Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym

Druk nr 1783

Warszawa, 22 stycznia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Komisja Nadzwyczajna „Przyjazne

Państwo” do spraw związanych
z ograniczaniem biurokracji
NPP-020-99-2008



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu Komisja Nadzwyczajna
„Przyjazne Państwo” do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji wnosi
projekt ustawy:

- o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie
wyższym.

Do reprezentowania stanowiska Komisji w pracach nad projektem ustawy
został upoważniony poseł Michał Marcinkiewicz.


Przewodniczący Komisji


(-) Mirosław Sekuła





projekt


USTAWA
z dnia …………………………2009 r.

o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym


Art. 1.
W ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164,
poz. 1365, z późn. zm.1)) po art. 184 dodaje się art. 184a w brzmieniu:

„Art. 184a. 1. Jeżeli uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego tak stanowi, student spełniający kryteria
okre lone w tej uchwale może ubiegać się o pomoc materialną.
2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, okre la w szczególno ci:
1) rodzaj pomocy materialnej;
2) sposób i terminy ubiegania się o pomoc materialną;
3) sposób wyłaniania studentów, którym będzie przyznana
pomoc materialna;
4) maksymalny poziom pomocy materialnej, o którą może
ubiegać się student.
3. Jednostka samorządu terytorialnego może powierzyć uczelni
czynno ci związane z udzielaniem pomocy materialnej studentom
na podstawie uchwały, o której mowa w ust. 1.
4. Pomoc materialna udzielona studentowi na podstawie ust. 1 nie
jest wliczana do dochodu, o którym mowa w art. 179 ust. 5.”.

Art. 2.
rodki z budżetów jednostek samorządu terytorialnego na zadania związane z
bezzwrotną pomocą materialną dla studentów, wynikające z uchwał organów
stanowiących jednostek samorządu terytorialnego podjętych przed dniem wej cia w
życie niniejszej ustawy, wydatkuje się na dotychczasowych zasadach.

Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708
i 711, Nr 144, poz. 1043 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 80, poz. 542, Nr 120, poz. 818, Nr 176,
poz. 1238 i 1240 i Nr 180, poz. 1280 oraz z 2008 r. Nr 70, poz. 416





UZASADNIENIE

1. Wyjaśnienie celu ustawy.

Celem projektu ustawy jest umożliwienie studentom korzystania
z przyznanych przez jednostki samorządu terytorialnego rodków przeznaczonych na
bezzwrotną pomoc materialną. Podjęta nowelizacja jest skutkiem niedawnego wyroku
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. Sąd ten zajmował się uchwałą
powołującą do życia miejski program stypendialny dla wybitnych studentów
lubelskich uczelni. Jak wynika z doniesień prasowych, podstawą wyroku był brak
wyraźnego wskazania w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym lub innym akcie
normatywnym tej rangi, że stypendia mogą być finansowane również ze rodków
pochodzących od jednostek samorządu terytorialnego. Problem ma większą skalę,
gdyż na podobnych podstawach jak w Lublinie opierają się stypendia w Krakowie lub
Wrocławiu. Natomiast w samym Lublinie do ratusza wpłynęły 334 wnioski
o stypendia, w tym 130 od doktorantów. Warunkiem uzyskania pomocy jest rednia
ocen na poziomie co najmniej 4,8. W konsekwencji należy uznać, że zagadnienie
regulowane niniejszą nowelizacją, pomimo że jest wynikiem jednego wyroku sądu
administracyjnego, może mieć daleko idące skutki również dla szeregu innych
samorządów i uczelni w Polsce.


2. Przedstawienie stanu obecnego.

W obecnym stanie prawnym, w ustawie – Prawo o szkolnictwie wyższym
brak jest jakichkolwiek przepisów materialnych umożliwiających uzyskiwanie przez
studentów rodków pochodzących z budżetów jednostek samorządu terytorialnego na
pomoc materialną.

3. Różnice między dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym.

Dodanie do ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym nowego przepisu,
dotyczącego możliwo ci przyznawania z budżetu jednostki samorządu terytorialnego
bezzwrotnej pomocy materialnej dla studentów, jest kluczową zmianą
w proponowanym projekcie ustawy. Wychodzi ona naprzeciw zarzutom
podniesionym w cytowanym wyżej wyroku sądu administracyjnego. Takiego
przepisu dotychczas w ustawie - Prawo o szkolnictwie wyższym nie ma. Formuła
dodawanego przepisu celowo jest inna, niż obowiązującego art. 173 ust. 1 ustawy,
który stanowi, że student może ubiegać się o pomoc materialną ze rodków
przeznaczonych na ten cel w budżecie państwa. Formuła dodawanego art. 188a ust. 1
zapewni uniknięcie interpretacji, zgodnie z którą student ma prawo podmiotowe
ubiegania się o stypendia samorządowe. Dodawany przepis uzależnia uprawnienie
studenta od swobodnej decyzji samorządu, co w konsekwencji nie będzie rodziło
obowiązku sfinansowania tego zadania z budżetu państwa.
Proponuje
się również przepis dostosowujący, dzięki któremu możliwa będzie
wypłata stypendiów studentom i doktorantom, pochodzących ze rodków jednostki
samorządu terytorialnego, udzielonej przed dniem wej cia w życie nowelizacji
(a więc sanowanie stanów faktycznych takich, jaki zaistniał w Lublinie).

4. Oczekiwane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne
Należy zakładać, że wej cie w życie niniejszej nowelizacji ustawy spowoduje
pozytywne skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne. Przede wszystkim
umożliwi zaspokojenie potrzeb socjalnych studentów i doktorantów, którym
dotychczas przyznano stypendia ze rodków samorządowych, a których wypłata w
wietle cytowanego wyżej orzeczenia może być zagrożona. Ponadto, projekt
usankcjonuje prawnie narzędzia stymulujące rozwój społeczno ci lokalnych
stosowane już obecnie przez wiele jednostek samorządu terytorialnego.
Wej cie w życie nowelizacji nie spowoduje negatywnych skutków
finansowych dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego
w związku z tym, że możliwo ć ufundowania stypendiów dla studentów już istnieje
w ustawach samorządowych, a decyzja o jej przyznaniu jest suwerennym
rozstrzygnięciem samej jednostki. Skutkiem prawnym nowelizacji będzie usunięcie
luki prawnej w obowiązującej ustawie, które wytknął Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Lublinie w swoim wyroku.

Projekt ustawy nie wymaga wydawania aktów wykonawczych, a więc wymóg
okre lony w art. 34 ust. 1 pkt 6 Regulaminu Sejmu nie wymaga w przedmiotowym
przypadku spełnienia.
Należy zakładać, że zgodnie z art. 34 ust. 3 regulaminu Sejmu Marszałek
Sejmu przed skierowaniem do pierwszego czytania skieruje niniejszy projekt ustawy
do konsultacji w trybie i na zasadach okre lonych w odrębnych ustawach.

5. Ocena zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej.

Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.