Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego

Warszawa, 16 kwietnia 2009 r.
BAS-WAL-786/09



Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów
środkami publicznego transportu zbiorowego (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Jacek Tomczak)


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2009 r. Nr 5, poz.
47) sporządza się następującą opinię:


1. Przedmiot projektu ustawy
Przedstawiony projekt ustawy przewiduje zmianę art. 4 i 5 ustawy z dnia
20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami
publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440, ze
zmianami). Zmiany dotyczą uprawnienia do ulgi 49% przy przejazdach
środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego oraz autobusowego.
Ulga w tej wysokości ma przysługiwać zarówno na podstawie biletów
jednorazowych, jak i imiennych biletów miesięcznych.
Proponowana ustawa ma wejść w życie z dniem 1 września 2009 r.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Ze względu na przedmiot projektu należy wskazać:
- art. 73 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE),
- rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie
kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające
rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE L
315 z 3.12.2007 r., str. 1).

1 Projekt nieprawidłowo podaje tytuł zmienianej ustawy.

2

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Projekt przewiduje, że do ulgi 49% przy przejazdach środkami
publicznego transportu zbiorowego kolejowego (w pociągach osobowych,
pospiesznych i ekspresowych) oraz autobusowego (w komunikacji zwykłej i
przyspieszonej) będą uprawnione – na podstawie biletów jednorazowych oraz
imiennych biletów miesięcznych – następujące osoby: 1) dzieci i młodzież w
okresie od rozpoczęcia odbywania obowiązkowego rocznego przygotowania
przedszkolnego do ukończenia gimnazjum, szkoły ponadpodstawowej lub
ponadgimnazjalnej – publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły
publicznej, nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia, 2) studenci do
ukończenia 26 roku życia. Obowiązująca ustawa stanowi, że osoby te są
uprawnione do ulgi w tej wysokości wyłącznie na podstawie imiennych biletów
miesięcznych, z tym że w przypadku przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego kolejowego – tylko w pociągach osobowych i
pospiesznych (art. 4 ust. 6 i art. 5 ust. 1). Natomiast na podstawie biletów
jednorazowych są one uprawnione wyłącznie do ulgi 37% przy przejazdach
środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego oraz autobusowego
(uchylany art. 4 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy).
Zgodnie z art. 8a ust. 1a ustawy koszty związane z finansowaniem
ustawowych uprawnień do bezpłatnych lub ulgowych przejazdów pokrywane są
z budżetu państwa. Na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o
transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, ze zmianami)
przewoźnicy kolejowi wykonujący przewozy pasażerskie na obszarze kraju
otrzymują z budżetu państwa dotację przedmiotową na wyrównanie utraconych
przychodów z tytułu obowiązujących ustawowych ulg taryfowych w krajowych
przewozach pasażerskich. Natomiast przewoźnikom wykonującym krajowe
autobusowe przewozy pasażerskie są przekazywane przez samorządy
województw dopłaty do tych przewozów z tytułu stosowania obowiązujących
ustawowych ulg w przewozach pasażerskich (art. 8a zmienianej ustawy).
Zasady przekazywania dopłat określa umowa zawarta przez przewoźnika z
samorządem województwa (art. 8a ust. 4 ustawy).
Projekt przewiduje zwiększenie zakresu stosowania ulgi 49% przy
przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego, a co za tym idzie
możliwość przekazywania przewoźnikom wyższych dopłat i dotacji
przedmiotowych. Proponowana regulacja zakłada więc zwiększenie istniejącego

2 W art. 5 ust. 1 ustawy występuje określenie „bilety imienne miesięczne szkolne”, na podstawie których osobom
uprawnionym przysługuje ulga 49% przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego
autobusowego.
3 Artykuł 8b zmienianej ustawy, w kwestii przyznawania dotacji przedmiotowej przewoźnikom kolejowym
wykonującym krajowe przewozy pasażerskie, zawiera odniesienie do art. 22 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o
transporcie kolejowym (Dz. U. z 1997 r. Nr 96, poz. 591, ze zmianami). Ustawa stanowiąca przedmiot odesłania
została jednak uchylona i zastąpiona ustawą z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym.


3
systemu pomocy, która na podstawie obowiązujących przepisów prawa
polskiego jest przyznawana przedsiębiorstwom zobowiązanym do świadczenia
usług publicznych w zakresie transportu zbiorowego. Do rekompensat z tytułu
obowiązku świadczenia tych usług mają zastosowanie przepisy art. 73 TWE
oraz rozporządzenia (WE) nr 1370/2007. Artykuł 73 TWE uznaje za zgodną z
TWE pomoc, która stanowi zwrot za wykonanie pewnych świadczeń
nierozerwalnie związanych z pojęciem usługi publicznej. Przepisy
rozporządzenia nr 1370/2007 określają warunki, na podstawie których właściwe
organy, nakładając zobowiązania do świadczenia usług publicznych lub
zawierając umowy dotyczące wykonywania tych zobowiązań, rekompensują
poniesione koszty podmiotom świadczącym usługi publiczne. Rozporządzenie
uznaje za zgodne z zasadami wspólnego rynku rekompensaty z tytułu
świadczenia usług publicznych w zakresie transportu pasażerskiego lub z tytułu
dostosowania się do zobowiązań taryfowych ustanowionych zgodnie z ogólnymi
zasadami wypłacane zgodnie z tym rozporządzeniem. Rekompensaty te nie
podlegają obowiązkowi wcześniejszego informowania (notyfikacji) Komisji
Europejskiej.
Proponowana regulacja nie narusza przepisów prawa UE.

4. Konkluzja
Projekt ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych
przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego nie narusza prawa
Unii Europejskiej.

Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego

Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski





Deskryptory Bazy REX: dzieci, młodzież, projekt ustawy, przedszkole, studenci, szkoła,
transport drogowy, transport kolejowy, uczniowie, ulgi komunikacyjne, Unia Europejska

4 Określenie „zasada ogólna” oznacza w rozumieniu rozporządzenia środek mający zastosowanie w sposób
niedyskryminujący do wszystkich usług publicznych tego samego rodzaju w zakresie transportu pasażerskiego
na danym obszarze geograficznym, objętym właściwością organu (art. 2 lit. l rozporządzenia).

Warszawa, 16 kwietnia 2009 r.
BAS-WAL-787/09

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy
poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych
przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Jacek Tomczak) jest projektem ustawy wykonującej
prawo Unii Europejskiej

Przedstawiony projekt ustawy przewiduje zmianę art. 4 i 5 ustawy z dnia
20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami
publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440, ze
zmianami). Zmiany dotyczą uprawnienia do ulgi 49% przy przejazdach
środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego oraz autobusowego.
Ulga w tej wysokości ma przysługiwać zarówno na podstawie biletów
jednorazowych, jak i imiennych biletów miesięcznych.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych
przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego nie jest projektem
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.

Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego

Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski
Deskryptory Bazy REX: dzieci, młodzież, projekt ustawy, przedszkole, studenci, szkoła,
transport drogowy, transport kolejowy, uczniowie, ulgi komunikacyjne, Unia Europejska

1 Projekt nieprawidłowo podaje tytuł zmienianej ustawy.