Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych

dochodowych do nich uprawniających. Ustalone ostatecznie kwoty świadczeń rodzinnych oraz
kwoty kryterium dochodowego zostaną ogłoszone w terminie do dnia 15 sierpnia 2009 r., zaś
zaczną obowiązywać od nowego okresu zasiłkowego, tj. od 1 listopada 2009 r.

Propozycja przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, w sytuacji gdy osoba wymagająca
opieki pozostaje w związku małżeńskim oznacza nie tylko przyznanie prawa

do świadczenia pielęgnacyjnego gdy o to świadczenie występuje małżonek osoby
niepełnosprawnej, ale również prawo do świadczenia w sytuacji gdy o to świadczenie występuje
inna osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny (krewni w linii prostej i rodzeństwo)
z tytułu opieki nad osobą pozostającą w związku małżeńskim.
Zgodnie z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonkowie są zobowiązani
do wzajemnej pomocy. W trudnych sytuacjach materialnych rodziny możnaby rozważyć
możliwość przyznania świadczenia w związku z opieką nad niepełnosprawnym małżonkiem.
Nie wydaje się jednak, aby ustawa o świadczeniach rodzinnych, kierowana głównie
do rodzin wychowujących dzieci, była odpowiednim miejscem dla wprowadzenia tego
rozwiązania. Jest to tym bardziej wątpliwe, że prowadzone są prace nad rozwiązaniami
w kierunku zniesienia kryterium dochodowego przy świadczeniu pielęgnacyjnym. Rozszerzenie
tego świadczenia na przypadki osób dorosłych wymagających pielęgnacji, niosłoby za sobą
bardzo duże koszty. Dlatego poszukiwane jest inne rozwiązanie, pozwalające wesprzeć rodzinę,
gdy niepełnosprawna osoba dorosła wymaga stałej pielęgnacji.

Proponowane zastąpienie, dokonywanej co 3 lata weryfikacji świadczeń rodzinnych
coroczną waloryzacją o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych należy
uznać za niezasadną. Wskaźnik ten bowiem obejmuje ceny wszystkich towarów i usług, a nie –
jak w przypadku badań progu wsparcia dochodowego rodzin (WDR), stanowiących podstawę
weryfikacji ww. kwot - wyłącznie wydatki związane z wychowywaniem dzieci.
Projektodawcy ocenili, że wprowadzenie zaproponowanych zmian oznaczać będzie
wzrost wydatków budżetu państwa o 4,8 mld zł. Z kwoty tej 4 mld zł stanowić będą koszty
świadczenia z tytułu niemożności pełnego lub częściowego wykorzystania odliczenia
podatkowego, a 800 mln zł stanowić będą koszty pozostałych zmian. Kwota 800 mln zł jako
szacunkowy koszt:

5
1) podniesienia kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych z 504 zł
do 757 zł (oraz z 583 zł do 876 zł – w przypadku gdy w rodzinie wychowywane jest dziecko
niepełnosprawne);
2) podniesienia wysokości świadczenia pielęgnacyjnego z 420 zł na 631 zł;
3) przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w przypadku gdy osoba wymagająca opieki
pozostaje w związku małżeńskim;
4) zastąpienia, dokonywanej co 3 lata, weryfikacji świadczeń rodzinnych coroczną waloryzacją
o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych;
jest – wg obliczeń Rady Ministrów – znacznie zaniżona.

Należy bowiem zauważyć, że tylko propozycja podwyższenia kryterium dochodowego
uprawniającego do świadczeń rodzinnych oznacza wzrost liczby świadczeniobiorców o ok. 40 %
i wiąże się z dodatkowymi wydatkami na poziomie ok. 3 mld zł rocznie. Podwyższenie
świadczenia pielęgnacyjnego wyłącznie dla obecnych świadczeniobiorców, czyli bez
uwzględnienia ich wzrostu na skutek podwyższenia kryterium oraz w wyniku przyznania prawa
do świadczenia, w przypadku gdy osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim,
oznaczać będzie dodatkowy koszt na poziomie ok. 205 mln zł rocznie.
Mając powyższe na uwadze, koszt zmian, z wyjątkiem nowego świadczenia z tytułu
niemożności pełnego lub częściowego wykorzystania odliczenia podatkowego, szacuje się
na ok. 3,6 mld zł rocznie. Oznacza to, że łączny koszt realizacji przedłożonego projektu ustawy
wyniesie ok. 7,6 mld zł rocznie.

Rada Ministrów, mając na uwadze wyżej sformułowane zastrzeżenia, negatywnie opiniuje
poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (druk nr 2021).



6