Rządowy projekt ustawy o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

W związku z powyższym proponuje się wprowadzić następujące zmiany

w dotychczasowych przepisach ustawy o ochronie roślin:

1) prowadzenie szkoleń w zakresie integrowanej produkcji (art. 5 ustawy o ochronie
roślin w dotychczasowym brzmieniu)
Integrowana produkcja jest dobrowolnym systemem jakości żywności. Rolnicy ubiegający
się o certyfikat poświadczający stosowanie integrowanej produkcji są zobowiązani do
prowadzenia uprawy roślin zgodnie z metodykami zatwierdzonymi przez Głównego
Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, podlegają kontroli Państwowej Inspekcji
Ochrony Roślin i Nasiennictwa, a także muszą ukończyć szkolenie w zakresie integrowanej
produkcji. Szkolenia takie prowadzone są zgodnie z programami określonymi w przepisach
wykonawczych do ustawy o ochronie roślin. Mając na względzie ujednolicenie w skali
kraju działań związanych z integrowaną produkcją, a także zapewnienie odpowiednio
wysokiej wartości płodów rolnych uzyskiwanych w wyniku uprawy prowadzonej w oparciu
o zasady integrowanej produkcji, wykonywanie szkoleń w zakresie integrowanej produkcji
powinno przebiegać pod nadzorem Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
W związku z powyższym zasadna jest, ze względu na ochronę interesu konsumenta,
reglamentacja prowadzenia takiej działalności.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami art. 5 ust. 7 ustawy o ochronie roślin, jednostki
upoważnione do prowadzenia szkoleń w zakresie integrowanej produkcji określa
rozporządzenie ministra właściwego do spraw rolnictwa. Jednocześnie przepisy ustawy nie
wskazują kryteriów, od których uzależnia się udzielenie upoważnienia. Jest to niezgodne
z art. 10 ust. 1 dyrektywy o usługach stanowiącym, że „systemy zezwoleń opierają się na
kryteriach, które wykluczają możliwość korzystania przez właściwe organy z przyznanego
im uznania w sposób arbitralny”. Ponadto czas trwania procedury legislacyjnej

(3 – 4 miesiące), związanej z wpisem nowej jednostki do załącznika do

ww. rozporządzenia, określającego wykaz jednostek upoważnionych do prowadzenia
szkoleń w zakresie integrowanej produkcji, jest niezgodny z art. 13 ust. 3 dyrektywy
o usługach stanowiącym, że „procedury i formalności związane z udzielaniem zezwoleń
zapewniają, że wnioski zostaną rozpatrzone możliwie najszybciej, a w każdym razie
w rozsądnym terminie”. Przepisy ustawy o ochronie roślin nie precyzują również procedury
związanej z udzielaniem zezwolenia, co jest niezgodne z art. 13 dyrektywy o usługach,
a w szczególności z ust. 1 tego artykułu, zgodnie z którym „procedury i formalności

29

związane z udzielaniem zezwoleń są przejrzyste i podawane do wiadomości publicznej
z wyprzedzeniem”.
Mając na uwadze fakt, że część jednostek upoważnionych na podstawie przepisów
dotychczasowych do prowadzenia szkoleń z zakresu integrowanej produkcji jest
upoważniona również do prowadzenia szkoleń z zakresu stosowania lub obrotu

i konfekcjonowania środków ochrony roślin, proponuje się utworzenie jednego rejestru
działalności regulowanej, obejmującego podmioty prowadzące szkolenia z zakresu
integrowanej produkcji, a także stosowania lub obrotu i konfekcjonowania środków
ochrony roślin. Prowadzenie rejestru regulować będzie art. 75 ustawy z dnia 18 grudnia
2003 r. o ochronie roślin, w brzmieniu nadanym projektowaną ustawą.
Proponowane rozwiązanie, mające na celu ograniczenie liczby rejestrów działalności
regulowanej, prowadzonych przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin
i nasiennictwa, będzie korzystne dla przedsiębiorców prowadzących działalność polegającą
na prowadzeniu szkoleń z zakresu ochrony roślin, a także zmniejszy obciążenia dla
administracji.
Część opisanych wyżej rozwiązań zawierały przepisy dotychczasowe. Zgodnie
z przepisami art. 5 ust. 7 ustawy o ochronie roślin minister właściwy do spraw rolnictwa
dysponował upoważnieniem do określenia, w drodze rozporządzenia, kwalifikacji osób
prowadzących szkolenia w zakresie integrowanej produkcji, programów takich szkoleń oraz
zasad dokumentowania działań związanych z integrowaną produkcją.
Zgodnie z dotychczasowymi przepisami do prowadzenia szkoleń w zakresie integrowanej
produkcji upoważnione były m.in. jednostki niebędące przedsiębiorcami w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U.
z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.). Mając na uwadze prawidłowe funkcjonowanie
systemu szkoleń wskazane jest, aby jednostki te zachowały swoje uprawnienia. W związku
z powyższym proponowane przepisy określają zasady, na jakich jednostki takie będą mogły
prowadzić szkolenia po wejściu w życie niniejszej ustawy. Proponuje się, aby prowadzenie
szkoleń wymagało od takich jednostek uzyskania wpisu do rejestru prowadzonego przez
wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa. Warunki uzyskania wpisu do
rejestru, prowadzenia szkoleń oraz konsekwencje nieprzestrzegania przepisów ustawy
(obejmujące m.in. wykreślenie z rejestru) będą takie same, jak w przypadku prowadzenia
szkoleń w zakresie integrowanej produkcji przez przedsiębiorców,
2) wytwarzanie, magazynowanie, pakowanie, sortowanie, wprowadzanie lub
przemieszczanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej roślin, produktów roślinnych

30

lub przedmiotów, które są szczególnie podatne na porażenie przez organizmy
kwarantannowe (art. 13 ustawy o ochronie roślin w dotychczasowym brzmieniu)
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie roślin, rośliny, produkty roślinne lub
przedmioty, które są szczególnie podatne na porażenie przez organizmy kwarantannowe,
mogą być wprowadzane lub przemieszczane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli
m.in. podmioty prowadzące ich uprawę, wytwarzanie, magazynowanie, pakowanie,
sortowanie lub dokonujące ich wprowadzania lub przemieszczania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej są wpisane do odpowiedniego rejestru prowadzonego przez
wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa. Stosownie do art. 13 ust. 1 tej
ustawy decyzję w sprawie wpisu do rejestru wydaje wojewódzki inspektor właściwy ze
względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę zainteresowanego podmiotu. Uniemożliwia
to uzyskanie wpisu do rejestru przez podmiot nieposiadający miejsca zamieszkania albo
siedziby na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, a w konsekwencji powadzenie działalności
przez usługodawców transgranicznych.
W związku z powyższym proponuje się, aby w przypadku podmiotów posiadających
miejsce zamieszkania albo siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, wpisu do
rejestru, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie roślin, dokonywał
wojewódzki inspektor właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności,
wymagającej uzyskania wpisu do tego rejestru,

3) prowadzenie badań skuteczności działania środka ochrony roślin (art. 40 ust. 1 ustawy
o ochronie roślin w dotychczasowym brzmieniu)
Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy o ochronie roślin działalność polegająca na prowadzeniu
badań skuteczności działania środków ochrony roślin (element procedury wydawania
zezwolenia na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu) może być wykonywana przez
jednostki organizacyjne upoważnione, w drodze decyzji administracyjnej, przez Głównego
Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Kryteria udzielenia upoważnienia – warunki
organizacyjno-techniczne, jakie powinna spełniać upoważniana jednostka – określa
rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 sierpnia 2004 r. w sprawie
badań skuteczności działania środka ochrony roślin (Dz. U. Nr 183, poz. 1890,
z późn. zm.).
Wydanie, przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, decyzji
administracyjnej upoważniającej do prowadzenia badań skuteczności działania środka
ochrony roślin poprzedza kontrola jednostki, przeprowadzana przez Głównego Inspektora

31

Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Przyjęcie takiego rozwiązania jest jednak zgodne z art. 9
ust. 1 lit. c dyrektywy o usługach – ze względu na zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt
oraz środowiska naturalnego związane ze środkami ochrony roślin (w badaniach mogą być
wykorzystywane środki ochrony roślin niedopuszczone do obrotu przeznaczone do celów
naukowo-badawczych lub do badań związanych z ich rejestracją). Kontrola następcza,
w przeciwieństwie do kontroli poprzedzającej udzielenie upoważnienia, nie odniosłaby
pożądanych rezultatów. Dlatego też biorąc pod uwagę nadrzędny interes publiczny oraz
charakter prowadzonych badań i ich wpływ na zdrowie ludzi, zwierząt i środowiska
naturalnego, zasadne jest sprawdzenie jednostki organizacyjnej przed wydaniem
upoważnienia do badań skuteczności środków ochrony roślin pod kątem spełnienia
warunków organizacyjno-technicznych. Działalność jednostki organizacyjnej, która wyżej
wymienionych warunków nie spełnia, może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia
ludzi, zwierząt oraz środowiska.
Zgodnie z art. 40 ust. 3 ustawy o ochronie roślin upoważnienie do prowadzenia badania
skuteczności działania środka ochrony roślin wydawane jest na okres 5 lat, co jest
niezgodne z art. 11 ust. 1 dyrektywy 2006/123/WE. Pełne wdrożenie postanowień
dyrektywy o usługach wiąże się z koniecznością rezygnacji z czasowego ograniczania
ważności upoważnienia do prowadzenia badań skuteczności działania środka ochrony
roślin.
Propozycja rozszerzenia zakresu art. 40 ust. 4 przyznaje Głównemu Inspektorowi
dodatkowe uprawnienia w przypadku prowadzenia przez jednostki organizacyjne badań
z niedopuszczonym do obrotu środkiem ochrony roślin bez stosownego pozwolenia
ministra właściwego do spraw rolnictwa. Prowadzenie takich badań niesie ze sobą
zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz środowiska. W związku z powyższym właściwe
jest, aby organ upoważniający miał możliwość nakazania usunięcia uchybień i ewentualnie
cofnięcia upoważnienia do prowadzenia badań skuteczności działania środka ochrony
roślin, jeżeli upoważniona jednostka organizacyjna nie usunie stwierdzonych uchybień
w oznaczonym terminie.
W celu zagwarantowania właściwego sposobu prowadzenia badań skuteczności działania
środka ochrony roślin przez jednostki organizacyjne wydaje się uzasadnione wyznaczenie
3-letniego okresu, po upływie którego jednostka organizacyjna, której cofnięto
upoważnienie do prowadzenia badań skuteczności działania środka ochrony roślin, będzie
mogła ponownie ubiegać się o uzyskanie upoważnienia,


32

4) opracowywanie ocen i raportów dotyczących środków ochrony roślin (art. 43 ustawy
o ochronie roślin w dotychczasowym brzmieniu)
Opracowywanie ocen i raportów, przez upoważnione jednostki, dotyczących środków
ochrony roślin jest jednym z elementów procedury wydawania zezwoleń na dopuszczenie
środka ochrony roślin do obrotu przez ministra właściwego do spraw rolnictwa.
W chwili obecnej na mocy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia
7 września 2007 r. w sprawie upoważnienia jednostek organizacyjnych do opracowywania
ocen i raportów dotyczących środków ochrony roślin (Dz. U. Nr 189, poz. 1357) tylko
6 podmiotów zostało upoważnionych do urzędowej oceny przedłożonych przez
wnioskodawcę wyników badań, informacji i danych dotyczących środków ochrony roślin
(w tym właściwości fizycznych i chemicznych środka ochrony roślin i jego substancji
aktywnej, wpływu środka ochrony roślin na środowisko przy uwzględnieniu jego losu
i zachowania, oddziaływania środka ochrony roślin na organizmy niebędące celem jego
zastosowania, oddziaływania środka ochrony roślin na zdrowie człowieka i zwierząt
z uwzględnieniem pozostałości tego środka, skuteczności działania środka ochrony roślin,
oddziaływania środka ochrony roślin na zwierzęta kręgowe, oddziaływania środka ochrony
roślin na rośliny lub produkty roślinne w tym dotyczące dopuszczalnego poziomu
fitotoksyczności tego środka). Z uwagi na formę upoważnienia – rozporządzenie ministra
właściwego do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia
oraz ministrem właściwym do spraw środowiska – procedura wyznaczenia upoważnionych
jednostek rozciąga się w czasie i wymaga około 4 – 8 miesięcy. Przyjęcie odmiennej formy
upoważniania podmiotów do wykonywania zadań opracowywania ocen i raportów
dotyczących dopuszczania środków ochrony roślin do obrotu, w formie decyzji
administracyjnej, przede wszystkim przyczyniłoby się do usprawnienia procesu
wyznaczania poszczególnych jednostek.
Obecnie obowiązujące przepisy nie określają szczegółowych kryteriów, jakie powinny
zostać spełnione przez jednostki organizacyjne ubiegające się o opracowywanie ocen
i raportów, o których mowa w art. 43 ust. 1 ustawy o ochronie roślin. Ustawa ta zawiera
tylko ogólną klauzulę, iż upoważnienie może być udzielone jednostce organizacyjnej,
mając na uwadze potencjał naukowo-badawczy jednostki. W związku z powyższym
proponuje się określenie jasnych i przejrzystych kryteriów wskazujących, kiedy określony
podmiot może uzyskać stosowne upoważnienie – dodany art. 43a ust. 2.
Obecnie obowiązujące przepisy z uwagi na bardzo ogólne określenie wymagań
(odpowiedni potencjał naukowo-badawczy jednostek) wprawdzie nie zamykają drogi do

33