Poselski projekt ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

takie osoby będą uprawnione do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych i pod jakim
warunkiem (wymiar realizowanych zajęć i okres ich realizacji). Nie jest też jasne, czy
uprawnieni do tego świadczenia będą nauczyciele korzystający ze zniżki tygodniowej liczby
godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych na podstawie art. 42a ust. 1
ustawy – Karta Nauczyciela. Wątpliwości budzi również objęcie projektowaną ustawą
nauczycieli przedszkoli niepublicznych, którym nie przysługuje emerytura zarówno na
podstawie art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, jak też na podstawie art. 88 Karty
Nauczyciela, gdyż w art. 91b ust.1 pkt 4 Karty Nauczyciela dotyczącym nauczycieli
przedszkoli niepublicznych nie zostały powołane przepisy art. 86 Karty Nauczyciela
gwarantujące zastosowanie art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, jak też
zastosowanie art. 88 Karty Nauczyciela. Należy zatem w pkt 1 lit c skreślić wyrazy
„i niepublicznych”.

Do art. 5 projektu
W art. 5 ust. 1 i 2 projektu proponuje się wyrażenie „o przyznanie emerytury
nauczycielskiej” zastąpić wyrażeniem „o przyznanie nauczycielskiego świadczenia
kompensacyjnego” – w celu sprostowania oczywistej omyłki.

Do art. 4 projektu
Budzi wątpliwości fakt, iż przepis ten umożliwia przyznanie świadczenia określonego
ustawą osobie, która nie rozwiązała stosunku pracy ze szkołą.

Do art. 7 projektu
Osobie, która ma ustalone prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego
nie powinien przysługiwać zasiłek chorobowy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia
chorobowego, świadczenie rehabilitacyjne oraz zasiłek wyrównawczy, analogicznie jak ma to
miejsce w przypadku osoby uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do
pracy. W związku z tym odpowiedniej zmiany wymagają przepisy art. 13 ust. 1, art. 18 ust. 7
oraz art. 25 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z późn. zm.)
Ponadto, nauczycielowi uprawnionemu do nauczycielskiego świadczenia
kompensacyjnego nie może przysługiwać jednocześnie prawo do świadczenia
przedemerytalnego. Stosownej zmiany należy dokonać w art. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia

5
2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415,
z późn. zm.). Propozycje zmian są przedstawione w dalszej części stanowiska.


Do art. 8 pkt 2 projektu
Zdaniem Rządu, prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego powinno
ustać z dniem poprzedzającym osiągnięcie wieku 60 lat przez kobietę i 65 lat przez
mężczyznę.

Do art. 9 projektu
Przepis art. 9 powinien odnosić się do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
a nie do emerytury.

Do art. 10 projektu
W związku z charakterem prawnym tego nauczycielskiego świadczenia
kompensacyjnego należy zrezygnować z regulacji dotyczącej prawa do renty rodzinnej po
zmarłym uprawnionym – skreślić zatem należy ust. 1 tego artykułu. W to miejsce należy
dokonać stosownej regulacji w ustawie o emeryturach i rentach z FUS - (w art. 66 tej
ustawy). Propozycja zmiany została zawarta w dalszej części stanowiska.

Do art. 11 i 12 projektu
W przepisach tych należałoby określić, że źródłem finansowania dodatku
pielęgnacyjnego i zasiłku pogrzebowego jest budżet państwa.

Do art. 14 projektu
W art. 14 ust. 1 należałoby skreślić pkt 2, a w pkt 3 należałoby wykreślić wyrazy:
„w państwie, z którym Rzeczpospolitą Polską nie łączy umowa międzynarodowa
w dziedzinie ubezpieczeń społecznych”.
Z uwagi na prawny charakter nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego
(pozaubezpieczeniowe świadczenie finansowane z budżetu państwa) świadczenie to

nie będzie przedmiotem regulacji wspólnotowych o koordynacji systemów zabezpieczenia
społecznego. Oznacza to, że w obecnym stanie prawnym – w stosunku do tych świadczeń –
nie jest możliwe stosowanie zasady sumowania polskich i zagranicznych okresów
ubezpieczenia w celu nabycia prawa do świadczenia.

6


Do art. 15 ust. 2 w związku z art. 10 ust. 2 projektu
W obecnym brzmieniu przepis ten oznacza, iż w przypadku, gdy uprawniony umrze
w trakcie miesiąca, uprawnionym członkom rodziny przysługuje nauczycielskie świadczenie
kompensacyjne niezrealizowane za część miesiąca przypadającego do dnia śmierci. W
przypadku świadczeń wypłacanych cyklicznie w każdym przypadku, w którym organ
rentowy dowie się o śmierci uprawnionego po miesiącu, w którym nastąpił zgon, powstanie
nadpłata świadczenia wypłaconego po dniu zgonu.
Zdaniem Rządu, w art. 10 ustawy powinien być wprowadzony dodatkowy przepis
w brzmieniu:
„W razie śmierci uprawnionego w trakcie miesiąca wstrzymanie wypłaty
nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego następuje od miesiąca przypadającego po
miesiącu, w którym zmarła osoba uprawniona."

Do art. 17 projektu:
1) ust. 1 powinien otrzymać brzmienie:
„1. W zakresie postępowania w sprawach nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego
stosuje się odpowiednio przepisy art. 114, art. 116 i art. 117 – 128 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS.”
2) po ust. 2 należałoby dodać ust. 3 w brzmieniu:
„3. W razie zbiegu prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ze
świadczeniami przewidzianymi w art. 16 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stosuje
się odpowiednio art. 98 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.”

Po art. 18 proponuje się dodać art. 19 - 27 w brzmieniu:


Art. 19. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz.U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176, z późn. zm.1)) w art. 34 wprowadza się następujące zmiany:
1) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Organy rentowe są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki miesięczne od
wypłacanych bezpośrednio przez te organy emerytur i rent, świadczeń
przedemerytalnych i zasiłków przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń
kompensacyjnych, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, rent
strukturalnych oraz rent socjalnych.”;

7

2) w ust. 7 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„Organy rentowe są obowiązane, w terminie do końca lutego, po upływie roku
podatkowego, sporządzić i przekazać roczne obliczenie podatku, według ustalonego
wzoru, podatnikom uzyskującym dochód z emerytur i rent, rent strukturalnych, rent
socjalnych, świadczeń przedemerytalnych, zasiłków przedemerytalnych i nauczycielskich
świadczeń kompensacyjnych oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik
urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku
podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje
naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych;
obowiązek ten nie dotyczy podatników:”;
3) ust. 10 otrzymuje brzmienie:
„10. Jeżeli podatnik dokonał zwrotu nienależnie pobranych emerytur i rent lub zasiłków z
ubezpieczenia społecznego, rent strukturalnych, rent socjalnych, świadczeń
przedemerytalnych, zasiłków przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń
kompensacyjnych, otrzymanych bezpośrednio z tego organu, a obowiązek poboru
zaliczek przez ten organ trwa - organ rentowy odejmuje od dochodu kwoty zwrotów
dokonanych w roku podatkowym przy ustalaniu wysokości zaliczek oraz w rocznym
obliczeniu dochodu, zamieszczając na tym rozliczeniu odpowiednie informacje. ”;
4) ust. 10 b otrzymuje brzmienie:
„10b. W przypadku przyznania podatnikowi prawa do emerytury, renty z tytułu
niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej, zasiłków z ubezpieczenia
społecznego lub renty rodzinnej, za okres, za który podatnik pobierał zasiłek, dodatek
szkoleniowy, stypendium albo inne świadczenie pieniężne z tytułu pozostawania bez
pracy, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, zasiłek przedemerytalny lub
świadczenie przedemerytalne, pobrane z tego tytułu kwoty w wysokości
uwzględniającej zaliczkę na podatek i składkę na ubezpieczenie zdrowotne - organ
rentowy odejmuje od przyznanego świadczenia przy ustalaniu wysokości zaliczek oraz
w rocznym obliczeniu podatku, zamieszczając na tym rozliczeniu odpowiednie
informacje.”.

Art. 20. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.2)) art. 66 otrzymuje
brzmienie:

8
„Art. 66. Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby,
która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub
nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba
zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.”.

Art. 21. W ustawie z dnia z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz.
267, z późn. zm.3)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 13 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego,
świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;”;

2) w art. 18 ust. 7 otrzymuje brzmienie:
„7. Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub
renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku
przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia
kompensacyjnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na postawie
odrębnych przepisów.”;

3) art. 25 otrzymuje brzmienie:
„Art. 25. Zasiłek wyrównawczy nie przysługuje ubezpieczonemu będącemu
pracownikiem, uprawnionemu do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub
nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.”.

Art. 22. W ustawie z dna 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr
122, poz. 1143, z późn. zm.4)) w art. 1 w ust. 3 po pkt 7 dodaje się pkt 8 w
brzmieniu:
„ 8) nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.”.


Art. 23. W ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135, poz.
1268, z późn. zm.5)) w art. 7 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„ 1. Renta socjalna nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury, uposażenia
w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej lub

9