Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

Druk nr 1786

Warszawa, 24 października 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o planowaniu rodziny,
ochronie płodu ludzkiego i warunkach
dopuszczalności przerywania ciąży.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Izabelę Jarugę-Nowacką.


(-) Leszek Aleksandrzak; (-) Tomasz Garbowski; (-) Witold Gintowt-
Dziewałtowski; (-) Izabela Jaruga-Nowacka; (-) Witold Klepacz; (-) Sławomir
Kopyciński; (-) Wacław Martyniuk; (-) Krzysztof Matyjaszczyk; (-) Henryk
Milcarz; (-) Wojciech Pomajda; (-) Stanisław Stec; (-) Elżbieta Streker-
Dembińska; (-) Wiesław Andrzej Szczepański; (-) Tadeusz Tomaszewski;
(-) Marek Wikiński.
Projekt
Ustawa
z dnia…………..2008 r.
o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i
warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

Art. 1
W ustawie z dnia z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie
płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. z
dnia 1 marca 1993 r. z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) Art. 2 otrzymuje brzmienie:

„Art. 2. 1. Organy administracji rządowej oraz samorządu
terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w
przepisach szczególnych, są obowiązane do zapewnienia
kobietom w ciąży opieki medycznej, socjalnej i prawnej w
szczególności poprzez:
1) opiekę prenatalną nad płodem oraz opiekę medyczną nad
kobietą w ciąży,
2) pomoc materialną i opiekę nad kobietami w ciąży,
znajdującymi się w trudnych warunkach materialnych, na
zasadach określonych w ustawie z dnia 29 listopada 1990 r. o
pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, Nr 106, poz.
668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 20,
poz. 170, Nr 79, poz. 885 i Nr 90, poz. 1001, z 2000 r. Nr 12, poz.
136 i Nr 19, poz. 238 oraz z 2001 r. Nr 72, poz. 748, Nr 88, poz.
961, Nr 89, poz. 973, Nr 111, poz. 1194, Nr 122, poz. 1349 i Nr
154, poz. 1792),
3) dostęp do szczegółowych informacji na temat uprawnień,
zasiłków i świadczeń przysługujących kobietom w ciąży,
matkom, ojcom oraz ich dzieciom oraz do informacji
dotyczących instytucji i organizacji pomagających w
rozwiązywaniu problemów psychologicznych i społecznych, a
także zajmujących się sprawami przysposobienia.
2. Organy administracji rządowej oraz samorządu
terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w
przepisach szczególnych, są zobowiązane zapewnić
obywatelom swobodny dostęp do metod i środków służących
świadomej prokreacji.
3. Minister właściwy do spraw ochrony zdrowia wprowadzi na
listę leków refundowanych środki antykoncepcyjne, w tym
postkoitalne.
4. Dla osób, których dochody osobiste nie przekraczają
minimum socjalnego zgodnie z ustawą o pomocy społecznej
kwota refundacji jest liczona tak jak dla leków zryczałtowanych.
5. Minister właściwy do spraw ochrony zdrowia we współpracy
z organami administracji rządowej i samorządu terytorialnego
tworzy sieć placówek świadczących poradnictwo i usługi z
zakresu planowania rodziny, nie mniej niż jedną w powiecie.
6. Organy administracji rządowej oraz samorządu
terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w
przepisach szczególnych, są zobowiązane zapewnić swobodny
dostęp do informacji i badań prenatalnych, szczególnie wtedy,
gdy istnieje podwyższone ryzyko bądź podejrzenie wystąpienia
wady genetycznej lub rozwojowej płodu albo nieuleczalnej
choroby zagrażającej życiu płodu.
7. Szkoła ma obowiązek udzielić uczennicy w ciąży urlopu oraz
innej pomocy niezbędnej do ukończenia przez nią edukacji, w
miarę możliwości nie powodując opóźnień w zaliczaniu
przedmiotów. Jeżeli ciąża, poród lub połóg powoduje
niemożliwość zaliczenia w terminie egzaminów ważnych dla
ciągłości nauki, szkoła zobowiązana jest do wyznaczenia
dodatkowego terminu egzaminu dogodnego dla kobiety, w
okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy.
8. Zakres i formy oraz tryb udzielania pomocy, o której mowa w
ust. 1 i 2, określa, w drodze rozporządzenia, Rada Ministrów.”.

2) Art. 4 otrzymuje brzmienie:

„Art. 4. 1. Wprowadza się do programów nauczania szkolnego
obligatoryjny przedmiot "wiedza o życiu seksualnym
człowieka" obejmujący informacje na temat praw i zdrowia
reprodukcyjnego, ochrony przed przemocą seksualną, a także
metod i środków zapobiegania ciąży, sposobów zabezpieczenia
się przed chorobami przenoszonym i drogą płciową, w tym
HIV/AIDS, oraz kształtujący wolne od przemocy, partnerskie
relacje między kobietami i mężczyznami, a także
odpowiedzialne macierzyństwo i ojcostwo. Przedmiot ten
dostosowany do wieku i percepcji dzieci obowiązuje od
pierwszej klasy szkoły podstawowej.
2. Nauczanie przedmiotu opisanego w ust. 1 mogą prowadzić
wyłącznie osoby, które ukończyły podyplomowe studia w
szkołach wyższych, w zakresie wiedzy o życiu seksualnym
człowieka i mają przygotowanie pedagogiczne
2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w
porozumieniu z ministrem zdrowia ustali w drodze
rozporządzenia zakres treści, o których mowa w ust. l,
zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego oraz
wprowadzi do systemu dokształcania nauczycieli tematykę
określoną w ust. 1.

Art. 3
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 września 2009 r.

UZASADNIENIE

Jednym z podstawowych praw człowieka jest prawo do suwerennego i
odpowiedzialnego decydowania o tym czy, ile i kiedy chce mieć dzieci. Prawo
to wynika z norm zawartych w powszechnych prawach człowieka, chroni je
także Konstytucja RP nakazując poszanowanie prawa do godności,
zachowania prywatności i ochrony rodzicielstwa, a także prawa do wiedzy i
edukacji wolnej od indoktrynacji. Te wartości konstytucyjne nie są w
wystarczający sposób chronione przez ustawodawstwo zwykłe.
I. Stan obecny
Obowiązująca od 1993 roku ustawa o planowaniu rodziny, ochronie
płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży nie tylko nie
spełniła najważniejszego – zdaniem jej twórców – zadania jakim miało być
ograniczenie liczby przerwań ciąży, ale sposób jej realizacji przyczynił się do
odebrania polskim dzieciom i młodzieży jednego z podstawowych praw –
prawa do wiedzy o sobie samym. Zamiast wiedzy o życiu seksualnym
człowieka, wiedzy niezbędnej do podjęcia odpowiedzialnego i bezpiecznego
zachowania seksualnego oraz zapobieżenia ewentualnym zagrożeniom a
nawet tragediom życiowym – młodym ludziom szkoła często przekazuje
ideologiczne przekonania i opinie niewiele mające wspólnego ze współczesną
nauką. Skutki tego stanu rzeczy są zatrważające. Nieplanowane, zbyt
wczesne ciąże nastoletnich dziewcząt są powodem traumatycznych
doświadczeń podobnych do tych, jakie stały się udziałem czternastoletniej
dziewczynki z Lublina. Bywają także powodem prób samobójczych,
wyrzucania dziewcząt z domów, dramatów rodzinnych. O skali problemu
wiele mówią coroczne sprawozdania kolejnych rządów z wykonywania
ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach
dopuszczalności przerywania ciąży. W 2004 roku dziewczynki w wieku
poniżej 15 roku życia urodziły 287 dzieci, 16 -latki – 1003 dzieci, 17-latki – 2684
dzieci, a 18-latki - 6147 dzieci. W 2005 wg rządowego raportu polskie
nastolatki urodziły będąc w wieku poniżej 14 roku życia - 46 dzieci, mając lat
15 – 256 dzieci, 16 lat – 977 dzieci, 17 lat – 2703 dzieci, 18 lat – 5562 dzieci.
Sprawozdania rządowe z kolejnych lat już nie podają tak szczegółowych
danych, ograniczają się do podania informacji zbiorczej, że dziewczęta poniżej
lat 19 urodziły ponad 19 000 dzieci. Te dane sa dramatyczne, bo opisują skutki
niedojrzałego, nieodpowiedzialnego bo ponad ich siły i możliwości -
macierzyństwa nastoletnich dziewczynek, które pomimo urodzenia dziecka
same dziećmi być nie przestały. Za przytoczonymi liczbami kryją się –
niedokończona edukacja młodocianych matek, dramat niemowląt trafiających
w najlepszym razie do adopcji, a często pozostawianych w szpitalach i
placówkach opiekuńczych, gorszy stan zdrowotny kobiet zbyt młodych by
mogły bez uszczerbku dla zdrowia zostać matkami. Tym dramatom można
zapobiegać, dając szansę odpowiedniej edukacji. Blokując do niej dostęp
stajemy się za to współodpowiedzialni. W sprawozdaniach rządowych
brakuje informacji jak wiele dziewcząt uznając, że tak wczesna „dorosłość”
jest ponad ich siły, zdecydowało się na przerwanie ciąży. Bo jeśli liczba
zabiegów aborcji utrzymuje się poniżej 200 rocznie, a restrykcyjne prawo
uznaje, że w ciąża dziewczynki poniżej 16 lat wypełnia co najmniej dwie z
trzech przesłanek legalnej aborcji, to porównując liczbę dzieci urodzonych
przez młodociane matki z liczbą legalnie wykonanych aborcji, musimy mieć
świadomość, że trudna do oszacowania, ale na pewno większa niż wykazana
w sprawozdaniach liczba młodych kobiet zdecydowała się na nielegalne
przerwanie ciąży.