Rządowy projekt ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe

2. Jeżeli zastosowanie środków ochronnych przewidzianych w prawie obcym
wskazanym w przepisie ust. 1 jest w Rzeczypospolitej Polskiej niemożliwe lub wysoce
utrudnione, sąd polski stosuje w tym zakresie prawo polskie.

Art. 15. 1. Ubezwłasnowolnienie podlega prawu ojczystemu osoby, której ono dotyczy.
2. Jeżeli o ubezwłasnowolnieniu cudzoziemca orzeka sąd polski, stosuje się prawo
polskie.

Art. 16. 1. Do stwierdzenia zgonu albo uznania osoby za nieobecną, zaginioną lub
zmarłą, stosuje się jej prawo ojczyste.
2. Jeżeli o uznaniu za zmarłego albo o stwierdzeniu zgonu cudzoziemca orzeka sąd
polski, stosuje się prawo polskie.

Art. 17. 1. Imię i nazwisko osoby fizycznej podlegają jej prawu ojczystemu.
2. Do nabycia albo zmiany imienia lub nazwiska stosuje się prawo właściwe do oceny
skutków zdarzenia, które prowadzi do nabycia albo zmiany imienia lub nazwiska.
Jednakże wybór nazwiska przy zawarciu lub rozwiązaniu małżeństwa podlega prawu
ojczystemu każdego z małżonków.

Art. 18. 1. Dobra osobiste osoby fizycznej podlegają jej prawu ojczystemu.
2. Do roszczeń z tytułu naruszenia lub zagrożenia naruszenia dobra osobistego osoby
fizycznej stosuje się – według wyboru osoby, o której dobro chodzi – bądź prawo
państwa, na terytorium którego nastąpiło zdarzenie powodujące to zagrożenie lub
naruszenie, bądź prawo państwa na terytorium którego wystąpiły skutki tego
naruszenia.
3. Jeżeli do naruszenia dobra osobistego doszło w środkach społecznego przekazu,
o prawie do odpowiedzi, sprostowania lub innego podobnego środka ochronnego
rozstrzyga prawo państwa, w którym ma siedzibę albo zwykły pobyt nadawca lub
wydawca.

Rozdział 3
Osoby prawne i inne jednostki organizacyjne

Art. 19. 1. Osoba prawna podlega prawu państwa, na którego terytorium ma siedzibę.

5
2. Jeżeli jednak prawo wskazane w przepisie ust. 1 przewiduje właściwość prawa
państwa, na podstawie którego osoba prawna została utworzona, stosuje się prawo tego
państwa.
3. Prawu wskazanemu w przepisach ust. 1 i 2 podlegają w szczególności:
1) powstanie, łączenie, podział, przekształcenie lub ustanie osoby prawnej;
2) charakter prawny osoby prawnej;
3) nazwa oraz firma osoby prawnej;
4) zdolność osoby prawnej;
5) kompetencje i zasady działania oraz powoływanie i odwoływanie członków
organów;
6) reprezentacja;
7) nabycie i utrata statusu wspólnika lub członkostwa oraz prawa i obowiązki
z nimi związane;
8) odpowiedzialność wspólników lub członków za zobowiązania osoby prawnej;
9) skutki naruszenia przez osobę reprezentującą osobę prawną ustawy, aktu
założycielskiego lub statutu.
4. Jeżeli osoba prawna dokonuje czynności prawnej w zakresie prowadzonego przez
siebie przedsiębiorstwa, wystarczy, że ma zdolność do dokonania tej czynności według
prawa państwa, w którym to przedsiębiorstwo jest prowadzone.
5. Osoba prawna może się powołać wobec drugiej strony na ograniczenia dotyczące jej
zdolności lub reprezentacji wynikające z prawa wskazanego w przepisach ust. 1 lub
ust. 2, jeżeli ograniczeń takich nie przewiduje prawo państwa, w którym czynność
prawna została dokonana tylko wtedy, gdy druga strona o nich wiedziała lub nie
wiedziała z powodu niedbalstwa. Przepisu tego nie stosuje się do rozporządzeń
dotyczących nieruchomości położonych w innym państwie niż państwo, w którym
czynność prawna została dokonana.
6. Z chwilą przeniesienia siedziby do innego państwa, osoba prawna podlega prawu
tego państwa. Osobowość prawna uzyskana w państwie dotychczasowej siedziby jest
zachowana, jeżeli przewiduje to prawo każdego z zainteresowanych państw.
Przeniesienie siedziby w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie prowadzi
do utraty osobowości prawnej.
7. Fuzja osób prawnych mających siedziby w różnych państwach wymaga dopełnienia
wymagań określonych w prawie tych państw.

6
8. Przepisy ust. 1 – 7 stosuje się odpowiednio do jednostek organizacyjnych
niemających osobowości prawnej.

Art. 20. Do ochrony dóbr osobistych osób prawnych i jednostek organizacyjnych
niemających osobowości prawnej, stosuje się odpowiednio przepis art. 18.

Rozdział 4
Pełnomocnictwo

Art. 21. 1. Pełnomocnictwo podlega prawu wybranemu przez mocodawcę. Jednakże
wobec osoby trzeciej, z którą pełnomocnik dokonał czynności prawnej, można się
powołać na prawo wybrane tylko wtedy, gdy osoba ta o wyborze wiedziała albo mogła
się z łatwością o nim dowiedzieć. Mocodawca może się powołać wobec pełnomocnika
na prawo wybrane tylko wtedy, gdy ten o wyborze prawa wiedział lub mógł się
z łatwością o nim dowiedzieć.
2. W razie braku wyboru prawa pełnomocnictwo podlega:
1) prawu państwa siedziby pełnomocnika, w której on stale działa, albo
2) prawu państwa, w którym znajduje się przedsiębiorstwo należące do
mocodawcy, jeżeli tu stale działa pełnomocnik;
3) w innych przypadkach – prawu państwa, w którym pełnomocnik rzeczywiście
działał, reprezentując mocodawcę, lub w którym wedle woli mocodawcy
powinien działać.

Rozdział 5
Dokonanie czynności prawnej i jej forma

Art. 22. 1. Przy ustalaniu, czy dokonano czynności prawnej, stosuje się prawo dla niej
właściwe.
2. Strona, która twierdzi, że nie złożyła oświadczenia woli, może się powołać na prawo
państwa, w którym ma miejsce zwykłego pobytu, jeżeli z okoliczności wynika, że ocena
skutków jej zachowania według prawa wskazanego w przepisie ust. 1 nie byłaby
zasadna.


7
Art. 23. 1. Forma czynności prawnej podlega prawu właściwemu dla tej czynności.
Wystarczy jednak zachowanie formy przewidzianej w prawie państwa, w którym
czynność zostaje dokonana. Jeżeli umowę zawierają osoby przebywające w chwili
złożenia oświadczeń woli w różnych państwach, wystarczy wówczas zachowanie formy
przewidzianej dla tej czynności w prawie jednego z tych państw.
2. Przepisu ust. 1 zdanie 2 i 3 nie stosuje się do rozporządzeń dotyczących
nieruchomości oraz do czynności prawnych, których przedmiotem jest powstanie,
łączenie, podział, przekształcenie lub ustanie osoby prawnej albo jednostki
organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej.
3. Jeżeli czynności prawnej dokonał przedstawiciel, w razie stosowania przepisu ust. 1
zdanie 2 i 3, bierze się pod uwagę okoliczności dotyczące przedstawiciela.

Rozdział 6
Przedawnienie i inne instytucje będące wyrazem oddziaływania upływu czasu na
stosunek prawny

Art. 24. Przedawnienie roszczenia podlega prawu właściwemu dla tego roszczenia.

Art. 25. Przepis art. 24 stosuje się odpowiednio do innych instytucji będących wyrazem
oddziaływania upływu czasu na stosunek prawny.

Rozdział 7
Zobowiązania ze zdarzeń nie będących czynnościami prawnymi

Art. 26. Prawo właściwe dla zobowiązania ze zdarzenia niebędącego czynnością prawną
określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 864/2007/WE z dnia
11

lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych
– „Rzym II” (Dz. Urz. UE L 199 z 31.07.2007 r., str. 40).

Art. 27. Prawo właściwe dla pozaumownej odpowiedzialności cywilnej wynikającej
z wypadków drogowych określa Konwencja o prawie właściwym dla wypadków
drogowych sporządzona w Hadze dnia 4 maja 1971 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 63,
poz. 585).

8
Art. 28. Odpowiedzialność cywilna za działania i zaniechania organów wykonujących
w danym państwie władzę publiczną podlega prawu tego państwa.

Rozdział 8
Zobowiązania wynikające z czynności prawnych

Art. 29. Prawo właściwe dla zobowiązań umownych określa rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa
właściwego dla zobowiązań umownych – „Rzym I” (Dz. Urz. UE L 177
z 04.07.2008 r., str. 6).

Art. 30. Do zobowiązań umownych, które na podstawie art. 1 ust. 2 lit. j
rozporządzenia, o którym mowa w art. 29, zostały wyłączone z zakresu jego
zastosowania, stosuje się odpowiednie postanowienia tego rozporządzenia.

Art. 31. 1. Jeżeli prawo polskie przewiduje obowiązek ubezpieczenia, umowa takiego
ubezpieczenia podlega prawu polskiemu.
2. Jeżeli prawo państwa członkowskiego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, które
przewiduje obowiązek ubezpieczenia, każe dla umowy takiego ubezpieczenia stosować
jako właściwe własne prawo, stosuje się to prawo.

Art. 32. Zobowiązanie wynikające z papieru wartościowego innego niż weksel i czek
podlega prawu państwa, w którym papier wartościowy został wystawiony lub
wyemitowany.

Art. 33. 1. Zobowiązanie wynikające z jednostronnej czynności prawnej podlega prawu
wybranemu przez osobę dokonującą tej czynności. Od chwili gdy obie strony takiego
zobowiązania są zindywidualizowane, wybór prawa, jego zmiana lub uchylenie
wymagają porozumienia obu stron tego stosunku.
2. W razie braku wyboru prawa do zobowiązania z jednostronnej czynności prawnej
stosuje się prawo państwa, w którym osoba dokonująca czynności prawnej ma miejsce
zwykłego pobytu albo siedzibę. Jeżeli z okoliczności wynika, że zobowiązanie
pozostaje w ściślejszym związku z prawem innego państwa, stosuje się prawo tego
państwa.


9