Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oswiaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw

w rodzinie, w grupie rówieśniczej) i umożliwienie mu bezkonfliktowego powrotu do
tego środowiska. Osiągnięciu zamierzonego celu służyć będzie redukowanie lub
korygowanie niewłaściwych zachowań i postaw, specjalistyczna terapia zaburzeń
zachowania i odpowiednie wsparcie wychowawcze, stymulowanie optymalnego
rozwoju psychicznego, społecznego oraz moralnego wychowanków.
Uczniowie przebywający w OWW będą objęci odpowiednią pomocą psychologiczno-
pedagogiczną. W OWW będzie obowiązywał wzmocniony nadzór wychowawczy i
zasady dyscypliny. Funkcjonowanie w roli wychowanka OWW skutkować będzie
przyjęciem na siebie obowiązków wynikających z faktu stania się członkiem
społeczności ośrodka. OWW będzie placówką zapewniającą wychowankom opiekę
całodobową w ciągu całego roku. Przewiduje się, że liczba wychowanków tej placówki
nie może przekraczać 100. Proces dydaktyczno-wychowawczy będzie prowadzony z
uwzględnieniem zindywidualizowanego podejścia do ucznia, z wykorzystaniem metod
psychologiczno-pedagogicznych, mających na celu korygowanie zachowań i postaw,
poprzez m.in. rozwijanie i wzmacnianie pozytywnych cech ucznia, redukcję zachowań
niepożądanych i kształtowanie umiejętności społecznych. Szczególny nacisk zostanie
położony na wielorakie oddziaływania wychowawcze i terapeutyczne oraz wzmocnioną
dyscyplinę. Realizacja powyższych zadań wymagać będzie zatrudnienia nauczycieli
różnych specjalności: pedagogów, psychologów, terapeutów i innych specjalistów,
szczególnie tych, którzy posiadają doświadczenie w pracy z trudną młodzieżą...
W projekcie określone zostały procedury związane ze skierowaniem ucznia do OWW.
W myśl projektu, dyrektor gimnazjum może skierować ucznia do ośrodka na podstawie
uchwały rady pedagogicznej oraz po uzyskaniu orzeczenia o potrzebie wychowania
specjalnego ucznia w ośrodku wsparcia wychowawczego wydanego przez zespół
orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Takie
orzeczenie poradni psychologiczno-pedagogicznej powinno zawierać szczegółową
diagnozę psychologiczno-pedagogiczną oraz zalecenia do prowadzenia pracy
wychowawczej i korekcyjnej w ośrodku wsparcia wychowawczego, a także określać
zalecany okres pobytu ucznia w ośrodku. Skierowanie ucznia do ośrodka wsparcia
wychowawczego będzie odbywać się za zgodą rodziców. W przypadku braku zgody
rodziców na skierowanie ucznia do OWW, dyrektor gimnazjum będzie występował z
wnioskiem do sądu rodzinnego o umieszczenie ucznia w OWW. Uczeń będzie
kierowany do OWW na okres od 2 miesięcy do 12 miesięcy. Szczegółowe regulacje
dotyczące wprowadzenia nowego rodzaju orzeczenia wydawanego przez publiczne
poradnie psychologiczno-pedagogiczne, orzeczenia o potrzebie wychowania
specjalnego, minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi w drodze
rozporządzenia.
W OWW będzie realizowany: program wychowawczy i program profilaktyki,
uwzględniające specyfikę zaburzeń wychowanków. Programy będą opracowane i
przyjęte przez radę pedagogiczną oraz realizowane przez wszystkich pracowników
ośrodka. Zajęcia pozalekcyjne realizowane w OWW będą nastawione na intensywne
zagospodarowanie czasu wolnego wychowanków tak, aby dawały możliwość
redukowania poziomu napięć emocjonalnych i agresji u wychowanków.

8
Liczba uczniów w oddziale i grupie wychowawczej w OWW będzie wynosiła 10
uczniów (±2). W projekcie przewiduje się, że wychowanek podczas pobytu w ośrodku
wsparcia wychowawczego będzie poddawany systematycznej ocenie efektów
oddziaływań wychowawczo-resocjalizacyjnych oraz ocenie jego osiągnięć. W
przypadku pozytywnych ocen efektów oddziaływań wychowawczo-resocjalizacyjnych i
osiągnięć wychowanka, dyrektor ośrodka wsparcia wychowawczego będzie mógł
wystąpić o skrócenie okresu pobytu wychowanka w ośrodku. Natomiast w przypadku
negatywnych ocen efektów oddziaływań wychowawczo-resocjalizacyjnych i osiągnięć
wychowanka, dyrektor będzie obowiązany wystąpić o przedłużenie okresu pobytu
wychowanka w ośrodku (maksymalnie do 12 miesięcy). Do przedłużenia pobytu
wychowanka w ośrodku wymagana będzie zgoda jego rodziców, a przypadku braku
takiej zgody - o przedłużeniu pobytu wychowanka w OWW zdecyduje sąd rodzinny.
Dyrektor ośrodka wsparcia wychowawczego będzie mógł także wystąpić do sądu
rodzinnego z wnioskiem o umieszczenie wychowanka w młodzieżowym ośrodku
wychowawczym lub młodzieżowym ośrodku socjoterapii. Przesłankę dla zastosowania
powyższego rozwiązania będą stanowiły negatywne oceny efektów oddziaływań
wychowawczo-resocjalizacyjnych i osiągnięć wychowanka oraz negatywne prognozy
co do możliwych do osiągnięcia w ośrodku wsparcia wychowawczego rezultatów
podejmowanych działań wychowawczych.
Projekt przewiduje, że minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi w
drodze rozporządzenia szczegółowe zadania, organizację i warunki działania ośrodków
wsparcia wychowawczego oraz warunki pobytu wychowanków w tych ośrodkach, a
także tryb dokonywania oceny efektów oddziaływań wychowawczo-resocjalizacyjnych
i osiągnięć wychowanka oraz zakres i tryb współdziałania ośrodków wsparcia
wychowawczego z rodzicami wychowanków.
W projekcie określono także zasady odpłatności rodziców za pobyt wychowanka w
OWW. Wysokość wnoszonych opłat nie może przekraczać kosztów surowca
przeznaczonego na wyżywienie wychowanka. Marszałek województwa może w części
lub w całości zwolnić rodziców z ponoszenia tych opłat, w przypadku szczególnie
trudnej sytuacji materialnej rodziny oraz w szczególnie uzasadnionych przypadkach
losowych.
Projekt zakłada, że przepisy dotyczące publicznych OWW będą miały zastosowanie do
niepublicznych ośrodków wsparcia wychowawczego, z tym że zadania marszałka
województwa w zakresie ustalania opłat wykonywał będzie organ prowadzący ośrodek.
Projekt zakłada, że do dnia 1 stycznia 2009 roku na terenie każdego województwa
powstanie co najmniej jeden OWW. Dofinansowanie wydatków na prowadzenie OWW
oraz dotowanie niepublicznych OWW - w okresie przejściowym obejmującym lata
2008-2010 - pokrywane będzie ze środków budżetu państwa przekazywanych w ramach
dotacji celowej, przy czym w roku 2008 dotacja celowa obejmie również dofinansowanie
kosztów założenia przez samorząd województwa ośrodka wsparcia wychowawczego, w
szczególności kosztów adaptacji obiektów i ich wyposażenia. W następnych latach
finansowanie OWW następować będzie w ramach części oświatowej subwencji ogólnej.

9
3) do art. 1 pkt 2 lit. a i b, pkt 3 lit. b oraz pkt 28 (szkoły i placówki rolnicze)
W obowiązującym stanie prawnym przepisy art. 5 ust. 5e ustawy o systemie oświaty
umożliwiają jednostkom samorządu terytorialnego przekazywanie ministrowi
właściwemu do spraw rolnictwa szkół i placówek rolniczych o znaczeniu regionalnym i
ponadregionalnym, w drodze porozumienia. Ustawa nie definiuje jednak ani pojęcia
szkoły rolniczej i placówki rolniczej, ani nie reguluje przedmiotu porozumienia, jak też
spraw związanych z przekazywaniem mienia będącego w zarządzie szkoły lub
placówki. Proponowana zmiana przyczyni się do ułatwienia przekazywania przez
jednostki samorządu terytorialnego szkół i placówek rolniczych, w szczególności w
sytuacji, gdy szkoła prowadzi kształcenie w kilku zawodach.
4) do art. 1 pkt 3 lit. a, pkt 16 lit. a tiret drugie i lit. b oraz art. 2 pkt 1 tiret
pierwsze i pkt 12 (szkoły dla pracowników instytucji Unii Europejskiej)
Zmiany są związane z realizacją podpisanego w Warszawie w dniu 26 marca 2007 r.
porozumienia między Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji RP oraz
Dyrektorem Wykonawczym Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną
na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (FRONTEX) w
sprawie siedziby oraz innych spraw związanych z funkcjonowaniem Agencji w
Rzeczypospolitej Polskiej. Na mocy art. 11 Porozumienia minister właściwy do spraw
oświaty i wychowania jest zobowiązany do podjęcia działań zmierzających do
zapewnienia dzieciom urzędników i innych pracowników Agencji kształcenia
zgodnego z przepisami Konwencji o Statucie Szkół Europejskich sporządzonej w
Luksemburgu dnia 21 czerwca 1994 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 3, poz. 10), dlatego też
zaistniała konieczność uruchomienia szkoły dla dzieci pracowników instytucji Unii
Europejskiej i tym samym wprowadzenia tego typu szkoły do polskiego systemu
oświaty.
Uruchomienie ww. szkoły planowane jest na dzień 1 września 2008 r. Do tego czasu
dzieci pracowników Agencji, wzorem minionego roku szkolnego, pozostaną w
szkołach zagranicznych zlokalizowanych na terenie Warszawy, a koszty z tym
związane zostaną pokryte przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania
5) do art. 1 pkt 4, pkt 6 lit. a, pkt 16 lit. c tiret pierwsze, pkt 17, 28, 34 i art. 6
(likwidacja liceów profilowanych)
Celem projektowanej zmiany jest modyfikacja struktury szkolnictwa
ponadgimnazjalnego polegająca na stopniowej likwidacji typu szkoły
ponadgimanjzalnej, określonego w art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. c ustawy o systemie oświaty, tj.
tzyletniego liceum profilowanego kształcącego profilach kształcenia
ogólnozawodowego, którego ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości
po zdaniu egzaminu maturalnego. Projket zakłada, że stopniowa likwidacja liceów
profilowanych rozpocznie się od wstrzymania rekrutacji do klasy pierwszej liceum
profilowanego na rok szkolny 2008/2009, czego efektem będzie likwidacja z dniem 1
września 2008 roku klasy pierwszej liceum profilownaego, a w latach następnych -
kolejnych klas liceum profilowanego.

10
Decyzja o rezygnacji z liceum profilowanego jako typu szkoły ponadgimnazjalnej
spowodowana została tym, że licea profilowane nie odpowiadają oczekiwaniom
absolwentów gimnazjów i ich rodziców, postrzegane są generalnie jako szkoły o niskim
poziomie nauczania, nie dające szans ani na przyzwoite zdanie egzaminu maturalnego,
ani na podjęcie pracy. Jednocześnie licea profilowane charakteryzują się wyjątkowo
niskimi wskaźnikami promocji. Ponadto obserwuje się gwałtowne obniżenie
zainteresowania tymi szkołami ze strony absolwentów gimnazjów. Potwierdzeniem
takiego stanu rzeczy są dotychczasowe doświadczenia środowisk oświatowych oraz
przeprowadzona analiza funkcjonowania tego typu szkoły po zakończeniu dwóch
pełnych cykli kształcenia. Z przywołanej analizy wynika, co następuje:
1. Kandydaci do tego typu szkoły w większości mają słabe wyniki egzaminu
gimnazjalnego. Kryteria rekrutacyjne (punktowe) zostały ustalone średnio na
poziomie 16%-60% punktów. Sygnalizowane są przez kuratorów oświaty liczne
przypadki przyjmowania nawet bez jakichkolwiek limitów punktowych.
2. Wskaźniki promocji w liceum profilowanym są niskie. W roku szkolnym
2002/2003 naukę w liceum profilowanym rozpoczęło ogółem 93 141 uczniów, a
liczba absolwentów z roku szkolnego 2004/2005 wynosiła 74370, czyli około 19
000 uczniów nie ukończyło szkoły. Z danych statystycznych zebranych w latach
2002 - 2006 wynika, że jedynie około 80% uczniów spośród rozpoczynających
naukę w liceum profilowanym kończy je po trzech latach nauki.
3. Odnotowano relatywnie słabe wyniki pierwszego i drugiego egzaminu maturalnego
w liceach profilowanych (w roku szkolnym 2004/2005 zdało egzamin 67,1%
absolwentów, podczas gdy w liceach ogólnokształcących egzamin zdało 92,5 %
absolwentów, a w roku szkolnym 2005/2006 odpowiednio - 62% i 89,6%).
4. Obserwuje się coraz mniejsze zainteresowanie absolwentów gimnazjów
kształceniem się w tym typie szkoły (w roku szkolnym 2002/2003 liceum
profilowane wybrało 16% absolwentów gimnazjów, a w roku szkolnym 2006/2007
już tylko 8%).
W związku z powyższym, po wstępnych konsultacjach ze środowiskami oświatowymi
oraz parlamentarzystami, proponuje się wygaszenie liceów profilowanych, począwszy
od roku szkolnego 2008/2009, pozostawiając w systemie szkolnictwa
ponadgimnazjalnego tradycyjnie funkcjonujące licea ogólnokształcące, technika i
zasadnicze szkoły zawodowe.
6) do art. 1 pkt 6 lit. b i c oraz art. 7 (egzamin potwierdzający kwalifikacje
zawodowe w trakcie nauki)
W czteroletnich technikach i trzyletnich technikach uzupełniających w obecnym stanie
organizacyjnym występuje spiętrzenie egzaminów zewnętrznych polegające na tym, że
absolwenci zdają po ukończeniu szkoły kolejno dwa egzaminy: maturalny i egzamin
potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Zdawalność egzaminu maturalnego na
poziomie 65,8%, jak i zdawalność egzaminu zawodowego na poziomie 61% wskazują
na to, że przygotowanie się do dwóch tak poważnych egzaminów zewnętrznych sprawia
uczniom poważne trudności. Nie bez znaczenia jest także fakt, że do technikum trafia
wielu absolwentów gimnazjów, którzy uzyskali niską liczbę punktów na egzaminie
gimnazjalnym. Taka sytuacja skutkuje tym,

11
że tej grupie uczniów trudniej jest sprostać wymaganiom kształcenia, co szczególnie
uwidaczniają wyniki egzaminów zawodowych przeprowadzanych w zawodach tzw.
technicznych, np. technik elektryk, technik elektronik, technik mechanik.
Zatem w celu umożliwienia uczniom i nauczycielom bardziej efektywnego i
sprawniejszego przygotowania do obu egzaminów proponuje się przesunięcie terminu
zdawania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. W świetle
proponowanego rozwiązania egzamin potwierdzajmy kwalifikacje zawodowe byłby
przeprowadzany nie dla absolwentów czteroletniego technikum i trzyletniego
technikum uzupełniającego, lecz dla uczniów: w czteroletnich technikach po uzyskaniu
świadectwa promocyjnego do klasy czwartej, a w trzyletnich technikach
uzupełniających - po uzyskaniu świadectwa promocyjnego do klasy trzeciej. Egzamin,
tak jak dotychczas, byłby przeprowadzany raz w ciągu roku szkolnego w terminie
ustalonym przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.
Drugi z egzaminów zewnętrznych tj. egzamin maturalny odbywałby się w technikach,
tak jak dotychczas, po uzyskaniu świadectwa ukończenia szkoły. Zaproponowane
rozwiązanie było przedstawiane i dyskutowane na spotkaniach roboczych oraz
konferencjach z zainteresowanymi środowiskami oświatowymi i uzyskało akceptację
tych środowisk. W konsekwencji przewiduje się, że zmianie ulegnie organizacja
kształcenia w tych typach szkół powodująca rozłożenie godzin przeznaczonych na
kształcenie zawodowe na pierwsze trzy lata nauki w czteroletnim technikum i pierwsze
dwa lata nauki w trzyletnim technikum uzupełniającym. Natomiast nacisk na
kształcenie ogólne w kontekście przygotowania do egzaminu maturalnego byłby
kładziony odpowiednio w klasie czwartej lub klasie trzeciej. Proponowane rozwiązanie
zwiększa szanse młodzieży uczącej się w technikach na należyte przygotowanie do obu
egzaminów.
Przeprowadzenie egzaminu zawodowego po trzecim lub drugim roku nauki będzie
stosowane wobec uczniów, którzy rozpoczną naukę w klasie pierwszej w roku
szkolnym 2008/2009.
7) do art. 1 pkt 7 (inspirowanie i prowadzenie badań naukowych przez
Centralną Komisję Egzaminacyjną)
Do zadań Centralnej Komisji Egzaminacyjnej należy kontrolowanie jakości systemu
egzaminów zewnętrznych oraz przygotowywanie propozycji standardów wymagań
egzaminacyjnych. Uwzględniając dynamiczny rozwój systemu egzaminów
zewnętrznych, a także w celu poprawy efektywności realizowanych przez CKE zadań
proponuje się umożliwienie CKE podejmowania działań polegających na inspirowaniu
i prowadzeniu badań naukowych i innowacji w dziedzinie oceniania i egzaminowania.
Proponowana zmiana przyczyni się do usprawnienia procesu podejmowania decyzji
istotnych z punktu widzenia realizowanych przez CKE zadań monitorowania i
podnoszenia jakości egzaminów zewnętrznych.
8) do art. 1 pkt 7 lit. b i pkt 9 (nadzór nad Centralną Komisją
Egzaminacyjną i okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi)
Proponuje się podporządkowanie okręgowych komisji egzaminacyjnych Centralnej
Komisji Egzaminacyjnej w celu zapewnienia pełnej koordynacji,

12