analiza przepisów dyrektywy usługowej i przepisów projektowanej ustawy o świadczeniu
usług oraz ich wpływu na sytuację polskich usługobiorców wskazuje, że przepisy będą miały
korzystny wpływ nie ze względu na ich rewolucyjny charakter (przepisy są powtórzeniem
orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości WE), lecz ze względu na uporządkowania pewnych
zagadnień i zawarcie ich w jednym akcie prawnym. Na marginesie należy stwierdzić, że
wyłączenie pewnych zagadnień poza zakres dyrektywy prowadzi tylko do tego, że są one
objęte często bardziej liberalnym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości WE.
Niewątpliwie przyjęcie projektowanej ustawy służy zapewnieniu większej pewności prawnej
przedsiębiorcom.

Implementacja dyrektywy usługowej będzie z korzyścią dla polskich przedsiębiorców, którzy
świadcząc swe usługi poza granicami kraju będą mogli spodziewać się określonych zasad
rządzących rynkiem usług w innych państwach członkowskich oraz ogromnego ułatwienia
administracyjnego w postaci pojedynczego punktu kontaktowego. Zapewni również większe
bezpieczeństwo usługobiorcom na naszym rynku.

Podstawowym kosztem dostosowania do wymogów dyrektywy dla przedsiębiorców, jest
konieczność przygotowania się do wymogów dotyczących jakości usług, jak też do bardzo
prokonsumenckiego podejścia do swoich klientów. Dyrektywa nakłada szereg obowiązków
dotyczących udzielania informacji i rozpatrywania reklamacji usługobiorców przez
usługodawców.
Biorąc pod uwagę zawody regulowane, dyrektywa wprowadza obowiązek dopuszczenia
szerokiej informacji handlowej w tych zawodach, jak też nakłada na państwa członkowskie
25