Rządowy projekt ustawy o wypowiedzeniu Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy Nr 45 dotyczącej zatrudniania kobiet przy pracach pod ziemią we wszelkiego rodzaju kopalniach, przyjętej w Genewie dnia 21 czerwca 1935 r.

Druk nr 259

Warszawa, 7 lutego 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-28-07



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy


-
o wypowiedzeniu Konwencji
Międzynarodowej Organizacji Pracy
Nr 45 dotyczącej zatrudniania kobiet
przy pracach pod ziemią we wszelkiego
rodzaju kopalniach, przyjętej w
Genewie dnia 21 czerwca 1935 r.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni Minister Spraw
Zagranicznych oraz Minister Pracy i Polityki Społecznej.


(-) Donald Tusk
Projekt

U S T A W A
z dnia

o wypowiedzeniu Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy Nr 45 doty-
czącej zatrudniania kobiet przy pracach pod ziemią we wszelkiego rodzaju
kopalniach, przyjętej w Genewie dnia 21 czerwca 1935 r.

Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej wypowiedzenia Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy Nr 45
dotyczącej zatrudniania kobiet przy pracach pod ziemią we wszelkiego rodzaju
kopalniach, przyjętej w Genewie dnia 21 czerwca 1935 r.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.


UZASADNIENIE
wniosku o wypowiedzenie Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy Nr 45
dotyczącej zatrudniania kobiet przy pracach pod ziemią we wszelkiego rodzaju
kopalniach z 1935 r.


I.
Konwencja Nr 45 została przyjęta w dniu 21 czerwca 1935 r. podczas
dziewiętnastej sesji Konferencji Ogólnej Międzynarodowej Organizacji Pracy,
zwołanej w Genewie przez Radę Administracyjną Międzynarodowego Biura Pracy.
Pierwotne wejście w życie Konwencji nastąpiło w dwanaście miesięcy od
zarejestrowania drugiej ratyfikacji, czyli 30 maja 1937 r.
Rada
Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ratyfikowała Konwencję Nr 45
w dniu 23 maja 1957 r., a fakt ten został notyfikowany Dyrektorowi Generalnemu
Międzynarodowego Biura Pracy w dniu 15 czerwca 1957 r. Po roku od notyfikacji
Konwencja Nr 45 weszła w życie w stosunku do Polski; jej tekst został ogłoszony
w Dzienniku Ustaw z 1958 r. Nr 29, poz. 124.
Według stanu na dzień 19 lutego 2007 r. Konwencję ratyfikowało 97 państw, z
czego 13 państw ją wypowiedziało (Australia, Chile, Finlandia, Irlandia,
Luksemburg, Kanada, Królestwo Niderlandów, Nowa Zelandia, Peru, Szwecja,
Urugwaj, Wielka Brytania i Zambia).

II. Tekst Konwencji składa się z preambuły i dziesięciu artykułów. W art. 1-3 znajdują
się postanowienia merytoryczne Konwencji, natomiast art. 4-10 zawierają
standardowe postanowienia końcowe.
W
myśl postanowień art. 2 i 3, żadna osoba płci żeńskiej, z wyłączeniem osób
zajmujących stanowiska kierownicze, zatrudnionych w służbie sanitarnej i
społecznej, skierowanych na praktykę w okresie studiów oraz osób udających się

2
do podziemnych części kopalni dorywczo, niewykonujących tam prac o charakterze
fizycznym, nie może być zatrudniona przy pracach pod ziemią w kopalniach.

Zgodnie z art. 7, każde państwo członkowskie MOP, które ratyfikowało tę
Konwencję może ją wypowiedzieć po upływie każdych dziesięciu lat od
pierwotnego wejścia w życie, przez rok. Najbliższy okres, kiedy będzie możliwe
wypowiedzenie Konwencji, rozpocznie się dnia 30 maja 2007 r. i zakończy dnia
30 maja 2008 r. Wypowiedzenie nabiera mocy po roku od jego zarejestrowania
przez Międzynarodowe Biuro Pracy. Jeżeli państwo, które ratyfikowało
Konwencję, nie wypowie jej w okresie, gdy jest to możliwe, jest związane jej
postanowieniami przez okres kolejnych 10 lat.

III. Akty prawne regulujące zagadnienia, których dotyczy Konwencja:
1) ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz.
94, z późn. zm.),
2) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu
prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr
114, poz. 545, z późn. zm.),
3) dyrektywa Rady 76/207/EWG z dnia 9 lutego 1976 r. w sprawie wprowadzenia
w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do
zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy (Dz.Urz.
WE L 39 z 14.02.1976, s. 40) zmieniona dyrektywą Parlamentu Europejskiego
i Rady 2002/73/WE z dnia 23 września 2002 r. (Dz.Urz. WE L 269 z
5.10.2002, s. 15),
4) Konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy Nr 176 dotycząca
bezpieczeństwa i zdrowia w kopalniach, przyjęta w Genewie w dniu
22 czerwca 1995 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 117, poz. 1105).


IV. Wyjaśnienie potrzeby i celu wypowiedzenia Konwencji Nr 45

3

Potrzeba wypowiedzenia przez Polskę Konwencji Nr 45 dotyczącej zatrudniania
kobiet przy pracach pod ziemią we wszelkiego rodzaju kopalniach z 1935 r. wynika
z wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-203/03 Komisja
przeciwko Austrii. Celem wypowiedzenia Konwencji jest umożliwienie zmiany
przepisów krajowych w zakresie pracy kobiet pod ziemią, które w chwili obecnej
są dostosowane do postanowień Konwencji i nie są zgodne z prawem UE.
W
myśl art. 176 Kodeksu pracy obowiązuje zakaz zatrudniania kobiet przy pracach
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Wykaz tych prac znajduje
się w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wykazu prac
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Dział V „Prace pod
ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokości” ust. 1 zakazuje pracy kobiet pod
ziemią we wszystkich kopalniach, z wyjątkiem pracy:
1) na stanowiskach kierowniczych niewymagającej stałego przebywania pod
ziemią i wykonywania pracy fizycznej,
2) w
służbie zdrowia,
3) w okresie studiów, w ramach szkolenia zawodowego,
4) wykonywanej dorywczo i niewymagającej pracy fizycznej.
Przepisy rozporządzenia są powtórzeniem postanowień Konwencji Nr 45.
Oceny
zgodności przepisów krajowych implementujących Konwencję Nr 45 z
przepisami dyrektywy Rady 76/207/EWG w brzmieniu obowiązującym przed
nowelizacją dyrektywy dokonał Europejski Trybunał Sprawiedliwości w
uzasadnieniu wyroku z dnia 1 lutego 2005 r. w sprawie C-203/03 Komisja
przeciwko Austrii. ETS uznał, że obowiązki nałożone przez Konwencję Nr 45 na
Austrię były niezgodne z art. 2 i 3 dyrektywy 76/207/EWG z dnia 9 lutego 1976 r.

Dyrektywa Rady 76/207/EWG z dnia 9 lutego 1976 r. w sprawie wprowadzenia
w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do
zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy stanowiła, w
art. 2 ust. 1-3, co następuje:
„1. Dla celów poniższych przepisów zasada równego traktowania oznacza brak
dyskryminacji ze względu na płeć, zarówno bezpośredniej, jak i pośredniej,
w szczególności przez odniesienie się do stanu cywilnego lub rodzinnego.