Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego

Druk nr 100

Warszawa, 7 grudnia 2007 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Beatę Kempę.

(-) Iwona Arent; (-) Zbigniew Babalski; (-) Barbara Bartuś; (-) Andrzej
Bętkowski; (-) Antoni Błądek; (-) Jacek Bogucki; (-) Arkadiusz Czartoryski;
(-) Zbigniew Dolata; (-) Marzenna Drab; (-) Jan Dziedziczak; (-) Jacek
Falfus; (-) Adam Gawęda; (-) Szymon Stanisław Giżyński; (-) Mieczysław
Golba; (-) Marian Tomasz Goliński; (-) Jerzy Gosiewski; (-) Przemysław
Gosiewski; (-) Krystyna Grabicka; (-) Grzegorz Janik; (-) Krzysztof Jurgiel;
(-) Beata Kempa; (-) Joanna Kluzik-Rostkowska; (-) Marek Kwitek;
(-) Tomasz Latos; (-) Marzena Machałek; (-) Gabriela Masłowska;
(-) Marek Matuszewski; (-) Kazimierz Matuszny; (-) Kazimierz Moskal;
(-) Marek Opioła; (-) Jacek Osuch; (-) Stanisław Pięta; (-) Jacek Pilch;
(-) Marek Polak; (-) Jerzy Rębek; (-) Jan Szyszko; (-) Krzysztof
Tchórzewski;
(-) Grzegorz
Tobiszowski;
(-) Andrzej
Walkowiak;
(-) Zbigniew
Wassermann;
(-) Waldemar
Wiązowski;
(-) Jadwiga
Wiśniewska; (-) Michał Wojtkiewicz; (-) Waldemar Wrona; (-) Sławomir
Zawiślak; (-) Jarosław Zieliński.

Projekt

U S T A W A
z dnia………………2007 r.
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego

Art. 1. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania
cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 61 dodaje się § 5 w brzmieniu:
„§ 5. Organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy pomoc
ofiarom przestępstw, mogą w sprawach o roszczenia z tytułu
odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, który
stanowi przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego w postępowaniu
karnym, wytaczać za zgodą obywateli powództwa na ich rzecz oraz, za zgodą
powoda, wstępować do postępowania w każdym jego stadium.”;
2) w art. 416 dotychczasową treść oznacza się jako § 1 i dodaje § 2 w
brzmieniu:
„§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli skarga o wznowienie postępowania
została oparta na podstawie wznowienia określonej w art. 4011.”;
3) w art. 7531 w § 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) rentę, a także wyłożenie z góry kosztów leczenia, z

tytułu
odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub utratę życia żywiciela albo
rozstrój zdrowia oraz o zmianę uprawnień objętych treścią dożywocia na
dożywotnią rentę;”.

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.


1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27,
poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210,
z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21,
poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88,

Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22,
poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83,
poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r.
Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121,
poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r.
Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48,
poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i 1193 i Nr 122,
poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069,
1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253,
Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102,
Nr 153, poz. 1271, Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363,
Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199,
poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91,
poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172,
poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384, z 2005 r.
Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150,
poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz. 1413 i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478,
Nr 183, poz. 1538, Nr 264, poz. 2205 i Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 66, poz. 466,
Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 186, poz. 1379, Nr 208, poz. 1537 i 1540, Nr 226, poz. 1656 i Nr 235,
poz. 1699 oraz z 2007 r. Nr 7, poz. 58, Nr 47, poz. 319, Nr 50, poz. 331 i Nr 61, poz. 418.




2
U Z A S A D N I E N I E
Wnioskodawca w pierwszej z proponowanych zmian wprowadza poszerzeni kata-
logu organizacji społecznych, które mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli i
wstępować za ich zgodą do już toczących się postępowań (art. 61 K.p.c.). Taka inicja-
tywa legislacyjna wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym (wszak wydaje się,
że poszkodowani deliktami stanowiącymi przestępstwo zasługują na niemniejszą
ochronę niż konsumenci) oraz uwzględnia postulat wyrażony w tej sprawie przez
Rzecznika Praw Obywatelskich. Przedstawiona propozycja może mieć znaczenie prak-
tyczne szczególnie w tych wypadkach, gdy istnieją trudności w realizacji uprawnień
procesowych przez samego poszkodowanego (np. przedłużająca się rekonwalescencja).
Dlatego też cenne byłoby wykorzystanie w tych przypadkach potencjału organizacji
społecznych, do których zadań statutowych należy pomoc ofiarom przestępstw.
Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 listopada 2006 r. (sygn. akt. SK
19/05) przepis art. 416 K.p.c. w zakresie, w jakim wyłącza dopuszczalność wznowienia
postępowania w sytuacji, gdy podstawą skargi o wznowienie jest art. 4011 K.p.c.,
uznany został za niezgodny z art. 190 ust. 4, a przez to z art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art.
32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wobec powyższego konieczna stała się
taka zmiana art. 416 k.p.c., aby przepis ten nie wyłączał dopuszczalności wznowienia
postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o
wznowienie, w przypadku gdy podstawą skargi o wznowienie jest orzeczenie Trybunału
Konstytucyjnego o niezgodności aktu normatywnego, na podstawie którego wydane
zostało zaskarżone orzeczenie, z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową
lub ustawą (art. 4011 K.p.c.).
Stosownie do tego proponuje się dodanie w art. 416 K.p.c. § 2, zgodnie z którym
zakazu wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem wydanym
na skutek skargi o wznowienie nie stosuje się, w przypadku gdy wznowienie nastąpiło
na podstawie wznowienia określonej w art. 4011 K.p.c.
Jest faktem powszechnie znanym, że zakłady ubezpieczeń wstrzymują się z wypła-
tą świadczenia do chwili prawomocnego zakończenia postępowania karnego przeciwko
sprawcy. W tym stanie rzeczy celowe jest poszerzenie możliwości, które dają poszko-
dowanym przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o zabezpieczeniu. Chodzi tu o
zabezpieczenie nowacyjne, które polega na stworzeniu na czas trwania procesu nowej
prowizorycznej sytuacji, w której na zobowiązanego byłby nałożony obowiązek zapła-
ty, jednorazowo albo okresowo, pewnej sumy pieniężnej. Celem zabezpieczenia w tym
przypadku nie jest zapewnienie egzekucyjnego wykonania przyszłego wyroku, lecz
natychmiastowe dostarczenie uprawnionemu środków utrzymania. W tym zakresie za-
bezpieczenie prowadzi do prowizorycznego zaspokojenia uprawnionego, a zakaz z art.
731 K.p.c. nie ma zastosowania.
Ten szczególny sposób zabezpieczenia jest określony w art. 753 § 1 K.p.c.:
„W sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego
do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W
sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia
roszczenia.”
Art. 7531 § 1 K.p.c. stanowi, że przepis art. 753 K.p.c. stosuje się odpowiednio m.in. do
zabezpieczenia roszczeń o rentę z tytułu odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub
utratę życia żywiciela albo rozstrój zdrowia.
Nie można pominąć, że te możliwości szybkiej reakcji w drodze zabezpieczenia prze-
widzianego w art. 753 § 1 K.p.c. nie obejmują żądania, o którym mowa w art. 444 § 1
zd. 2 K.c. (żądanie wyłożenia z góry sumy potrzebnej na koszty leczenia). Przed nowe-
lizacją przepisów o zabezpieczeniu takie stanowisko zajął na gruncie ówczesnej normy
art. 753 § 2 K.p.c. – zbliżonej do obecnie obowiązującej – Sąd Najwyższy w wyroku z
dnia 4 czerwca 1970 r. (III CRN 112/70, OSPiKA 1972, z. 1, poz. 1).
Ponieważ nie powinna budzić wątpliwości zasadność wprowadzenia możliwości
nowacyjnego zabezpieczenia także w zakresie tego roszczenia, proponuje się stosowną
nowelizację art. 7531 § 1 K.p.c.
Proponowana zmiana nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.
Projekt nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.
2