Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym

•
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z dnia 10 grudnia 1948 r. (art. 26),
•
Konwencja w sprawie zwalczania dyskryminacji w dziedzinie oświaty z 15 grudnia 1960
r. (Dz. U. 1964 nr 40 poz. 268) (art. 4),
•
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych otwarty
do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. 1977 nr 38 poz. 169) (art. 13),
•
Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. 1993 nr 61 poz. 284) (art. 2 Protokołu
nr 1).

Na wprowadzeniu w życie projektowanych zmian skorzystają zarówno uczelnie, jak
również budżet państwa. Dla pierwszych bowiem osoby niepełnosprawne, zwłaszcza dobrze
przygotowane do podjęcia studiów wyższych, powinny być traktowane jako potencjalne
źródło dodatkowych wpływów (zwłaszcza w obliczu podejmowania nauki przez roczniki
należące do tzw. niżu demograficznego). Państwo z kolei, oprócz wywiązania się z
konstytucyjnej zasady równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji, może liczyć w
perspektywie długoterminowej m.in. na zmniejszenie wydatków na pomoc społeczną i zasiłki
dla bezrobotnych.

Zaproponowane zmiany nie wywołują skutków finansowych dla budżetów jednostek
samorządu terytorialnego.
W
związku z proponowaną treścią art. 164a ustawy, konieczne będzie dokonanie
odpowiednich zmian w treści rozporządzenia ministra właściwego do spraw szkolnictwa
wyższego, wydanego na podstawie art. 162 ustawy, w zakresie, w jakim rozporządzenie to
określa warunki i tryb odbywania zajęć dydaktycznych oraz warunki składania egzaminów
i uzyskiwania zaliczeń.
Należy zakładać, że zgodnie z art. 34 ust. 3 regulaminu Sejmu Marszałek Sejmu
przed skierowaniem do pierwszego czytania skieruje niniejszy projekt ustawy do konsultacji
w trybie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

5. Ocena zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej

Projekt ustawy nie jest objęty wiążącym prawem Unii Europejskiej.


Warszawa, 5 października 2009 r.
BAS-WAL-1997/09



Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej komisyjnego projektu
ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Hanna Zdanowska)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2002 r. Nr 23, poz. 398, ze
zmianami) sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Przedstawiony projekt ustawy przewiduje zmianę ustawy z dnia 27 lipca
2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, ze
zmianami). Zmiana dotyczy zapewnienia warunków pełnego udziału osób
niepełnosprawnych we wszystkich obszarach wynikających z wykonywania
przez uczelnię jej podstawowych zadań oraz przyznawania w tym celu dotacji z
budżetu państwa. Zgodnie z projektem egzaminy wstępne oraz zajęcia
dydaktyczne, egzaminy i zaliczenia mają być przeprowadzane w warunkach
dostosowanych do potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych będących
odpowiednio kandydatami na studia, studentami lub doktorantami.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 30 dni od dnia
ogłoszenia.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie dotyczące zapewnienia równego dostępu osób
niepełnosprawnych do szkolnictwa wyższego nie są obecnie regulowane
wiążącymi przepisami prawa Unii Europejskiej.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę na postanowienia Konwencji
Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, przyjętej przez
Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 13 grudnia 2006 r.
Zgodnie z art. 24 ust. 1 Konwencji państwa strony uznają prawo osób


niepełnosprawnych do edukacji i zapewniają integracyjny system kształcenia w
celu realizacji tego prawa bez dyskryminacji i na zasadach równych szans.
Ustęp 5 tego przepisu zobowiązuje państwa strony do zapewnienia osobom
niepełnosprawnym dostępu do powszechnego szkolnictwa wyższego, bez
dyskryminacji i na równych zasadach z innymi osobami, oraz zapewnienia w
tym celu racjonalnych usprawnień dla osób niepełnosprawnych. Dokument ten
w imieniu Wspólnoty Europejskiej podpisała Komisja Europejska w dniu 30
marca 2007 r. Umowa weszła w życie w dniu 3 maja 2008 r. Obecnie trwają
prace legislacyjne zmierzające do jej zawarcia przez Wspólnotę Europejską.1
Zgodnie z art. 300 ust. 7 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską
umowa zawarta przez Wspólnotę Europejską będzie wiązała instytucje
Wspólnoty oraz państwa członkowskie.
Prawa osób niepełnosprawnych zostały określone w Karcie praw
podstawowych Unii Europejskiej, proklamowanej w Nicei w dniu 7 grudnia
2000 r. (Dz. Urz. WE C 364 z 18.12.2000 r., str. 1). Karta zawiera zakaz
wszelkiej dyskryminacji m.in. ze względu na niepełnosprawność (art. 21 ust. 1)
oraz uznaje prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków
mających zapewnić im integrację społeczną (art. 26). Dokument ten nie stanowi
jednak samodzielnego, wiążącego źródła prawa w Unii Europejskiej.
Zapewnienie równego dostępu osób niepełnosprawnych do krajowych
systemów edukacji jest ponadto postulowane w dokumentach niemających
charakteru prawnie wiążącego, w szczególności w rezolucji Rady 2003/C
134/04 z dnia 5 maja 2003 r. w sprawie równych szans dla niepełnosprawnych
uczniów i studentów w dziedzinie edukacji i szkoleń zawodowych (Dz. Urz. UE
C 134 z 7.6.2003 r., str. 6) oraz rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie
sytuacji osób niepełnosprawnych w rozszerzonej Unii Europejskiej: Europejski
Plan Działania na lata 2006–2007 (Dz. Urz. UE C 316 E z 22.12.2006 r., str.
370).

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Prawo Unii Europejskiej obecnie nie reguluje w sposób prawnie wiążący
kwestii zawartych w przepisach opiniowanego projektu. Jednocześnie należy
zauważyć, że projekt nie narusza postanowień Konwencji Narodów
Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, której sygnatariuszem jest
Wspólnota Europejska. Proponowana ustawa jest zgodna z niewiążącymi
prawnie dokumentami wspólnotowymi dotyczącymi sytuacji osób
niepełnosprawnych.

1 W dniu 29 sierpnia 2008 r. Komisja przekazała Radzie i Parlamentowi Europejskiemu przyjęty przez siebie
wniosek dotyczący decyzji Rady dotyczącej zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów
Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (KOM(2008) 530 wersja ostateczna). W dniu 24 kwietnia
2009 r. Parlament Europejski zaopiniował przedłożony przez Komisję wniosek zatwierdzając go w jednym
czytaniu bez poprawek.

2


4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie
wyższym nie jest objęty wiążącym prawem Unii Europejskiej.

Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego
Akceptował:
Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski





Deskryptory Bazy REX: dotacje, niepełnosprawni, projekt ustawy, szkolnictwo, szkoła wyższa,
Unia Europejska

3
Warszawa, 5 października 2009 r.
BAS-WAL-1998/09


Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy
komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie
wyższym (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Hanna Zdanowska) jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej

Przedstawiony projekt ustawy przewiduje zmianę ustawy z dnia 27 lipca
2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, ze
zmianami). Zmiana dotyczy zapewnienia warunków pełnego udziału osób
niepełnosprawnych we wszystkich obszarach wynikających z wykonywania
przez uczelnię jej podstawowych zadań oraz przyznawania w tym celu dotacji z
budżetu państwa. Zgodnie z projektem egzaminy wstępne oraz zajęcia
dydaktyczne, egzaminy i zaliczenia mają być przeprowadzane w warunkach
dostosowanych do potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych będących
odpowiednio kandydatami na studia, studentami lub doktorantami.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty wiążącym prawem Unii
Europejskiej.
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym nie
jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.

Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego
Akceptował:
Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski





Deskryptory Bazy REX: dotacje, niepełnosprawni, projekt ustawy, szkolnictwo, szkoła wyższa,
Unia Europejska