Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Druk nr 1479

Warszawa, 15 grudnia 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-221-08



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 i art. 123 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej
Polskiej projekt ustawy


- o zmianie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych.

Rada Ministrów uznała wymieniony projekt ustawy za pilny, aby
zapewnić właściwe finansowanie Funduszu Rezerwy Demograficznej także po
dniu 1 stycznia 2009 r.
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Pracy i
Polityki Społecznej.


(-) Donald Tusk
Projekt

U S T A W A
z dnia

o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Art. 1. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U.
z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.)) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 22 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Część składki na ubezpieczenie emerytalne w wysokości określonej w art. 112
ust. 2 – 4 jest odprowadzana przez Zakład do FRD.”;

2) w art. 58 w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) z przekazywanych środków z prywatyzacji mienia Skarbu Państwa w wysokości
40 % przychodów z ogólnej kwoty brutto, pomniejszonej o kwoty obowiązkowych
odpisów na fundusz celowy, o którym mowa w art. 56 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30
sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397,
z późn. zm.)), uzyskanej ze wszystkich procesów prywatyzacyjnych prowadzonych w
danym roku;”;

3) w art. 63 po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. FRD lokuje swoje środki, ze środków, o których mowa w art. 58 ust. 2 pkt 2,
w papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa.”;

4) w art. 65:
a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia:
1) obowiązkowe istotne elementy, które powinna zawierać umowa o zarządzanie
środkami FRD, z uwzględnieniem w szczególności określenia obowiązków i praw
uprawnionego podmiotu zewnętrznego oraz opłaty za zarządzanie;
2) dopuszczalne proporcje udziału poszczególnych lokat środków FRD,
z uwzględnieniem ryzyka inwestycyjnego i celów powołania FRD;
3) sposób lokowania środków, ze środków, o których mowa w art. 58 ust. 2 pkt 2,
z uwzględnieniem w szczególności terminów zakupu papierów wartościowych;
4) szczegółowy sposób ustalania kosztów, o których mowa w art. 59 ust. 3,
z uwzględnieniem w szczególności kosztów, które mogą być uznane za koszty
zarządzania środkami FRD.”,
b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
„3a. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych może określić, w drodze
rozporządzenia, inne dopuszczalne formy lokowania środków FRD, z uwzględnieniem
bezpieczeństwa i rentowności lokat.”;

5) w art. 112 po ust. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

„4. Od 2009 r. część składki, o której mowa w art. 22 ust. 4, wynosi 0,35 % podstawy
wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne.”.

Art. 2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 65 ust. 3 ustawy,
o której mowa w art. 1, zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych
na podstawie art. 65 ust. 3 i 3a ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą.

Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 2009 r.


1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 17, poz. 95, Nr 21,
poz. 125, Nr 112, poz. 769, Nr 115, poz. 791, 792 i 793 i Nr 176, poz. 1243 oraz z 2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr
67, poz. 411 i Nr 141, poz. 888.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2055,
z 2003 r. Nr 60, poz. 535 i Nr 90, poz. 844, z 2004 r. Nr 6, poz. 39, Nr 116, poz. 1207, Nr 123, poz. 1291
i Nr 273, poz. 2703 i 2722, z 2005 r. Nr 167, poz. 1400, Nr 169, poz. 1418, Nr 178, poz. 1479 i Nr 184,
poz. 1539, z 2006 r. Nr 107, poz. 721 i Nr 208, poz. 1532 oraz z 2008 r. Nr 180, poz. 1109.



36-11-dg

2
U Z A S A D N I E N I E

Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zawiera
propozycje regulacji, które mają na celu:
-
przedłużenie po 2008 r. odprowadzania przez ZUS składek na Fundusz
Rezerwy Demograficznej, zwanym dalej „FRD”,
-
zasilenie FRD przychodami z prywatyzacji,
-
wskazanie lokowania środków FRD pochodzących z prywatyzacji
w papierach wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa,
-
ustalenie na poziomie 0,35 % podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
emerytalne części składki odprowadzanej od 2009 r. do FRD,
-
umożliwienie ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego
określania w drodze rozporządzenia sposób lokowania środków FRD
pochodzących z prywatyzacji.
FRD został powołany ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887). Głównym celem utworzenia FRD było zwiększenie
bezpieczeństwa wypłacalności świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego. FRD gromadzi
i pomnaża środki finansowe, które mogą być wykorzystane na uzupełnienie niedoborów
funduszu emerytalnego, wynikających z przyczyn demograficznych. Prognozy demograficzne
przewidują dalszy spadek liczby osób w wieku produkcyjnym w stosunku do liczby osób
uprawnionych do świadczeń emerytalnych w następnych dziesięcioleciach. FRD spełnia rolę
funduszu rezerwowego dla funduszu emerytalnego wyodrębnionego w FUS.
FRD posiada osobowość prawną, zaś jego funkcjonowanie regulują w szczególności:
ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, statut nadany przez Ministra Pracy i Polityki
Społecznej, w drodze rozporządzenia, z dnia 15 lutego 2002 r. w sprawie nadania statutu
Funduszowi Rezerwy Demograficznej (Dz. U. Nr 18, poz. 178) oraz rozporządzenie Ministra
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 stycznia 2003 r. w sprawie lokowania
środków Funduszu Rezerwy Demograficznej (Dz. U. Nr 31, poz. 256, z późn. zm.).
Na mocy powołanej wyżej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dysponentem
środków FRD jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przy czym decyzję o ich uruchomieniu
może podjąć wyłącznie Rada Ministrów na wniosek złożony przez ZUS. Uruchomienie
środków FRD zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, może nastąpić nie
wcześniej niż w 2009 r.
Podstawowym źródłem zasilania FRD są środki stanowiące część składki na
ubezpieczenie emerytalne. W 2002 r. i 2003 r. stopa składki wynosiła 0,1 % podstawy
wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, w kolejnych latach stawka była podwyższana
corocznie o 0,05 %. W 2008 r. wynosi ona 0,35 % podstawy wymiaru składek na
ubezpieczenie emerytalne. Zgodnie z obecnie obowiązującymi regulacjami od 2009 r. składka
do FRD nie byłaby już odprowadzana.
Zgodnie z postanowieniem art. 58 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
na rachunek FRD powinny wpływać również środki pozostające w dniu 31 grudnia każdego
roku na rachunku funduszu emerytalnego wyodrębnionego w FUS pomniejszone o kwotę
niezbędną na zapewnienie wypłat świadczeń przypadających na pierwszy miesiąc kolejnego
roku. Jednak w latach minionych nie odnotowano wolnych środków, które mogłyby zostać
przekazane FRD. Innymi wskazanymi przez ustawę źródłami przychodów FRD mogą być:
środki pochodzące z prywatyzacji mienia Skarbu Państwa, przychody od środków Funduszu
ulokowanych w odpowiednich aktywach na ściśle określonych zasadach oraz odsetki
uzyskane z lokat na rachunkach prowadzonych przez Zakład niestanowiących przychodów
FUS i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Powołany w celu uzupełnienia deficytu finansowego, wynikającego z przyczyn
demograficznych, Fundusz Rezerwy Demograficznej na koniec 2007 r. zarządzał środkami
w kwocie niespełna 3,5 mld zł, przy miesięcznej kwocie wypłat emerytur przekraczającej
obecnie 6 mld zł. Powyższe proporcje jednoznacznie wskazują, iż w chwili obecnej środki
zarządzane przez FRD w znikomym stopniu pokrywałyby potrzeby związane z wypłatą
świadczeń emerytalnych, gdyby uruchomienie środków FRD nastąpiło w pierwszym
możliwym terminie, tj. już w przyszłym roku.
Art. 1 projektowanej ustawy proponuje przedłużenie okresu odprowadzania przez
Zakład Ubezpieczeń Społecznych składek na FRD po 2008 r.
Jednocześnie zgodnie z projektem ustawy wysokość części składki emerytalnej od
2009 r. zasilającej FRD byłaby utrzymana na poziomie z 2008 r. i wynosiłaby 0,35 %
podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne.
Ponadto projekt ustawy wskazuje jaka wysokość przychodów uzyskanych
z
prywatyzacji zasila FRD. Proponuje się wprowadzenie przepisu, który zapewni
przekazywanie do FRD 40 % przychodów z prywatyzacji z ogólnej kwoty brutto
pomniejszonej o kwoty odpisów na Fundusz Reprywatyzacji, na rachunku którego są
gromadzone środki pochodzące ze sprzedaży 5 % akcji należących do Skarbu Państwa
w każdej ze spółek powstałych w wyniku komercjalizacji oraz odsetki od tych środków

2