Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji

6
3.1. Mając na uwadze potrzebę wykonania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 1 lipca 2008 r., kierując się brzmieniem sentencji tego wyroku, a także motywami jego
uzasadnienia, proponuje się, aby zmiana ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu
pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji polegała, po pierwsze, na uchyleniu w art.
4 ust. 1, 3 i 5 oraz funkcjonalnie z nimi związanych ust. 2 i 6, a po drugie – na uchyleniu
również tych przepisów, które wprost odnoszą się do roli, jaką mają spełniać organizacje
związkowe w powoływaniu rad pracowników, liczby wybieranych przez nie pracowników,
zasad działania rad wyłonionych w trybie „związkowym” lub „mieszanym”, a nadto ustania
członkostwa w owych radach. Dotyczy to następujących jednostek redakcyjnych: art. 3 ust. 2, 3
i 4, art. 5 ust. 1 pkt 4, art. 6 pkt 2, art. 8 ust. 3, art. 10 ust. 2 pkt 1 oraz art. 12 ust. 3 i 4.
W związku z tym, że wskutek proponowanej nowelizacji znaczenia normatywnego pozbawione
zostanie pojęcie organizacji związkowej, zdefiniowane na użytek ustawy o informowaniu
pracowników w jej art. 2 pkt 1, zasadne jest też uchylenie tego ostatniego przepisu.
Poza tym zachodzi konieczność zmiany „Wzoru informacji o radzie pracowników”,
stanowiącego załącznik do ustawy o informowaniu pracowników, gdyż wraz z uchyleniem art.
4 ust. 1 i 3 tejże ustawy bezprzedmiotowym stanie się punkt 4 wymienionego „Wzoru”,
wymagający wskazania trybu, w którym utworzona została rada pracowników. Natomiast jeśli
chodzi o punkt 5 omawianego załącznika, to częściowo nieadekwatne stanie się jedynie
objaśnienie zamieszczone na końcu „Wzoru”, albowiem odwołuje ono m.in. na art. 3 ust. 3
ustawy o informowaniu pracowników.
Z tego samego względu wskazana jest także nowelizacja art. 3 ust. 1 i art. 18 ustawy
o informowaniu pracowników, a ściślej rzecz ujmując – nadanie powołanym jednostkom
redakcyjnym nowego brzmienia poprzez:
– usunięcie w zdaniu wstępnym art. 3 ust. 1 odesłania do ust. 3, którym to ustawodawca
posłużył się w zwrocie: „z zastrzeżeniem ust. 3 i art. 5 ust. 2 pkt 1”,
– wyeliminowanie w art. 18 fragmentu zaczynającego się od słowa „od”, a kończącego na
słowie „lub”: „od dnia powiadomienia określonego w art. 4 ust. 1 lub”.
Jednocześnie w art. 4 ust. 4 ustawy o informowaniu pracowników należy zrezygnować ze
zwrotu „u którego nie działa organizacja związkowa” wraz z oddzielającymi go przecinkami.
Zmieniony w ten sposób przepis art. 4 ust. 4 ustawy o informowaniu pracowników wyznaczy
w istocie nowe zasady wyboru rad pracowników – zamiast dotychczasowych trzech trybów,
znajdujących zastosowanie zgodnie z porządkiem przewidzianym w ustawie, po wejściu w
życie ustawy nowelizującej stosowany będzie mógł być tylko tryb „załogowy”.





7

Nadanie ustawie o informowaniu pracowników brzmienia czyniącego zadość zasadom
techniki prawodawczej, ustalonym rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 20
czerwca 2002 r. (Dz. U. Nr 100, poz. 908), wymaga również znowelizowania tych przepisów,
które zawierają odesłanie do art. 4 ust. 4 ustawy o informowaniu pracowników, ponieważ jak
dotąd redakcja taka była niezbędna dla sprecyzowania zakresu zastosowania konkretnych
norm, niemniej jednak rezygnacja z trybów „związkowego” oraz „mieszanego” sprawia, iż
uszczegółowienie tego typu straci rację bytu. Odnosi się to do art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 1
oraz art. 12 ust. 1, a zmiana brzmienia tych przepisów ograniczy się do wyeliminowania
użytego w nich zwrotu: „powoływanej w sposób określony w art. 4 ust. 4”. Wprawdzie
rozróżnienie trybów wyboru rady pracowników ustawodawca wprowadził także na gruncie
art. 25 i art. 26 ustawy o informowaniu pracowników, tyle że przepisy te miały charakter
dostosowujący, a wobec upływu wymienionych w nich terminów obecnie nie są już i nie będą
także w przyszłości stosowane. Dlatego też zmianę objętych nimi postanowień trzeba uznać za
zbędną.

3.2. W toku prac nad projektem rozważane były oba rozwiązania zarekomendowane
przez Trybunał w zakresie uregulowania prawa międzyczasowego. Ostatecznie wybrany został
pierwszy ze wskazanych wariantów, sprowadzający się do wyraźnego przesądzenia, iż rady
pracowników wyłonione na podstawie zakwestionowanych przepisów mogą funkcjonować w
dalszym ciągu, tzn. aż do upływu kadencji, na którą zostały wybrane (art. 2 ust. 1 projektu). W
związku z tym jako nieodzowne jawi się również wprowadzenie przejściowej regulacji co
do sposobów utraty członkostwa w tychże radach oraz zasad finansowania ich działalności
(art. 2 ust. 3, 4 i 6). Co warte podkreślenia: konstrukcje prawne proponowane w tym zakresie
nawiązują do postanowień art. 6 pkt 2 oraz art. 12 ust. 1 i 3 ustawy o informowaniu
pracowników w dotychczasowym brzmieniu. Niezależnie od tego zasadne jest wykluczenie
możliwości przeprowadzania wyborów uzupełniających, które to – jak do tej pory – mogły
odbywać się na zasadzie art. 12 ust. 4 ustawy o informowaniu pracowników, a ponadto także
zastrzeżenie, że rada pracowników, mająca związkową genezę, ulega rozwiązaniu w wypadku,
gdy jej skład zmniejszy się do dwóch pracowników bądź gdy swoją funkcję będzie mógł pełnić
zaledwie jeden członek takiej rady (art. 2 ust. 2 i 5).
Wydaje się, iż wszędzie tam, gdzie działają rady wybrane w oparciu o art. 4 ust. 1 lub
zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o informowaniu pracowników, wyżej opisane regulacje będą
sprzyjać dalszemu niezakłóconemu przepływowi informacji oraz opinii między pracodawcą





8
a pracownikami, ale też nie spowodują zbytniego odroczenia w czasie samej restytucji stanu
konstytucyjności (dotyczy to zwłaszcza postanowień art. 2 ust. 2 i 5).

4. Konsultacje
Projekt ustawy został skonsultowany ze Związkiem Rzemiosła Polskiego oraz Polską
Konfederacją Pracodawców Prywatnych Lewiatan, które to odniosły się do niego aprobująco.
Swoje stanowisko przedstawiły również: Forum Związków Zawodowych, Ogólnopolskie
Porozumienie Związków Zawodowych oraz Niezależny Samorządny Związek Zawodowy
„Solidarność”, przy czym wymienione organizacje opowiedziały się za funkcjonowaniem rad
pracowników wyłonionych w trybie „związkowym” i „mieszanym” do końca ich kadencji,
a także zasugerowały możliwość przyjęcia rozwiązania, według którego reprezentatywne
organizacje związkowe miałyby nadal zapewniony udział w powoływaniu rad pracowników.
Na posiedzeniu komisji senackich pozytywną opinię na temat projektu wyraził też
przedstawiciel Konfederacji Pracodawców Polskich oraz – co do zasady – przedstawiciel
Instytutu Spraw Obywatelskich. Analogicznie o projektowanej nowelizacji wypowiedział się
również przedstawiciel Ministra Pracy i Polityki Społecznej, sygnalizując dodatkowo, iż w
związku z pracami toczącymi się równolegle nad rządowym projektem ustawy wykonującej
orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, w ramach Zespołu do Spraw Prawa Pracy i Układów
Zbiorowych Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych wypracowany został
consensus w odniesieniu do pierwszego ze sposobów sformułowania przepisu przejściowego
dopuszczonych przez Trybunał.
5. Skutki finansowe wykonania projektowanej ustawy
Ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.

6. Oświadczenie o zgodności z prawem Unii Europejskiej
Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.