Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

5



IV. Stanowisko Rządu

Całokształt przepisów prawnych regulujących prawo do renty rodzinnej wskazuje, że
zasadniczym celem tego świadczenia jest dostarczanie środków utrzymania tym członkom
rodziny zmarłego ubezpieczonego, którzy w związku z kształceniem się w szkole lub z racji
wieku albo niezdolności do pracy nie wykonują pracy zarobkowej i nie mają niezbędnych źródeł
utrzymania.
Problem utraty jedynego żywiciela dotyczy nie tylko rodzin górniczych, ale także rodzin
pracowników innych branż, w których ryzyko wypadku jest również duże, jak np.

w budownictwie czy rybactwie. Dlatego przepisy emerytalno – rentowe nie różnicują dostępu do
renty rodzinnej w zależności od przyczyny zgonu żywiciela i zawodu, który wykonywał.
Wyróżnianie rodzin górniczych dyskryminowałoby rodziny pracowników z innych grup
zawodowych i tym samym byłoby sprzeczne z konstytucyjnymi zasadami równości wobec prawa.

Poselski projekt ustawy ogranicza się wyłącznie do sytuacji, gdy pracownik zmarł wskutek
wypadku przy pracy w górnictwie. Poza proponowanymi rozwiązaniami pozostałyby więc nie
tylko wszystkie śmiertelne wypadki przy pracy w innych branżach niż górnictwo, ale również
przypadki, kiedy pracownik - w tym również górnik - zmarł w wyniku choroby zawodowej.
Projektowane rozwiązanie nie dotyczy też wdów po rencistach, którzy zmarli wskutek wypadku
przy pracy.
Wniesiony
przez
grupę posłów projekt ustawy nowelizującej ustawę o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, należy ocenić negatywnie, nie tylko dlatego, iż
rolą ubezpieczenia społecznego jest zabezpieczenie członków rodziny zmarłego pracownika
według jednakowych zasad.
Rozwiązanie, zgodnie z którym renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego po
ubezpieczonym, który zmarł wskutek wypadku przy pracy w górnictwie, miałaby przysługiwać
wdowie bez względu na jej wiek, jest również sprzeczne z polityką Rządu zmierzającą do
aktywizacji zawodowej wszystkich osób zdolnych do pracy. W sytuacji, gdy tworzone są
programy aktywizujące zawodowo osoby powyżej 50 roku życia, nie ma uzasadnienia do
wprowadzania rozwiązań pozwalających na uzyskiwanie dostępu do świadczeń przez osoby
młode, zdolne do pracy.


6
W
świetle obowiązującego prawa wdowie przysługuje renta rodzinna po mężu, jeżeli po
śmierci męża nie może z usprawiedliwionych społecznie względów sama się utrzymać.
Przyjęte regulacje spełniają swoją rolę, ponieważ zabezpieczają środki do życia wdowie,
która wychowuje małoletnie dzieci, jak również wdowie, która w dniu śmierci męża lub
stosunkowo niedługo po jego śmierci stała się niezdolna do pracy lub ukończyła 50 lat życia.

Wdowa, która nie ma niezbędnych środków utrzymania, nie spełnia warunków do renty
rodzinnej, ma wypłacaną okresową rentę rodzinną przez okres do dwóch lat od śmierci męża, tj.
w okresie koniecznym do zdobycia kwalifikacji zawodowych, znalezienia i podjęcia pracy
zarobkowej.
Rozwiązanie proponowane w projekcie ustawy prowadzi zaś do trwałego
zdeaktywizowania wdowy i przyczynia się do jej wykluczenia z kręgu osób wykonujących prace
zawodowe.
Należy także podkreślić, że proponowane rozwiązanie zostało błędnie umieszczone
w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 1 ust.
4 ww. ustawy, warunki nabywania prawa do świadczeń pieniężnych przysługujących
z ubezpieczenia z tytułu wypadków przy pracy lub choroby zawodowej oraz wysokość tych
świadczeń określają odrębne przepisy. Te odrębne przepisy to ustawa z dnia 30 października 2002
r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr
199, poz. 1673, z późn. zm.).


****
Zważywszy na powyższe, jak również na obecny a także prognozowany stan finansów
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Rada Ministrów wnosi o odrzucenie poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk nr
2024).