Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją Narodów Zjednoczonych o wykonywaniu wyroków Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii, sporządzonej w Hadze dnia 18 września 2008 r.

Druk nr 1591

Warszawa, 6 stycznia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-238-08



Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o ratyfikacji Umowy między Rządem
Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją
Narodów Zjednoczonych o wykonywaniu
wyroków Międzynarodowego Trybunału
Karnego dla byłej Jugosławii,
sporządzonej w Hadze dnia 18 września
2008 r.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni Minister Spraw
Zagranicznych i Minister Sprawiedliwości.

wz. Wiceprezes Rady Ministrów

(-) Waldemar Pawlak

Projekt


W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 18 września 2008 r. w Hadze została sporządzona Umowa między Rządem
Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją Narodów Zjednoczonych o wykonywaniu
wyroków Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii,
w następującym brzmieniu:

Po zaznajomieniu się z powyższą Umową, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
oświadczam, że:
– została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień
w niej zawartych,
– jest
przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,
– będzie niezmiennie zachowywana.
Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej
Polskiej.
Dano w Warszawie dnia

PREZYDENT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ


PREZES RADY MINISTRÓW



69-12-aa
Projekt


U S T A W A
z dnia

o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją
Narodów Zjednoczonych o wykonywaniu wyroków Międzynarodowego Trybunału
Karnego dla byłej Jugosławii, sporządzonej w Hadze dnia 18 września 2008 r.

Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją
Narodów Zjednoczonych o wykonywaniu wyroków Międzynarodowego Trybunału
Karnego dla byłej Jugosławii, sporządzonej w Hadze dnia 18 września 2008 r.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

68-12-aa

U Z A S A D N I E N I E


Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii (MTKJ) został powołany na podstawie
Rezolucji 827 przyjętej przez Radę Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych
25 maja 1993 r. Jego jurysdykcją objęte są następujące przestępstwa popełnione na terytorium
byłej Jugosławii od 1991 r.: ciężkie naruszenia Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia
1949 r. o ochronie ofiar wojny (Dz. U. z 1956 r., Nr 38, poz. 171), naruszenia praw
i zwyczajów wojennych, ludobójstwo oraz zbrodnie przeciwko ludzkości.
Osoby skazane przez MTKJ odbywają kary pozbawienia wolności w państwach
członkowskich ONZ, które wyraziły zgodę na wykonywanie wyroków Trybunału.
Z państwami tymi MTKJ zawiera dwustronne umowy o wykonywaniu wyroków. Dotychczas
MTKJ podpisał takie umowy z piętnastoma państwami, w tym m.in. Austrią, Hiszpanią,
Francją, Danią, Szwecją, Norwegią i Finlandią. MTKJ podkreśla, że możliwości przyjęcia
skazanych przez państwa, z którymi Trybunał zawarł dotychczas umowy o wykonywaniu kar
są znacznie ograniczone, stąd potrzeba zawarcia nowych umów. Dołączenie przez Polskę do
grupy państw wykonujących orzeczone przez MTKJ kary pozbawienia wolności będzie
stanowić wyraz poparcia dla sądownictwa międzynarodowego.
W imieniu Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, dnia 18 września 2008 r. Umowę podpisał pan
Łukasz Rędziniak, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Umowa składa się z trzynastu artykułów. Art. 1 określa cel i zakres Umowy, która ma mieć
zastosowanie do wniosków o wykonanie wyroków MTKJ, natomiast art. 2 reguluje kwestie
dotyczące formy wniosków, przekazywanych informacji i dokumentów. Zgodnie z tym
artykułem procedowanie w kwestii wniosku podlegać będzie prawu państwa wezwanego.
Oznacza to, zgodnie z art. 615 § 1 kpk, że odpowiednie zastosowanie będą miały przepisy
Działu XIII kpk – „Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych”,
a w szczególności Rozdział 66 – „Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania”. A zatem
organem właściwym do realizowania wniosków MTKJ będzie Minister Sprawiedliwości. Po
otrzymaniu wniosku Trybunału Minister Sprawiedliwości zwróci się do właściwego sądu
o wydanie postanowienia w przedmiocie dopuszczalności przejęcia wyroku MTKJ do
wykonania w Polsce.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 Umowy wykonaniu w Polsce podlegają również wyroki wydane
w stosunku do skazanych niebędących obywatelami polskimi oraz nieposiadających stałego
miejsca pobytu na terytorium Polski. Rozwiązanie to odbiega od istniejących polskich
uregulowań prawnych w zakresie wykonywania kar orzeczonych przez sądy innych państw
(art. 609 kpk). Przepis ten jest konieczny z uwagi na specyfikę współpracy z MTKJ, w tym
fakt, że w stosunkach z tym Trybunałem wnioski będą zawsze dotyczyły obywateli innych
państw. Ponadto art. 3 ust. 2 wyłącza jedną z przesłanek dopuszczalności, tj. zgodę skazanego
na przekazanie wyroku do wykonania w Polsce.
Przejęcie wyroku MTKJ do wykonania będzie się odbywało, tak jak w przypadku
wykonywania wyroków państw obcych, w ramach procedury exequatur. Oznacza to, że sąd
polski określi kwalifikację prawną czynu według prawa polskiego oraz karę podlegającą
wykonaniu w Polsce.
Umowa przewiduje sytuację, w której wniosek dotyczy kary pozbawienia wolności
orzeczonej w wymiarze, którego nie przewiduje prawo polskie (MTKJ orzekał kary
w wysokości 18, 20, 28, 40 lat pozbawienia wolności). Wówczas, zgodnie z art. 3 ust. 3
Umowy, wykonaniu w Polsce podlegać będzie tylko część kary – w wysokości górnej granicy
zagrożenia przewidzianej za dane przestępstwo w prawie polskim; następnie osoba skazana
zostanie przejęta przez MTKJ (art. 3 ust. 3 oraz art. 10 Umowy).
Warunki odbywania w Polsce kary pozbawienia wolności przez skazanych na podstawie
wyroków MTKJ podlegają prawu polskiemu. Mogą one być badane przez przedstawicieli
Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża (art. 6 Umowy). Skazani przez MTKJ
będą odbywać karę w takich samych warunkach, jak inne osoby pozbawione wolności (art. 3
ust. 4 i 8 Umowy). Natomiast w odróżnieniu od skazanych przez sądy polskie, wszelkie
decyzje skutkujące zwolnieniem osoby skazanej wyrokiem MTKJ z odbycia do końca
wymierzonej kary będą musiały być konsultowane z Trybunałem. Decyzje MTKJ w tym
zakresie będą wiążące (art. 3 ust. 6 oraz art. 8 Umowy). Podobnie w przypadku, gdy na
podstawie prawa polskiego możliwa będzie zmiana typu zakładu karnego, w którym skazany
przez MTKJ odbywa karę na półotwarty lub otwarty, konieczna będzie decyzja MTKJ (art. 3
ust. 7 Umowy). Dotyczy to również innych decyzji, na podstawie których osoba skazana
czasowo opuszcza zakład karny, w którym odbywa karę pozbawienia wolności
(np. udzielenie przerwy w wykonaniu kary, nagrody w postaci zezwolenia na opuszczenie
zakładu karnego bez dozoru). W tych wypadkach będzie miał zastosowanie art. 7 ust. 2
Umowy.

2