Rządowy projekt ustawy o podatku akcyzowym

71
liczby stopni Plato w piwie gotowym. Na niezmienionym poziomie pozostawiono stawki
akcyzy na wszystkie napoje alkoholowe.

Rozdział 3
Wyroby tytoniowe


Art. 94 ust. 1–8 – wprowadzone zmiany mają na celu odejście od podwójnej
klasyfikacji wyrobów tytoniowych, tj. w układzie PKWiU i CN oraz ustalają przedmiot
opodatkowania akcyzą (zgodnie z przepisami dyrektywy Rady 95/59/WE, która nie
przywołuje kodów CN), w oparciu o definicje wyrobów tytoniowych określone w ust. 2 – 8.
Ponadto wobec propozycji wprowadzenia systemu kwotowo-procentowego dla
opodatkowania akcyzą „innego tytoniu do palenia” oraz ustalenia stawki kwotowo-
procentowej na tym samym poziomie, co dla „ciętego tytoniu do ręcznego sporządzania
papierosów”, rezygnuje się z dotychczas stosowanego rozróżnienia rodzajów tytoniu do
palenia, przechodząc do posługiwania się tylko pojęciem „tytoń do palenia”.
Art. 95 ust. 1 – jest odpowiednikiem art. 73 ust. 2 dotychczas obowiązującej ustawy o
podatku akcyzowym, z tym, że zamiast producenta wyrobów tytoniowych zdefiniowano
produkcję tych wyrobów. Katalog czynności będących w rozumieniu projektu ustawy
„produkcją wyrobów tytoniowych” rozszerzono ponadto o „przetwarzanie” wyrobów
tytoniowych.
Art. 95 ust. 2 – określa stawki akcyzy na wyroby tytoniowe.
Pkt 1 - przepis odzwierciedla dostosowanie, na dzień 1 stycznia 2009 r., krajowego poziomu
stawek podatku akcyzowego na papierosy do wymogów zapisanych w art. 2 ust. 1 dyrektywy
Rady 92/79/EWG, tj. obciążenia papierosów podatkiem akcyzowym w wysokości 57%
detalicznej ceny sprzedaży papierosów należących do najpopularniejszej kategorii cenowej,
na którą występuje największy popyt (NKC) oraz osiągnięcie kwoty akcyzy równoważnej
wysokości 64 EUR na 1000 sztuk papierosów. Proces harmonizacji odnosi się do NKC
papierosów. W związku z tym stawki akcyzy w wyrażeniu kwotowo – procentowym zostały
wyliczone w oparciu o przewidywany w 2009 roku poziom NKC, założony 2% wzrost kursu
EUR w stosunku do obowiązującego z dnia 1 października 2007 r. wynoszącego za 1 EUR -
3,7700 zł i w oparciu o zmienioną strukturę opodatkowania akcyzą papierosów, polegającą na
zmianie (wzroście) stawki kwotowej i ustaleniu stawki procentowej na jednym stałym
poziomie.
Na dzień 1 stycznia 2009 r. proponuje się ustalenie stawki kwotowej na poziomie 138,50
zł/1000 szt. i stawki procentowej w wysokości 31,41% , liczonej od maksymalnej ceny
detalicznej. Stawki te zostały ustalone w oparciu o przewidywaną na ten rok NKC, która
winna wynieść 343,52 zł/1000 szt. (6,87 zł/20 szt. ) i założony kurs za 1 EUR w wysokości
3,8500 zł. W przypadku zastosowania przelicznika kursowego 3,7700 zł za 1 EUR, stawka
kwotowa akcyzy na papierosy wyniosłaby 133,40 zł/1000 szt., przy stawce procentowej w
wysokości 31,41% , liczonej od maksymalnej ceny detalicznej. Takie wyliczenie stawki daje
pewien margines bezpieczeństwa dla osiągnięcia minimum UE przy zmianach kursowych.
Jednakże w sytuacji, gdy NKC ukształtuje się na niższym poziomie niż założono, jak i w
sytuacji znacznego wzrostu kursu EUR, konieczna będzie dodatkowa podwyżka akcyzy na
papierosy. W przypadku jednak utrzymania dotychczasowego przelicznika kursowego w
wysokości 3,7700 zł za 1 EUR, przy proponowanej stawce 138,50 zł akcyza wyniesie 65,36
EUR za 1000 szt. papierosów, tj. o 1,36 EUR powyżej minimum unijnego.

72
Pkt 2 - przepis określa mieszany system opodatkowania podatkiem akcyzowym dla tytoniu
do palenia, który obejmuje swym zakresem inny tytoń do palenia i cięty tytoń do ręcznego
sporządzania papierosów i ustala dla niego jedną stawkę kwotowo-procentową. A zatem
wprowadza system kwotowo-procentowy dla opodatkowania akcyzą innego tytoniu do
palenia, tj. tytoniu fajkowego i ustala dla niego stawkę kwotową i procentową na tym samym
poziomie co stawka kwotowa i procentowa na cięty tytoń do ręcznego sporządzania
papierosów. Pozwoli to uniknąć wykorzystywania, aktualnie obowiązującej, niższej
procentowej stawki akcyzy określonej dla tytoniu fajkowego do opodatkowania nią tytoniu do
„skrętów”, a tym samym generowania strat dla budżetu.
Wprowadzenie rozwiązania polegającego na jednakowym opodatkowaniu akcyzą wszystkich
tytoni do palenia, poprzez zrównanie stawek akcyzy na „inne tytonie do palenia” (fajkowe) ze
stawkami akcyzy na „cięty tytoń do ręcznego sporządzania papierosów”, ma na celu
uproszczenie i uszczelnienie systemu podatkowego, co wpłynie na większą przewidywalność
wpływów budżetowych.
Zaproponowane na 2009 r. stawki podatku akcyzowego dla tytoniu do palenia stanowią, iż
łączne opodatkowanie akcyzą tego tytoniu winno wynosić 2/3 % łącznego opodatkowania
akcyzą papierosów.
Pkt 3 - w zakresie opodatkowania cygar i cygaretek zaproponowano podwyższenie stawki
kwotowej z poziomu 149,00zł/1000 sztuk do wysokości 235,00 zł/1000 szt. Spowoduje to
zbliżenie opodatkowania akcyzą cygar i cygaretek z opodatkowaniem akcyzą papierosów ze
średniego segmentu cenowego. Regulacja ta ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego.
Utrzymanie preferencji podatkowej dla cygar i cygaretek w stosunku do opodatkowania
papierosów, mogłoby doprowadzić do sytuacji, która ma miejsce w niektórych krajach UE, tj.
do sprzedaży cygaretek przypominających papierosy i sprzedawanych po niskich cenach,
Sytuacja ta może wpłynąć na zmianę popytu papierosów (jego spadek), co przełoży się
negatywnie na dochody budżetowe.
Art. 95 ust. 3 – wprowadza dla papierosów lub tytoniu do palenia, nieobjętych
obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy i nieoznaczonych maksymalną ceną detaliczną,
kwotową stawkę akcyzy liczoną odpowiednio w sztukach i kilogramach. Wprawdzie wyroby
tytoniowe w opakowaniach innych, niż jednostkowe nie mogą podlegać sprzedaży
detalicznej z powodu ograniczeń prawnych, to jednak mogą być przemieszczane np. między
składami podatkowymi podatników zajmujących się produkcją wyrobów tytoniowych. Stąd
też w przypadku takiego przemieszczania w procedurze zawieszenia poboru akcyzy powstaje
konieczność oszacowania kwoty zabezpieczenia akcyzowego. Podobna sytuacja będzie
miała miejsce przy imporcie tytoniu do palenia w opakowaniach niepodlegających
obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy i nieoznaczonych maksymalną ceną detaliczną.
Wprowadzenie stawki akcyzy na takie wyroby jest więc niezbędne dla określenia kwoty
zabezpieczenia akcyzowego, jak również mogącego powstać obowiązku podatkowego dla
ww. wyrobów.

Art. 95 ust. 4 – wprowadza ustawowy zapis o obligatoryjnym stosowaniu minimalnej
stawki akcyzy na papierosy. Dotychczas stosowanie minimalnej stawki akcyzy na papierosy
miało charakter fakultatywny. Stawka była określana w drodze rozporządzenia ministra
właściwego do spraw finansów publicznych (art. 73 ust.5 ustawy o podatku akcyzowym).
Minimalną stawkę akcyzy na papierosy będzie stosował każdy podatnik, u którego akcyza od
papierosów, wyliczona w oparciu o stawki określone w ust. 2 pkt 1 będzie niższa niż 100 %
całkowitej kwoty podatku akcyzowego, naliczonego od ceny równej najpopularniejszej
kategorii cenowej.

73

Art. 95 ust. 5 – w przepisie niniejszym doprecyzowano definicję najpopularniejszej
kategorii cenowej (NKC). Najpopularniejszą kategorią cenową jest, ustalana w każdym roku,
cena stosowana w obrocie dla grupy papierosów o największej sprzedaży w okresie 10
miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego. Dodano również zapis o obowiązku jej
ogłaszania w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, przed dniem 1 stycznia
każdego roku. Publikacja w Monitorze Polskim NKC papierosów zapewni powszechny
dostęp do informacji o jej wysokości, co będzie niezbędne z uwagi na konieczność
stosowania przez podatników minimalnej stawki akcyzy na papierosy (ust. 4), której
wysokość zależy od poziomu NKC oraz z uwagi na zaproponowaną w ust. 9 metodę
opodatkowania wyrobów tytoniowych nieoznaczonych maksymalną ceną detaliczną,
pozwalającą w sposób zastępczy ustalić maksymalną cenę detaliczną w wysokości
trzykrotnej wartości NKC. Jednocześnie należy wskazać, iż sposób ogłoszenia i termin
obowiązywania NKC papierosów na 2009 r. reguluje art. 160 niniejszego projektu ustawy.

Art. 95 ust. 6 – do dotychczasowej definicji maksymalnej ceny detalicznej
wprowadzono zastrzeżenie, które jest niezbędne w celu zasygnalizowania możliwości innego
rozumienia pojęcia maksymalnej ceny detalicznej. Takie rozumienie określono w ust. 9 dla
potrzeb zastępczego przyjmowania maksymalnej ceny detalicznej, przy opodatkowaniu
papierosów lub tytoniu do palenia, np. w opakowaniach jednostkowych nieoznaczonych
maksymalną ceną detaliczną.
Art. 95 ust. 7 – przepis określa, iż obowiązek wyznaczania i wydrukowania
maksymalnej ceny detalicznej na opakowaniu jednostkowym papierosów lub tytoniu do
palenia ciąży na producencie, importerze lub podmiocie dokonującym nabycia
wewnątrzwspólnotowego.

Art. 95 ust. 8 – określa stawki akcyzy dla potrzeb opodatkowania (według systemu
kwotowo-procentowego) papierosów lub tytoniu do palenia w opakowaniach jednostkowych
nieoznaczonych maksymalną ceną detaliczną, z tytułu ich importu lub nabycia
wewnątrzwspólnotowego, i wskazuje inny sposób określenia podstawy opodatkowania, od
której liczona jest stawka procentowa podatku akcyzowego od tych wyrobów. Proponowana
regulacja wychodzi naprzeciw postulatom zgłaszanym przez organy celne i skarbowe, które
na bazie obecnie obowiązujących przepisów wskazywały na konieczność określenia stawki
akcyzy np. dla importowanych nielegalnie papierosów, celem oszacowania uszczupleń
należności dla budżetu państwa.

Art. 95 ust. 9 – określa stawki akcyzy dla potrzeb opodatkowania (według systemu
kwotowo-procentowego) papierosów lub tytoniu do palenia w opakowaniach jednostkowych
nieoznaczonych lub oznaczonych maksymalną ceną detaliczną i wskazuje zastępczy sposób
jej określania. Znajdą one zastosowanie w sytuacji, gdy do obrotu rynkowego trafią papierosy
lub tytoń do palenia w sposób nielegalny, bez zapłaconej akcyzy.

Art. 95 ust. 10 – określa stawkę akcyzy dla papierosów lub tytoniu do palenia
sprzedawanych powyżej maksymalnej ceny detalicznej, w sytuacji, o której mowa w art. 5
ust. 5.

Art. 95 ust. 11 – wprowadzenie powyższej regulacji umożliwi pozyskiwanie
informacji niezbędnych dla określenia najpopularniejszej kategorii cenowej (NKC), której
wielkość jest niezbędna dla określenia wysokości minimalnej stawki akcyzy na papierosy
oraz ustalenia stawki akcyzy dla wyrobów w opakowaniach jednostkowych nieoznaczonych
maksymalną ceną detaliczną, zgodnie z zaproponowanym w ust. 9 rozwiązaniem.

74

Art. 95 ust. 12 – przedmiotowa delegacja upoważnia ministra właściwego do spraw
finansów publicznych do określenia terminu, formy przekazywania oraz zakresu informacji o
wielkości sprzedaży poszczególnych marek papierosów oznaczonych maksymalną ceną
detaliczną, za okres 10 miesięcy danego roku (od stycznia do października) dokonywanej
przez producentów, importerów i nabywców wewnątrzwspólnotowych.

Dział V
Opodatkowanie akcyzą samochodów osobowych


Art.
96–109
– przepisy te wprowadzają szczególną regulację w odniesieniu do
samochodów osobowych niezarejestrowanych na terytorium kraju, które na gruncie obecnie
obowiązujących przepisów należały do wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych.
Przepisy art. 96–109 kompleksowo regulują, w odniesieniu do samochodów osobowych,
przedmiot opodatkowania akcyzą, moment powstania obowiązku podatkowego, zakres
podmiotowy i podstawę opodatkowania akcyzą, sposób ustalania podstawy opodatkowania w
przypadku, gdy odbiega ona od wartości rynkowej, stawki podatku akcyzowego, a także
obowiązki i uprawnienia podatników. Przepisy te częściowo modyfikują obecnie
obowiązującą regulację, a ponadto wprowadzają do ustawy stawki akcyzy stosowane do dnia
1 grudnia 2006 r. jedynie dla samochodów osobowych młodszych niż 2-letnie, które na
gruncie dotychczas obowiązującego stanu prawnego uregulowane były w rozporządzeniu
Ministra Finansów.
Art. 96 ust. 1 – w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów, dotyczących
opodatkowania akcyzą samochodów osobowych, przepis ten wyraźnie wskazuje zakres
przedmiotowy opodatkowania akcyzą samochodów osobowych. Przepis ten wymienia
czynności, w stosunku do których powstaje obowiązek podatkowy tj: import, nabycie
wewnątrzwspólnotowe, pierwszą sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego
niezarejestrowanego na terytorium kraju, który został wyprodukowany w kraju, pierwszą
sprzedaż samochodu pochodzącego z nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu, jeśli z
tytułu tych czynności nie została zapłacona akcyza bądź została zapłacona w wysokości
mniejszej niż należna. Zgodnie z zasadą jednofazowości opodatkowania akcyzą, każda
kolejna sprzedaż samochodu osobowego co do zasady nie stanowi przedmiotu
opodatkowania, z wyjątkiem sytuacji, o której mowa w art. 96 ust. 2
Art. 96 ust. 2 – przepis ten przewiduje szczególną sytuację, w której opodatkowanie
samochodu osobowego jest możliwe w przypadku, gdy akcyza nie została zapłacona w
należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej lub prowadzonego postępowania nie
można ustalić faktu jej zapłacenia. Zgodnie z tym przepisem w takiej sytuacji opodatkowaniu
podlega każda sprzedaż samochodu osobowego przed jego pierwszą rejestracją na terytorium
kraju, następująca po pierwszej sprzedaży, o której mowa w ust. 1 pkt 3. Jeżeli z tytułu tej
sprzedaży zostanie zapłacony podatek, a po zakończeniu kontroli lub postępowań organy
podatkowe ustalą fakt zapłaty akcyzy na wcześniejszym etapie, podatnikowi będzie
przysługiwało prawo wystąpienia o stwierdzenie nadpłaty, zgodnie z zasadą jednokrotnego
opodatkowania akcyzą samochodów osobowych.
Art. 96 ust. 3 – stanowi powtórzenie obecnie obowiązującego art. 4 ust. 4 ustawy o
podatku akcyzowym.
Art. 96 ust. 4 – wskazuje, że, zgodnie z zasadą jednokrotności opodatkowania, jeżeli w
stosunku do samochodu osobowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem

75
jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu to nie powstaje obowiązek podatkowy na
podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu, pod warunkiem, że kwota akcyzy
została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.
Art. 96 ust. 5 – określa samochody osobowe podlegające opodatkowaniu akcyzą. W
przeciwieństwie do poprzednio obowiązującego stanu prawnego, w którym samochody
osobowe jako wyroby akcyzowe (niezharmonizowane) były wymienione w załączniku nr 1
do ustawy, definicja samochodów osobowych została bezpośrednio zawarta w treści ustawy.
Opodatkowaniu akcyzą podlegają tylko te samochody osobowe, które są oznaczone pozycją
CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób (inne niż te objęte pozycją 8702),
włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z
wyłączeniem skuterów śnieżnych o kodzie CN 8703 10 11, pojazdów typu meleks o kodzie
CN 8703 10 18 oraz pojazdów typu QUAD o kodzie CN 8703 10 18.
Art. 96 ust. 6 – pojęcie sprzedaży samochodów osobowych niezarejestrowanych na
terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym zostało określone odrębnie na
potrzeby niniejszego działu. Powyższe podyktowane jest odmienną specyfiką samochodów.
W związku z tym, za sprzedaż samochodów osobowych, oprócz sprzedaży w rozumieniu
Kodeksu cywilnego, uznane zostały również inne czynności, enumeratywnie wymienione w
pkt 1-9.
Art. 96 ust. 7 – przepis określa, które przepisy z części dotyczącej wyrobów
akcyzowych, mają odpowiednie zastosowanie do opodatkowania akcyzą samochodów
osobowych.
Art. 97 ust. 1 – w odniesieniu do obecnie obowiązującego art. 80 ust. 3 pkt 2 ustawy,
projektowany przepis nie wprowadza zmian w zakresie obowiązku podatkowego
powstającego z tytułu importu.
Art. 97 ust. 2 – reguluje moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu nabycia
wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego. Przepis ten przewiduje różne momenty
powstania obowiązku podatkowego w zależności od tego, kiedy doszło do nabycia prawa
rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel (pkt 1 i 2). Jeśli przemieszczenie
samochodu na terytorium kraju nastąpiło po uzyskaniu prawa rozporządzania samochodem
jak właściciel np. po zawarciu umowy na terytorium państwa członkowskiego, obowiązek
podatkowy powstanie dopiero z dniem przemieszczenia samochodu na terytorium kraju (pkt
1). Jeśli najpierw przemieszczono samochód z terytorium państwa członkowskiego na
terytorium kraju, a dopiero później doszło do nabycia prawa rozporządzania samochodem jak
właściciel, np. w wyniku umowy zawartej na terytorium kraju, obowiązek podatkowy
powstanie nie z dniem przemieszczenia samochodu, ale z dniem nabycia prawa
rozporządzania samochodem jak właściciel (pkt 2). Pkt 3 reguluje sytuację, w której
samochód osobowy, użytkowany w kraju przez osobę nie będącą jego właścicielem,
pochodzący z nabycia wewnątrzwspólnotowego, zostanie zarejestrowany. W przypadku tym
obowiązek podatkowy powstanie z dniem złożenia wniosku o rejestrację samochodu
osobowego na terytorium kraju. Podmiot występujący z wnioskiem o rejestrację, który
użytkuje samochód w kraju (np. w związku z powierzeniem mu samochodu) będzie
zobowiązany do złożenia deklaracji uproszczonej oraz zapłaty podatku akcyzowego, zgodnie
z art. 102 ust. 2 i 3 ustawy.
Art. 97 ust. 3 i ust. 4 – określa, iż obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży samochodu
osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju, co do zasady, powstaje z dniem jego
wydania, a w przypadkach wymienionych w art. 96 ust. 6 pkt 2-9, z dniem wykonania tych
czynności czyli tytułem przykładu: zamiany, przekazania lub użycia samochodu osobowego.
Jeśli odpowiednie przepisy przewidują obowiązek wystawienia faktury, obowiązek