Wypłata dywidendy w ratach?

Przeczytaj także: Kiedy dochody na wypłatę dywidendy wolne od podatku?

Pytanie: Udziałowcy spółki uchwałą chcą wypłacić dywidendę w wysokości kilkuset tysięcy złotych. W uchwale postanowiono wypłacać ją nie jednorazowo, lecz w ratach miesięcznych po 50 tys. złotych. Czy takie działanie jest prawidłowe? Czy dywidenda tak wypłacana musi być dokonana przelewem, czy może być wypłacona w gotówce?

Odpowiedź: Zgodnie z art. 191 § 1 Kodeksu spółek handlowych wspólnik spółki ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. W umowie spółki wspólnicy mogą bardziej szczegółowo określić zasady podziału zysku, w szczególności mogą postanowić, że data wypłaty dywidendy ma być przewidziana każdorazowo w uchwale zgromadzenia wspólników. W tej sytuacji przed podjęciem uchwały przez zgromadzenie wspólników i przed upływem wskazanej w uchwale daty wypłaty wspólnik nie ma roszczenia o wypłatę dywidendy.

Dzień dywidendy a dzień wypłaty dywidendy

Dzień dywidendy należy odróżnić od dnia wypłaty dywidendy. Do dywidendy za dany rok obrotowy uprawnieni są ci wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Umowa spółki może upoważniać zgromadzenie wspólników do określenia dnia, według którego ustala się listę wspólników uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy). Dzień dywidendy wyznacza się w ciągu 2 miesięcy od dnia powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników w sprawie podziału zysku. Dzień wypłaty dywidendy to natomiast dzień, w którym ma nastąpić wypłata dywidendy.

Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie wprowadzają ograniczeń w zakresie wypłaty dywidendy w ratach, dlatego też uchwała zgromadzenia wspólników może określić, że wypłata dywidendy nastąpi w ratach, w określonych terminach i kwotach.
Skutki podatkowe wypłaty dywidendy

Z punktu widzenia prawa podatkowego ww. sytuacji przed upływem wskazanej w uchwale daty wypłaty dywidendy lub daty wypłaty raty dywidendy organy podatkowe nie mogą twierdzić, że spółka korzysta z pieniędzy, do których prawo nabyli wspólnicy i tym samym uzyskała „nieodpłatne świadczenie” stanowiące jej przychód.

Wątpliwości mogą powstać w sytuacji, gdy nastąpi opóźnienie w wypłacie wspólnikom raty dywidendy. W takiej sytuacji organy podatkowe mogą uznać, że spółka za czas tego opóźnienia korzysta z „cudzego kapitału” (ponieważ należy się on wspólnikom) i uzyskuje w ten sposób przychód z tytułu nieodpłatnie otrzymanego świadczenia. Wielkość przychodu stanowiłaby wartość odsetek, jakie spółka musiałby zapłacić w zamian za kredyt, gdyby chciała uzyskać pieniądze na taki okres, jak okres opóźnienia w wypłacie dywidendy.

Wypłata dywidendy wiąże się też z obowiązkiem pobrania i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego podatku dochodowego od wypłaconej dywidendy.

Czy wypłata dywidendy powinna nastąpić przelewem?

Co do zasady, ratę dywidendy można pobrać gotówką w kasie lub przelewem.

Jest jednak przepis art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dalej: ustawa), zgodnie z którym dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro, przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.

Przepis ten stanowi, że obowiązek zapłaty przelewem powstaje tylko w przypadku, kiedy stroną transakcji, z której wynika płatność, jest „inny przedsiębiorca” oraz, gdy „jednorazowa wartość transakcji” przekracza równowartość 15.000 euro.