Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją Narodów Zjednoczonych o wykonywaniu wyroków Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii, sporządzonej w Hadze dnia 18 września 2008 r.

Umowa zawiera również uregulowania w zakresie zasady ne bis in idem – zgodnie z art. 5
Umowy osoba skazana, której dotyczy wniosek nie będzie sądzona przez polski sąd za czyny
stanowiące poważne naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego, za które była już
sądzona przez MTKJ.
Art. 10 Umowy reguluje sytuację, gdy dalsze wykonywanie w Polsce wyroku MTKJ stanie
się niemożliwe z jakichkolwiek przyczyn faktycznych lub natury prawnej. Wówczas MTKJ
przejmie osobę skazaną.
Koszty związane z przekazaniem osoby skazanej do Polski oraz z Polski ponosi Trybunał,
natomiast koszty wykonania wyroku obciążą stronę polską (art. 11).
Zgodnie z art. 12 Umowa wejdzie w życie po zawiadomieniu przez Polskę – Organizacji
Narodów Zjednoczonych o zakończeniu procedury ratyfikacyjnej.
W zakresie skutków prawnych zawarcie Umowy pozwoli na wprowadzenie procedury
przejęcia przez Polskę osób skazanych przez MTKJ w celu odbycia kary pozbawienia
wolności. Procedura ta, z uwagi na specyfikę współpracy z trybunałami międzynarodowymi,
różni się od procedur stosowanych przy wykonywaniu kar pozbawienia wolności orzekanych
przez państwa obce, dlatego też umowne uregulowanie tej problematyki stworzy konieczne
prawne ramy dla współpracy z MTKJ.
W zakresie skutków finansowych zawarcie Umowy spowoduje konieczność poniesienia przez
stronę polską kosztów wykonania w Polsce kar pozbawienia wolności orzeczonych przez
MTKJ. Szacunkowy roczny koszt utrzymania skazanego w zakładzie karnym wyniesie
ok. 24 000 zł i obciąży budżet resortu sprawiedliwości.
Umowa pozwala na każdorazową ocenę wniosków MTKJ, nie nakładając na Polskę
obowiązku uwzględnienia każdego z nich. Według wstępnych szacunków MTKJ w Polsce
wykonywane byłyby wyroki w stosunku do nie więcej niż pięciu skazanych.
Zawarcie niniejszej Umowy przyczyni się do podkreślenia znaczenia Polski, jako państwa
aktywnie wspierającego sądownictwo międzynarodowe.
Umowa podlega w Polsce ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 2 i 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14
kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, z późn. zm.)
dotyczy bowiem wolności, praw i obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji
oraz spraw uregulowanych w ustawie – Kodeks postępowania karnego.

3
Umowa będzie stosowana bezpośrednio, mając pierwszeństwo przed ustawą z dnia 6 czerwca
1997 r. Kodeks postępowania karnego (art. 91 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 2 kwietnia 1997 r.).





70-12-aa

4


Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej
a
Organizacją Narodów Zjednoczonych
o wykonywaniu wyroków Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii


Rząd Rzeczypospolitej Polskiej (dla celów niniejszej Umowy zwany dalej „państwem
wezwanym”) oraz

Organizacja Narodów Zjednoczonych działając za pośrednictwem Międzynarodowego
Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii zwanego dalej „Trybunałem Międzynarodowym”

Przywołując Artykuł 27 Statutu Trybunału Międzynarodowego przyjętego przez Radę
Bezpieczeństwa rezolucją 827 (1993) z 25 maja 1993 r., zgodnie z którym kary pozbawienia
wolności orzeczone wobec osób skazanych przez Trybunał Międzynarodowy są wykonywane
w państwie wyznaczonym przez Trybunał Międzynarodowy z listy państw, które
zadeklarowały Radzie Bezpieczeństwa gotowość przyjęcia osób skazanych;

Odnotowując gotowość państwa wezwanego do wykonania wyroków wydanych przez
Trybunał Międzynarodowy;

Przywołując postanowienia Wzorcowych reguł minimalnych postępowania z więźniami
zaaprobowanych przez Radę Gospodarczą i Społeczną rezolucjami 663 C (XXIV) z 31 lipca
1957 r. i 2067 (LXII) z 13 maja 1977 r., Zbioru zasad mających na celu ochronę wszystkich
osób poddanych jakiejkolwiek formie aresztowania bądź uwięzienia przyjętego przez
Zgromadzenie Ogólne rezolucją 43/173 z 9 grudnia 1988 r. oraz Podstawowych zasad
traktowania więźniów przyjętych przez Zgromadzenie Ogólne rezolucją 45/111 z 14 grudnia
1990 r.;

W celu zapewnienia wykonania wyroków Trybunału Międzynarodowego;

UZGODNIŁY, co następuje:


Artykuł 1
Cel i zakres Umowy

1. Niniejsza Umowa reguluje kwestie dotyczące wniosków skierowanych do państwa
wezwanego o wykonanie wyroków wydanych przez Trybunał Międzynarodowy.
2. Przekazanie osoby skazanej w trybie niniejszej Umowy może nastąpić, gdy państwo
wezwane oraz Trybunał Międzynarodowy wyrażają zgodę na przekazanie.

Artykuł 2
Procedura

1. Wniosek do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o wykonanie wyroku sporządzany jest
przez Sekretarza Trybunału Międzynarodowego (zwanego dalej „Sekretarzem”) oraz
aprobowany przez Prezydenta Trybunału Międzynarodowego.
2. Sekretarz występując z wnioskiem przekazuje Ministrowi Sprawiedliwości państwa
wezwanego następujące dokumenty:
a) uwierzytelniony odpis orzeczenia;
b) informację, jaka część wyroku została już wykonana, łącznie z informacją na
temat tymczasowego aresztowania;
c) tam, gdzie jest to właściwe, wszelką dokumentację medyczną lub
psychologiczną dotyczącą osoby skazanej, wszelkie zalecenia odnośnie jej
dalszego leczenia w państwie wezwanym oraz wszelkie inne dane mające
znaczenie dla wykonywania wyroku.
3. Minister Sprawiedliwości państwa wezwanego zgodnie z prawem wewnętrznym
przekazuje wniosek właściwym organom krajowym.
4. Właściwe organy krajowe państwa wezwanego zgodnie z prawem wewnętrznym
niezwłocznie podejmą decyzję w kwestii wniosku Sekretarza.


Artykuł 3
Wykonywanie

1. Wykonując wyrok wydany przez Trybunał Międzynarodowy właściwe organy
państwa wezwanego związane są wymiarem orzeczonej kary.
2. Wykonanie wyroków wydanych przez Trybunał Międzynarodowy jest możliwe także
wówczas, gdy osoba skazana nie jest obywatelem polskim, nie posiada stałego miejsca
pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nie wyraża zgody na wykonanie
wyroku w Polsce.
3. W przypadku gdy kara orzeczona przez Trybunał Międzynarodowy przekracza górną
granicę ustawowego zagrożenia przewidzianego według prawa polskiego za
przestępstwo tego samego rodzaju, wykonaniu w Polsce podlega część kary w
wysokości górnej granicy ustawowego zagrożenia. Minister Sprawiedliwości państwa
wezwanego pisemnie, z sześciomiesięcznym wyprzedzeniem, informuje Sekretarza o
dacie zakończenia odbycia części kary podlegającej wykonaniu w Polsce; artykuł 10
niniejszej umowy stosuje się wówczas odpowiednio.
4. Warunki odbywania kary pozbawienia wolności regulowane są przez prawo państwa
wezwanego i podlegają nadzorowi Trybunału Międzynarodowego zgodnie z
artykułami 6 - 8 oraz artykułem 9 ustęp 2 i 3 niniejszej Umowy.
5. Jeżeli zgodnie z prawem państwa wezwanego osoba skazana spełnia przesłanki
uprawniające do warunkowego przedterminowego zwolnienia, Minister
Sprawiedliwości państwa wezwanego informuje o tym Sekretarza.
6. Prezydent Trybunału Międzynarodowego w porozumieniu z sędziami Trybunału
Międzynarodowego podejmuje decyzję w kwestii, czy warunkowe przedterminowe
zwolnienie jest wskazane. Sekretarz informuje Ministra Sprawiedliwości państwa
wezwanego o decyzji Prezydenta Trybunału Międzynarodowego. Jeżeli Prezydent
Trybunału Międzynarodowego uzna, że warunkowe przedterminowe zwolnienie jest
niewskazane, decyzja ta jest wiążąca dla państwa wezwanego.
7. Jeżeli zgodnie z prawem państwa wezwanego osoba skazana spełnia przesłanki
uprawniające do umieszczenia jej w zakładzie karnym typu półotwartego lub
otwartego, ustępy 5 i 6 niniejszego artykułu stosuje się odpowiednio.
8. Warunki odbywania kary pozbawienia wolności będą odpowiadać warunkom
odbywania takiej kary przez skazanych odbywających wyroki na podstawie orzeczeń
sądów polskich i będą zgodne z międzynarodowymi standardami praw człowieka w
tym zakresie.

2


Artykuł 4
Przekazanie osoby skazanej

Sekretarz podejmuje odpowiednie kroki w celu przekazania osoby skazanej przez Trybunał
Międzynarodowy właściwym organom państwa wezwanego. Zanim nastąpi przekazanie
osoba skazana zostanie poinformowana przez Sekretarza o treści niniejszej Umowy.

Artykuł 5
Ne bis in idem


Osoba skazana nie będzie sądzona przez sąd państwa wezwanego za czyny stanowiące na
podstawie Statutu Trybunału Międzynarodowego poważne naruszenie międzynarodowego
prawa humanitarnego, za które była już sądzona przez Trybunał Międzynarodowy.

Artykuł 6
Wizytacje

1.
Właściwe organy państwa wezwanego zezwolą Międzynarodowemu Komitetowi
Czerwonego Krzyża (MKCK) na zbadanie, w każdym czasie lub cyklicznie,
warunków odbywania kary pozbawienia wolności oraz traktowania przekazanych
skazanych; częstotliwość wizyt określa MKCK. MKCK przedstawi państwu
wezwanemu oraz Prezydentowi Trybunału Międzynarodowego poufne sprawozdanie
oparte na ustaleniach dokonanych podczas tych wizytacji.
2.
Państwo wezwane i Prezydent Trybunału Międzynarodowego konsultują się w
sprawie ustaleń zawartych w sprawozdaniach, o których mowa w ustępie 1. Prezydent
Trybunału Międzynarodowego może następnie zażądać od państwa wezwanego
poinformowania go o dokonanych zmianach warunków odbywania kary pozbawienia
wolności sugerowanych przez MKCK.


Artykuł 7
Informacje

1.
Minister Sprawiedliwości państwa wezwanego niezwłocznie zawiadamia Sekretarza:
a) o tym, że do zakończenia wykonania wyroku zostały dwa miesiące;
b) o ucieczce osoby skazanej z zakładu karnego przed zakończeniem odbycia kary;
c) o śmierci osoby skazanej.
2.
Niezależnie od poprzedniego ustępu Sekretarz i państwo wezwane konsultują się we
wszelkich sprawach związanych z wykonywaniem wyroku na wniosek którejkolwiek
ze stron.



3