Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw

15
Forum Związków Zawodowych i Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych)
oraz do Zarządu ZUS i Rady Nadzorczej ZUS.
Opinie nadesłały: Konfederacja Pracodawców Polskich, Polska Konfederacja
Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”, Związek Rzemiosła Polskiego, Forum Związków
Zawodowych, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych i Zarząd ZUS.
Uwagi i komentarze nadesłane przez Zarząd Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
koncentrują się na tych aspektach projektu, które mają znaczenie z punktu widzenia ZUS jako
potencjalnego wykonawcy tej ustawy. Niektóre z nich stanowią przypomnienie
obowiązujących obecnie regulacji, które są oczywiście znane autorom projektu i które nie
mają wpływu na treść projektowanej ustawy (jak np. fakt, że okresów pracy w warunkach
szczególnych i szczególnym charakterze nie sumuje się aby łącznie „zapewnić sobie”
minimalny wymagany 15 letni staż takiej pracy). Część uwag i komentarzy zawartych w
stanowisku ZUS stanowi w istocie propozycje, które powinny być uwzględnione przy
wydawaniu dwóch aktów wykonawczych, o których mowa w uzasadnieniu do projektowanej
ustawy. ZUS wskazuje także, że koszty techniczne i organizacyjne, jakie poniesie Zakład w
związku z koniecznością realizacji ustawy, będą mogły być oszacowane po wyjaśnieniu
wątpliwości wskazanych przez ZUS – a to w praktyce nastąpi po zakończeniu całego procesu
legislacyjnego.
Konfederacja Pracodawców Polskich (KPP) negatywnie zaopiniowała projekt,
jednocześnie deklarując gotowość prowadzenia prac nad systemem emerytur pomostowych w
ramach Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Stanowisko KPP uznaje
za podstawową wadę przedstawionego projektu to, że „nie zawiera on definicji dotyczących
pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze”. Jest to oczywiste
nieporozumienie – KPP nie dostrzegła, iż projekt jest oparty na dotychczasowych,
obowiązujących od 1983r. definicjach, których interpretacja, wsparta także bogatym
orzecznictwem sądowym, nie nastręcza żadnych trudności. W swym stanowisku KPP
sugeruje także, aby przed przyjęciem projektu instytucje rządowe przeprowadziły szacunki
ewentualnych kosztów. Jest oczywiste, że w toku dalszego procesu legislacyjnego rząd będzie
miał możliwość przedstawienia swojego stanowiska, w tym także własnych analiz skutków
finansowych.
Zdaniem Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” „projekt ten
realizuje roszczenia nielicznej grupy pracowników, kosztem znacznej części społeczeństwa”.
Ponadto PKPP „Lewiatan” zarzuca projektowi złamanie zasad nowego systemu emerytalnego
oraz błędy w szacowaniu skutków finansowych projektowanych rozwiązań. Zawarte w

16
stanowisku uwagi wynikają z przyjęcia całkowicie odmiennej filozofii niż ta, przyjęta przez
autorów projektu. „PKPP „Lewiatan” uważa, że projektowane rozwiązanie stanowi powrót do
rozwiązań starego systemu emerytalnego, podczas gdy w istocie jest to jedynie stworzenie
pewnej „ścieżki” wygaszania starych rozwiązań i dochodzenia do nowego, powszechnego
systemu emerytalnego dla wszystkich grup zawodowych. Z tego też powodu autorzy
projektowanej ustawy uważają za niezasadne dokonywanie specyficznej analizy
mikroekonomicznej i porównywanie kwot wpłaconych i uzyskanych z systemu przez grupy
zawodowe, których dotyczy ta ustawa. Także w zakresie szacunkowych kosztów
projektowanego rozwiązania stanowisko PKPP „Lewiatan” jest oparte na błędnych
przesłankach – zawyża bowiem liczbę osób objętych projektowanymi regulacjami, nie
dostrzegając, że projekt nie obejmuje osób urodzonych od 1969r. Dodatkowo za całkowicie
błędną należy uznać próbę szacowania kosztów projektu poprzez porównanie do
szacowanych przez rząd kosztów zmian w systemie emerytalnym dla górników, uchwalonych
w 2004r. W efekcie przyjętej przez siebie metodologii PKPP „Lewiatan” zdecydowanie
zawyża koszt realizacji projektowanej ustawy.
Związek Rzemiosła Polskiego (ZRP) zadeklarował „ostrożne poparcie” dla ustawy,
równocześnie wyrażając wątpliwość, czy celowe jest prowadzenie prac nad projektem
tworzonym z inicjatywy obywatelskiej, skoro równocześnie prowadzone są prace nad
projektem ustawy o emeryturach pomostowych w ramach Trójstronnej Komisji do Spraw
Społeczno-Gospodarczych. ZRP dopatruje się w przedstawionym projekcie „pozytywnej
próby wypełnienia luki, której groźba powstania wisi od 2008r. w razie braku do tego czasu
uregulowań prawnych dotyczących emerytur pomostowych”. Wątpliwości ZRP wzbudza
projektowany na 1 listopada 2006r. termin wejścia w życie przepisów, dotyczących
prowadzenia przez ZUS rejestru zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w
szczególnym charakterze. Autorzy projektu uważają ten termin za możliwy do realizacji, jeśli
prace legislacyjne będą prowadzone w Sejmie bez zbędnej zwłoki. W innym wypadku, w
trakcie procesu legislacyjnego konieczne będzie dokonanie korekty tego terminu.
Forum Związków Zawodowych (FZZ) z uznaniem odniosło się do projektowanej
ustawy. Zdaniem organizacji członkowskich skupionych w FZZ projekt spełnia oczekiwania
pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze,
urodzonych w latach 1949-1968. Wątpliwości FZZ wzbudza jedynie pominięcie w
projektowanych rozwiązaniach osób urodzonych po 1968r. FZZ przedstawiło także kilka
szczegółowych pytań, nie mających jednak wpływu na istotę projektowanych przepisów.

17
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) w pełni poparło
projektowaną ustawę, nie zgłaszając do niej żadnych uwag. OPZZ potwierdziło m.in. pełne
poparcie dla tezy zawartej w uzasadnieniu, że projektowana ustawa stanowi wypełnienie luki
jaka powstała w systemie emerytalnym. Za szczególną wartość projektowanej ustawy OPZZ
uznało rozwiązania dotyczące rejestru ubezpieczonych, zatrudnionych w warunkach
szczególnych lub w szczególnym charakterze, prowadzonego przez ZUS.
Ponadto autorzy projektu otrzymali stanowisko Komisji Krajowej Wolnego Związku
Zawodowego „Sierpień 80”, w pełni popierające projektowaną ustawę.

Pełnomocnik Komitetu
Jan GUZ
Warszawa, 9 czerwca 2006 r.

BAS-WAEM-1290/06

Pan
Marek Jurek
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia
w sprawie zgodności obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz
niektórych innych ustaw (pełnomocnik Komitetu Inicjatywy
Ustawodawczej: Jan Guz) z prawem Unii Europejskiej

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. - Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2002 r. Nr 23, poz. 398, ze
zmianami) sporządza się następującą opinię:


1.
Przedmiot projektu ustawy
Przedstawiony obywatelski projekt ustawy przewiduje wprowadzenie
zmian w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zmianami),
ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r. Nr 118,
poz. 1112, ze zmianami), ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i
funkcjonowaniu funduszy emerytalnych1z. U. z 2004 r. Nr 159, poz. 1667, ze
zmianami) oraz w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, ze zmianami).
Zasadniczym celem proponowanych zmian jest przyznanie prawa do
emerytury w wieku niższym niż podstawowy wiek emerytalny ubezpieczonym
urodzonym w latach 1949 – 1968, którzy: - nie przystąpili do otwartego
funduszu emerytalnego (lub w określonym w projekcie terminie złożyli wniosek
o rozwiązanie umowy z tym funduszem), - przed dniem 1 stycznia 1999 r. byli
zatrudnieni w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów wskazanych w art. 5 projektu, dla których
dniem wejścia w życie jest dzień 1 listopada 2006 r.

2

2.
Stan prawa wspólnotowego w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.

3.
Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
wspólnotowego
Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii zawartych w przepisach
opiniowanego projektu.

4.
Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw nie jest
objęty prawem Unii Europejskiej.


Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego

Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski

Deskryptory Bazy REX: emerytury i renty, projekt ustawy, Unia Europejska

1 Art. 3 projektu, wprowadzający zmiany w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
wskazuje w tytule zmienianej ustawy dzień „27 sierpnia 1997 r.” jako datę jej uchwalenia, podczas gdy
faktycznie ustawa została uchwalona w dniu 28 sierpnia 1997 r.