Jak wyznaczyć termin zapłaty?

Przeczytaj także: Zasady obliczania terminów wobec kontrahentów

Z ustawy wynika, że jeśli w umowie przewidziano termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, to strona zobowiązana do zapłaty musi się wtedy liczyć z tym, że mimo zapłaty w terminie, można ją będzie obciążyć odsetkami ustawowymi. W takiej sytuacji wierzyciel może bowiem żądać odsetek w wysokości odsetek ustawowych od 31. dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego (np. wydania towaru, wykonania usługi) i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku. Mimo więc, że zapłata następuje w terminie - można żądać zapłaty odsetek, bo jest to termin przekraczający 30 dni. Prawo do naliczenia tych odsetek przysługuje bezpośrednio z mocy ustawy i nie ma potrzeby zapisywania go w umowie. W umowie nie można wyłączyć ani ograniczyć prawa wierzyciela do żądania tych odsetek, bo zabrania tego art. 9 ustawy.

Analogicznie wygląda sprawa, gdy termin zapłaty nie został określony w umowie, lecz wyznaczył go wierzyciel w doręczonej dłużnikowi fakturze lub rachunku. Jeśli tak wyznaczony termin będzie dłuższy niż 30 dni - można żądać odsetek ustawowych, mimo iż nie dochodzi do opóźnienia w zapłacie.

"Zapłacę, gdy otrzymam zapłatę"

Niektóre firmy posługujące się podwykonawcami próbują przerzucać na nich całe ryzyko inwestycji i do umów wprowadzają postanowienia, z których wynika, że termin zapłaty za prace zrealizowane przez podwykonawców jest uzależniony od tego, czy generalny wykonawca otrzyma zapłatę od inwestora. Takie postanowienia są jednak nieważne, bo w ten sposób płatność jest uzależniona od zdarzenia przyszłego i niepewnego: nie ma pewności czy i kiedy nastąpi rozliczenie inwestora z generalnym wykonawcą. Wprawdzie strony mają dużą swobodę w kształtowaniu w umowie terminu zapłaty, ale jak uznał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 17 lipca 2007 r., sygn. akt I ACa 817/06, nie może być on ustalony sprzecznie z naturą stosunku prawnego, ustawą lub zasadami współżycia społecznego (art. 3531 K.c.). Wymagalność może być umową stron odsuniętą w czasie, ale musi być zdarzeniem pewnym. W takich przypadkach należy przyjąć, że umowa w pozostałym zakresie jest ważna, a zapłata przez generalnego wykonawcę podwykonawcy powinna nastąpić najpóźniej w dniu, w którym z generalnym wykonawcą powinien był się rozliczyć inwestor - nawet, jeśli faktycznie tego nie zrobił.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.)
• Ustawa z dnia 12.06.2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. nr 139, poz. 1323 ze zm.)

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.