Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw

w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 95c § 1 ustawy, o której
mowa w art. 3, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż do dnia 31
grudnia 2008 r.

Art. 7. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem:
1) art. 4 niniejszej ustawy, który wchodzi w życie po upływie
2 miesięcy od dnia ogłoszenia;
2) art. 90d ust. 10 oraz art. 90g ust. 2 i 2a ustawy, o której mowa w
art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, które wchodzą w
życie z dniem 1 września 2008 r.;
3) art. 80 ust. 2c i art. 90 ust. 1a ustawy, o której mowa w art. 1, w
brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, oraz art. 49 ust. 2 i 3 ustawy,
o której mowa w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,
które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.;
4) art. 75 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 2, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą, który wchodzi w życie po upływie 12 miesięcy
od dnia ogłoszenia.

1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczycie-
la, ustawę z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich i ustawę
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273,
poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122,
poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144,
poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80,
poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 170,
poz. 1218 i Nr 220, poz. 1600 oraz z 2007 r. Nr 17, poz. 95, Nr 80, poz. 542, Nr 102,
poz. 689, Nr 158, poz. 1103, Nr 176, poz. 1238, Nr 191, poz. 1369 i Nr 247, poz. 1821.
4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 58,
poz. 542, z 2003 r. Nr 137, poz. 1304 i Nr 223, poz. 2217, z 2005 r. Nr 169, poz. 1413,
z 2006 r. Nr 220, poz.1600 oraz z 2007 r. Nr 112, poz. 766.

25



26

U Z A S A D N I E N I E

1) do art. 1 pkt 1, 2 i 20 (szkoły i placówki rolnicze, szkoły leśne, szkoły morskie)
W dotychczasowym stanie prawnym przepisy art. 5 ust. 5e ustawy o systemie
oświaty umożliwiają jednostkom samorządu terytorialnego przekazywanie
ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa szkół i placówek rolniczych o
znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym, a ministrowi właściwemu do spraw
środowiska – szkół leśnych, w drodze porozumienia. Ustawa nie definiuje jednak
pojęcia szkoły rolniczej, placówki rolniczej i szkoły leśnej, ani nie reguluje
przedmiotu porozumienia, jak też spraw związanych z przekazywaniem mienia
będącego w zarządzie szkoły lub placówki.
W dodawanym w art. 5 ust. 5f wskazuje się na możliwość uwzględnienia w treści
porozumienia postanowień dotyczących przejęcia mienia przekazywanej szkoły lub
placówki. Proponowana zmiana przyczyni się do ułatwienia przekazywania przez
jednostki samorządu terytorialnego szkół i placówek rolniczych oraz szkół leśnych
właściwym ministrom.
Natomiast wprowadzenie w art. 3 ustawy o systemie oświaty definicji pojęć:
„szkoła leśna”, „szkoła morska”, „szkoła rolnicza” i „placówka rolnicza”, służy
ujednoliceniu terminologii stosowanej w ustawie, co jest istotne w szczególności w
kontekście przedmiotu porozumień o przekazaniu szkół i placówek, zawieranych
między właściwym ministrem i jednostką samorządu terytorialnego.

2) do art. 1 pkt 3 lit. a (inspirowanie i prowadzenie badań naukowych przez Centralną
Komisję Egzaminacyjną)
Do zadań Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) należy kontrolowanie jakości
systemu egzaminów zewnętrznych oraz przygotowywanie propozycji standardów
wymagań egzaminacyjnych. Uwzględniając dynamiczny rozwój systemu
egzaminów zewnętrznych, a także w celu poprawy efektywności realizowanych
przez CKE zadań proponuje się zmianę przepisu art. 9a ust. 2 pkt 4 ustawy o
systemie oświaty, umożliwiającą CKE, obok działań polegających na inspirowaniu
badań naukowych i innowacji w dziedzinie oceniania i egzaminowania, również
prowadzenie badań naukowych i

innowacji w dziedzinie oceniania i
egzaminowania. Proponowana zmiana przyczyni się do usprawnienia procesu
podejmowania decyzji istotnych z punktu widzenia realizowanych przez CKE
zadań monitorowania i podnoszenia jakości egzaminów zewnętrznych.

3) do art. 1 pkt 3 lit. b i pkt 5 (nadzór nad Centralną Komisją Egzaminacyjną
i okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi)
Proponuje się podporządkowanie okręgowych komisji egzaminacyjnych Centralnej
Komisji Egzaminacyjnej w celu zapewnienia pełnej koordynacji, a tym samym
jednolitości działań okręgowych komisji egzaminacyjnych we wszystkich
realizowanych przez nie zadaniach (art. 9a ust. 2 pkt 6 oraz art. 9d ust. 1 i 1a
ustawy o systemie oświaty).

4) do art. 1 pkt 4 i pkt 11 lit. b oraz art. 2 pkt 5 (wynagradzanie egzaminatorów
i nauczycieli za udział w przeprowadzaniu sprawdzianu i egzaminów, w tym części
ustnej egzaminu maturalnego)
Proponowane zmiany art. 9c i art. 22 ust. 2 ustawy o systemie oświaty mają na celu
unormowanie kwestii wynagradzania egzaminatorów i nauczycieli oraz nauczycieli
akademickich biorących udział w przeprowadzaniu sprawdzianu i egzaminów
organizowanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne, w tym w części ustnej
egzaminu maturalnego. Proponuje się, aby dyrektor okręgowej komisji
egzaminacyjnej zawierał z egzaminatorami sprawdzającymi i oceniającymi prace
pisemne zdających oraz z nauczycielami akademickimi biorącymi udział w części
ustnej egzaminu maturalnego umowy określające zakres ich obowiązków oraz
wysokość wynagrodzenia. Nauczyciele, których udział w przeprowadzaniu
sprawdzianu i egzaminów polega wyłącznie na nadzorowaniu przebiegu
sprawdzianu lub egzaminu, będą wykonywać to zadanie w ramach czynności i zajęć
wynikających z zadań statutowych szkoły, tj. zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2
pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97,
poz. 674, z późn. zm.), oraz ustalonego wynagrodzenia.
Natomiast nauczyciele, w tym nauczyciele będący egzaminatorami, biorący udział
w przeprowadzaniu części ustnej egzaminu maturalnego, będą wykonywać

2
czynności związane z przeprowadzaniem tego egzaminu w ramach tygodniowego
obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, tj. w ramach zajęć, o
których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy – Karta Nauczyciela. W sytuacji, gdy
przeprowadzanie powyższych czynności przekroczy tygodniowy obowiązkowy
wymiar godzin zajęć tych nauczycieli, nauczycielom przysługiwać będzie, na
zasadach ogólnych, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe (art. 35 ust. 1 i 2
ustawy – Karta Nauczyciela). Rozwiązanie takie jest zbieżne z uchwałą składu
7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2007 r. (sygn. akt III PZP 1/07), w
której Sąd Najwyższy uznał, że na gruncie obowiązujących przepisów nauczyciele
biorący udział w części ustnej egzaminu maturalnego realizują zajęcia dydaktyczne
w rozumieniu art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy – Karta Nauczyciela, a zatem wykonują
odpłatną pracę, która może być powierzona w celu realizacji programu nauczania w
godzinach ponadwymiarowych. Nauczyciele biorący udział w przeprowadzaniu
części ustnej egzaminu maturalnego powinni otrzymać w swojej szkole
wynagrodzenie za realizację „egzaminacyjnych” zajęć dydaktycznych
wykonywanych w tej szkole lub w innych szkołach na podstawie porozumienia
dyrektorów szkół. Przepisy dotyczące zasad przeprowadzania egzaminu
maturalnego określają czas trwania części ustnej egzaminu maturalnego w
zależności od przedmiotu i poziomu egzaminu. Czas ten nie powinien być skracany
ani wydłużany (patrz: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30
kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i
promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów
w szkołach publicznych – Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.).
Dodanie w art. 42 ustawy – Karta Nauczyciela nowego ust. 2b jest konsekwencją
powyższych zmian.

5) do art. 1 pkt 8 i pkt 11 lit. c (wprowadzenie możliwości przyjmowania do szkół
niepublicznych dla dorosłych osób, które ukończyły 16 lat)
Celem projektowanej zmiany jest objęcie zakresem upoważnienia zawartego
obecnie w art. 22 ust. 2a ustawy o systemie oświaty dotyczącego określenia
przypadków, w jakich do szkoły dla dorosłych można przyjąć osobę, która
ukończyła 16 lat, również niepublicznych szkół dla dorosłych. W konsekwencji
zostanie zlikwidowane istniejące dotychczas nieuzasadnione zróżnicowanie w

3